Saturday, 28 November 2015

មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល៖ កម្ពុជា​មិន​លក់​អធិបតេយ្យភាព​ដើម្បី​ដោះដូរ​នឹង​ជំនួយ​បរទេស

មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល៖ កម្ពុជា​មិន​លក់​អធិបតេយ្យភាព​ដើម្បី​ដោះដូរ​នឹង​ជំនួយ​បរទេស
ដោយ យាង សុជាមេត្តា
rfa 2015-11-27

លោក សម រង្ស៊ី (ពាក់​កម្រង​ផ្កា) ប្រធាន​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ មក​ដល់​កម្ពុជា វិញ នា​អាកាសយានដ្ឋាន​អន្តរជាតិ​ភ្នំពេញ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១៦ ខែ​សីហា ឆ្នាំ​២០១៥។
RFA/Morm Moniroth

មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល​ថ្លែង​ថា កម្ពុជា​មិន​លក់​អធិបតេយ្យភាព និង​ឯករាជ្យភាព​របស់​ខ្លួន​ដើម្បី​ដោះដូរ​នឹង​ជំនួយ​បរទេស​នោះ​ទេ។ ការ​អះអាង​នេះ គឺ​បន្ទាប់ពី​សភា​សហភាព​អឺរ៉ុប​បាន​បោះឆ្នោត​លើ​សេចក្ដី​សម្រេច​មួយ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២៦ ខែ​វិច្ឆិកា ដោយ​ជំរុញ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា លុប​ចោល​បទ​ចោទ​ប្រកាន់​នានា​លើ​លោក សម រង្ស៊ី ប្រធាន​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ និង​សកម្មជន​បក្ស​ប្រឆាំង។ សភា​សហភាព​អឺរ៉ុប ក៏​គំរាម​ថា អាច​នឹង​លុបចោល​ជំនួយ​ជា​ច្រើន​លាន​ដុល្លារ​ដែល​ពួកគេ​គ្រោង​ផ្តល់​ឲ្យ​កម្ពុជា។

នៅ​ក្នុង​សេចក្ដី​ថ្លែងការណ៍​ចុះ​ថ្ងៃ​ទី​២៦ ខែ​វិច្ឆិកា សភា​សហភាព​អឺរ៉ុប​សម្ដែង​ការ​បារម្ភ​ពី​ស្ថានភាព​នយោបាយ និង​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា។

សភា​សហភាព​អឺរ៉ុប លើក​ឡើង​ថា ពួកគេ​មាន​ការ​បារម្ភ​ពី​បរិយាកាស​នយោបាយ​ដែល​កំពុង​តែ​យ៉ាប់យ៉ឺន​សម្រាប់​អ្នក​នយោបាយ​បក្ស​ប្រឆាំង សកម្មជន​ការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស សកម្មជន​ការពារ​បរិស្ថាន និង​សង្គម​ស៊ីវិល​នៅ​កម្ពុជា។ ពួកគេ​ជំរុញ​ឲ្យ​អាជ្ញាធរ​ខ្មែរ​ដក​ចេញ​នូវ​ដីកា​ចាប់​ខ្លួន​លោក សម រង្ស៊ី ប្រធាន​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ និង​ទទូច​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ទម្លាក់​ចោល​បទ​ចោទ​ប្រកាន់​នានា​លើ​លោក សម រង្ស៊ី និង​អ្នក​នយោបាយ​បក្ស​ប្រឆាំង ក្នុង​នោះ​ក៏​រួម​មាន​សមាជិក​ព្រឹទ្ធសភា​បក្ស​ប្រឆាំង លោក ហុង សុខហួរ ព្រមទាំង​សកម្មជន​បក្ស​ប្រឆាំង​ដទៃ​ទៀត​ដែរ។

សេចក្ដី​សម្រេច​របស់​សភា​សហភាព​អឺរ៉ុប ដែល​មាន​សំឡេង​គាំទ្រ​លើសលប់​ពី​សមាជិក​របស់​ខ្លួន​ក៏​ជំរុញ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ក្រោម​ការ​ដឹកនាំ​របស់​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន អនុញ្ញាត​ឲ្យ​អ្នក​នយោបាយ​បក្ស​ប្រឆាំង​មាន​សិទ្ធិ​បំពេញ​ការងារ​ដោយ​សេរី មិន​មាន​ការ​ភ័យខ្លាច​ដោយសារ​ការ​គំរាម​ចាប់​ខ្លួន ឬ​ការ​ធ្វើ​បាប​នានា។ រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ក៏​ត្រូវ​បញ្ចប់​នូវ​ការ​ប្រើប្រាស់​ប្រព័ន្ធ​តុលាការ​ធ្វើ​ជា​ឧបករណ៍​នយោបាយ​ដើម្បី​ធ្វើ​បាប​បក្ស​ប្រឆាំង។



បន្ថែម​ពី​លើ​សេចក្ដី​ថ្លែងការណ៍​នេះ សារព័ត៌មាន ឌឹ ខេមបូឌា ដេលី (The Cambodia Daily) បាន​រាយការណ៍​ដោយ​ស្រង់​សម្ដី​របស់​តំណាងរាស្ត្រ​សភា​សហភាព​អឺរ៉ុប​មួយ​រូប​ដែល​លើក​ឡើង​ពី​លទ្ធភាព​នៃ​ការ​ផ្ដាច់​ជំនួយ​ជាង ៤០០​លាន​ដុល្លារ​ដែល​សហភាព​អឺរ៉ុប​គ្រោង​ផ្ដល់​ដល់​កម្ពុជា ពី​ឆ្នាំ​២០១៤ ដល់​ឆ្នាំ​២០២០ ប្រសិនបើ​រដ្ឋាភិបាល​មិន​ធ្វើ​ឲ្យ​រីក​ចំរើន​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​កម្ពុជា។

ឆ្លើយ​តប​ចំពោះ​ការ​គំរាម​នេះ មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល និង​ជា​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ទីស្ដីការ​គណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ផៃ ស៊ីផាន មាន​ប្រសាសន៍​ថា កម្ពុជា​មិន​លក់​អធិបតេយ្យភាព​ដើម្បី​ដោះដូរ​នឹង​ជំនួយ​បរទេស​នោះ​ទេ។ លោក​បញ្ជាក់​ថា ការ​ទាមទារ​របស់​សហភាព​អឺរ៉ុប​ឲ្យ​កម្ពុជា ធ្វើ​នេះ ឬ​ធ្វើ​នោះ​តាម​ខ្លួន គឺ​ជា​ការ​ផ្ទុយ​ទៅ​នឹង​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​សេរី​ពហុបក្ស នីតិរដ្ឋ និង​សណ្ដាប់ធ្នាប់​នយោបាយ​ដែល​លោក​ថា កម្ពុជា​កំពុង​តែ​ដំណើរ​ការ និង​ពង្រឹង​ជា​បន្តបន្ទាប់។

​លោក ផៃ ស៊ីផាន៖ «ការ​គំរាមកំហែង​តាម​រយៈ​ប្រាក់​ជំនួយ​ប្រឆាំង​នឹង​កម្ពុជា ដែល​ជា​រដ្ឋ​ឯករាជ្យ​ដែល​មិន​មែន​នៅ​ក្រោម​អាណានិគម​របស់​អ្នក​ណា​មួយ​នោះ គឺ​យើង​មិន​អាច​ទទួល​យក​បាន​ទេ ពីព្រោះ​ដើម្បី​កសាង​រដ្ឋ​នេះ យើង​ចំណាយ​អាយុ​ជីវិត​ច្រើន​ណាស់ ហើយ​បំណង​ប្រាថ្នា​របស់​ពលរដ្ឋ​ទាំង​អស់ គឺ​សន្តិភាព នីតិរដ្ឋ និង​សណ្ដាប់ធ្នាប់​សង្គម ហើយ​ជំនួយ​វា​ជា​សន្តាន​ចិត្ត​របស់​គេ ចង់​គេ​ឲ្យ​មិន​ឲ្យ​ជា​រឿង​របស់​គេ ក៏ប៉ុន្តែ​កម្ពុជា កំពុង​រើ និង​ឈរ​លើ​ខ្លួន​ឯង យើង​មិន​លុតជង្គង់ ដើម្បី​បោះ​បង់ចោល​អ្វី​ដែល​ជា​អធិបតេយ្យភាព​របស់​យើង​សម្រាប់​ជនបរទេស​ណា​មួយ​នោះ​ទេ»។

ជុំវិញ​ស្ថានភាព​នយោបាយ​តឹងតែង​នៅ​កម្ពុជា នេះ​ដែរ លោក កឹម សុខា អនុ​ប្រធាន​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ បាន​សម្ដែង​ទស្សនៈ​នៅ​លើ​បណ្ដាញ​សង្គម​ហ្វេសប៊ុក របស់​លោក​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៧ វិច្ឆិកា ថា វា​ល្មម​ដល់​ពេល​ដែល​អ្នក​នយោបាយ​ខ្មែរ​ទទួល​ស្គាល់​នូវ​តម្លៃ​គ្នា​ទៅ​វិញ​ទៅ​មក បញ្ឈប់​នូវ​ការ​កម្ចាត់​គ្នា​បែប​សត្រូវ និង​ត្រូវ​ងាក​មក​ប្រកួតប្រជែង​គ្នា​ដោយ​ភាព​ថ្លៃថ្នូរ​ដើម្បី​ឲ្យ​ជាតិ​រស់​ទាំង​អស់​គ្នា។

​លោក កឹម សុខា ដែល​ទើប​ត្រូវ​បាន​សមាជិកសភា​បក្ស​កាន់​អំណាច​បោះឆ្នោត​ទម្លាក់​ពី​តំណែង​អនុ​ប្រធាន​ទី​១​រដ្ឋសភា ថ្លែង​ថា អ្នក​នយោបាយ​គួរ​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​ការ​ទុកចិត្ត​គ្នា ដែល​មិន​មែន​មាន​តែ​នៅ​លើ​ក្រដាស​នោះ​ទេ គឺ​ត្រូវ​ធ្វើ​ឡើង​ក្នុង​ចិត្ត​ទាំង​អស់​គ្នា​ដោយ​បំបាត់​នូវ​គំនុំគំកួន និង​បំបាត់​ការ​បំភិតបំភ័យ​អ្នក​ដទៃ។ លោក​ថា លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​កម្ពុជា នឹង​មាន​គ្រោះថ្នាក់ ដរាបណា​អ្នក​នយោបាយ​ខ្មែរ​មិន​រក​មធ្យោបាយ​ស្មោះត្រង់​ណា​មួយ​ដើម្បី​ដោះស្រាយ​បញ្ហា។

​ក្រៅ​ពី​នោះ លោក កឹម សុខា ក៏​បាន​លើក​ឡើង​ពី​ការ​តាំង​ចិត្ត​របស់​បក្ស​ប្រឆាំង​ដើម្បី​នាំ​មក​នូវ​ការ​ផ្លាស់ប្ដូរ​នៅ​កម្ពុជា ជា​ការ​ផ្លាស់ប្ដូរ​ដែល​លោក កឹម សុខា ថា​គ្រប់​ភាគី​អាច​ទទួល​យក​បាន។

ចំពោះ​ការ​លើក​ឡើង​របស់​លោក កឹម សុខា អ្នក​នាំ​ពាក្យ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន មាន​ប្រសាសន៍​ថា អ្វី​ដែល​លោក កឹម សុខា លើក​ឡើង​ពេល​នេះ គឺ​ស្រប​ទៅ​តាម​ខ្លឹមសារ​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ដែល​បក្ស​ទាំង​២ បាន​ឯកភាព​កន្លង​មក។ ប៉ុន្តែ​លោក​ថា បើ​លោក កឹម សុខា ព្រួយ​បារម្ភ​ពី​ការ​ឡើង​កម្ដៅ​នយោបាយ​នៅ​កម្ពុជា មែន​នោះ លោក កឹម សុខា ត្រូវ​អនុវត្ត​ឲ្យ​ត្រឹមត្រូវ​តាម​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​របស់​បក្ស​ទាំង​ពីរ។

​លោក សុខ ឥសាន៖ «ខ្ញុំ​យល់​ថា ការ​ដែល​មាន​បញ្ហា​បោះឆ្នោត​ទម្លាក់​គាត់​ពី​អនុ​ប្រធាន​ទី​១ ហើយ​ឯកឧត្ដម សម រង្ស៊ី ដែល​តុលាការ​ចេញ​ដីកា​ចាប់​ខ្លួន គឺ​ជា​ការ​អនុវត្ត​ច្បាប់ ហើយ​វា​មិន​មែន​សម្ដែង​នូវ​ការ​ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ​របស់​គណបក្ស​ដឹកនាំ​អំណាច​ចំពោះ​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ទេ នេះ​វា​កើត​ឡើង​ជា​ផលវិបាក ពី​ទង្វើ​និង​សកម្មភាព​ល្មើស​ច្បាប់​របស់​មេដឹកនាំ​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ប៉ុណ្ណោះ»។

​តាំង​ពី​មាន​ការ​វាយ​ប្រហារ​លើ​តំណាងរាស្ត្រ​បក្ស​ប្រឆាំង ការ​ដក​លោក កឹម សុខា ចេញ​ពី​អនុ​ប្រធាន​ទី​១ រដ្ឋសភា ការ​ចេញ​ដីកា​តាម​ចាប់​ខ្លួន និង​ការ​ដក​សមាជិកភាព​តំណាងរាស្ត្រ លោក សម រង្ស៊ី មក រដ្ឋាភិបាល​ត្រូវ​ទទួល​រង​នូវ​ការ​រិះគន់​យ៉ាង​ខ្លាំង​ពី​អង្គការ​ជាតិ និង​សហគមន៍​អន្តរជាតិ ក្នុង​នោះ​មាន​តាំង​ពី​អគ្គលេខាធិការ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ លោក បាន គីមូន (Ban Ki-moon) អ្នក​រាយការណ៍​ពិសេស​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ទទួល​បន្ទុក​សិទ្ធិមនុស្ស​ប្រចាំ​កម្ពុជា អ្នកស្រី រ៉ូណា ស្មីត (Rhona Smith) សភា​សហភាព​អឺរ៉ុប សមាជិក​សភា​អាស៊ាន ក្រសួង​ការបរទេស​សហរដ្ឋអាមេរិក និង​អង្គការ​ឃ្លាំ​មើល​សិទ្ធិមនុស្ស​អន្តរជាតិ​ជាដើម។

យ៉ាង​ណា រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ហាក់​ពុំ​សូវ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ចំពោះ​ការ​រិះគន់ និង​ការ​បារម្ភ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​បរទេស និង​អង្គការ​អន្តរជាតិ​ទាំង​នេះ​ទេ។ ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ រដ្ឋាភិបាល​តែង​ប្រតិកម្ម​ថា ការ​រិះគន់​ទាំង​នេះ​មិន​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​ការ​ពិត ជា​ការ​ជ្រៀតជ្រែក​ចូល​កិច្ចការ​ផ្ទៃក្នុង​របស់​កម្ពុជា ឬ​ដោយសារ​អ្នក​ទាំង​អស់​នេះ​មិន​ដឹង​ច្បាស់​ពី​ស្ថានភាព ឬ​បរិបទ​នយោបាយ​នៅ​កម្ពុជា ជាដើម។

យ៉ាង​ណា​ក៏ដោយ សភា​សហភាព​អឺរ៉ុប នៅ​តែ​អំពាវនាវ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល និង​បក្ស​ប្រឆាំង​ជួប​ចរចា​គ្នា​ដើម្បី​ស្វែង​រក​ដំណោះស្រាយ​នយោបាយ​តានតឹង​នេះ។

ព្រឹទ្ធ​សភា​កម្ពុជា​​ប្រតិកម្ម​តប​នឹង​ការ​រិះគន់​របស់​សភា​អឺរ៉ុប​និង​ព្រឹទ្ធ​សភា​អូស្ត្រាលី

ទាក់ទង​នឹង​រឿង​នេះ​ដែរ អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ព្រឹទ្ធ​សភា​កម្ពុជា នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៧ ខែ​វិច្ឆិកា ចេញ​សេចក្ដី​ថ្លែងការណ៍​សម្ដែង​ការ​សោកស្ដាយ​ចំពោះ​ការ​រិះគន់​របស់​សភា​ស​ហ​ភាព​អឺរ៉ុប និង​សមាជិក​ព្រឹទ្ធ​សភា​អូស្ត្រាលី មក​លើ​ស្ថានការណ៍​នយោបាយ​តានតឹង​នៅ​កម្ពុជា។

អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ព្រឹទ្ធ​សភា លោក ម៉ម ប៊ុននាង បាន​លើក​ឡើង​នៅ​ក្នុង​សេចក្ដី​ថ្លែងការណ៍ ដោយ​ចាត់​ទុក​ការ​អំពាវនាវ​របស់​សភា​សហភាព​អឺរ៉ុប និង​សមាជិក​ព្រឹទ្ធសភា​អូស្ត្រាលី ឲ្យ​រដ្ឋ​សភា​កម្ពុជា ផ្ដល់​សមាជិកភាព​តំណាងរាស្ត្រ និង​លើកលែង​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​ចំពោះ​លោក សម រង្ស៊ី ថា​ជា​ការ​ជ្រៀតជ្រែក​កិច្ចការ​ផ្ទៃក្នុង និង​រំលោភ​ដល់​អធិបតេយ្យភាព​របស់​កម្ពុជា។ លោក​ថា ការ​អំពាវនាវ​នេះ​ធ្វើ​ឲ្យ​បាត់បង់​តម្លៃ​ប្រជាធិបតេយ្យ គោលការណ៍​នីតិរដ្ឋ និង​ជា​ការ​បង្គាប់​បញ្ជា​ដល់​រដ្ឋ​អធិបតេយ្យ​ដែល​មាន​ឯករាជ្យភាព​ពេញលេញ​ក្នុង​ការ​សម្រេច​កិច្ចការ​របស់​ប្រទេស។

លោក​ថ្លែង​ថា ការ​ចេញ​ដីកា​ចាប់​ខ្លួន​លោក សម រង្ស៊ី គឺ​ជា​ចំណាត់​ការ​របស់​តុលាការ មិន​មាន​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​រឿង​នយោបាយ​ឡើយ។ ចំណែក​ករណី​ដក​តំណែង​លោក កឹម សុខា ពី​អនុ​ប្រធាន​ទី​១ រដ្ឋ​សភា​វិញ គឺ​ដោយសារ​លោក កឹម សុខា បាន​បំពាន​លើ​ក្រម​សីលធម៌​តំណាងរាស្ត្រ និង​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដោយ​បាន​ប្រើ​តួនាទី​ជា​អនុប្រធាន​ទី​១​រដ្ឋសភា ដើម្បី​វាយ​ប្រហារ​រដ្ឋ​សភា និង​ញុះញង់​ឲ្យ​មាន​អំពើ​ហិង្សា៕ ​

No comments: