by Khmer Circle:
Meanwhile some of the country's esteemed, "independent socio-political analysts" still insist that the decades-long impasse is the reflection of the chronic inability of the two main protagonists [ruling and opposition parties] to work together towards achieving national reconciliation and unity i.e., a problem that can only be resolved “between Khmers and Khmers”!
Why do some people keep making things so complicated? We have the one side [the main and only credible opposition party - the CNRP - unconstitutionally and illegally dissolved precisely due to its inherent credibility in the eyes of the Khmer people] who are democratic in principle and unarmed or non-violent in practical means, and the other [ruling CPP and Hun Sen] who are armed to the teeth, inherently violent and clings on to power by all means possible - mostly of foul nature!
This substantive gulf and distinction dividing the two political camps is what is implied in the exiled opposition leader's - Sam Rainsy - objection to being 'compared' or levelled down to his protagonist - Hun Sen - in a recent RFA interview.
Given the absence of freedom of speech and of the existence of any independent media outlets at all in the country today, the role of those aspiring to be neutral and constructive in keeping the ill-informed public informed takes on that much extra significance and urgency. Yet, instead of doing and achieving this, what these so-called "analysts" are doing is compounding further the level of misperception and confusion in the public mind, perhaps, in anxiety to not offend the party that often and habitually bites anyone's head off for speaking the truth or the fear thereof that subconsciously informs their mode of dissection and line of analysis, by bundling off together and indiscriminately the black with the white, the grey with the yellow and all other shades in between?
Nonetheless, there is a way out for such critics and analysts: if the risk to personal safety or security or the expectation of being a victim of it is too high when speaking out truthfully and objectively, then by all means refrain from speaking - as many are doing already. This will be better that speaking out half-truths or twisted truths that can only add to the injustices and give fuel to the impasse and tyranny.
The most obvious solution to Cambodia’s problems and current political impasse is to allow the Khmer people to bring their judgement upon the means to solving their nation’s problems as well as upon the political groups competing to be given the mandate to apply or manage those means at the ballot box – one that is open, free and fair, of course. Isn’t that what democracy is all about?
🔺🔺🔺
ដោយ ទីន ហ្សាការីយ៉ា
2021-11-17
លោកបណ្ឌិត សេង សារី និងលោក កន សាវាង្ស អ្នកសម្របសម្រួលផ្នែកអង្កេតរបស់អង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតខុមហ្វែ្រល (COMFREL
រូប៖ RFA
«ខ្ញុំឃើញកាលមុនឃើញបេះដូង (គណបក្សបេះដូង)ភ្លើងទៀន
យើងមិនចាំបាច់ទាមទារតូចៗមកវិញខ្ញុំអត់ចង់បានចឹងខ្ញុំចង់បានសង្គ្រោះជាតិមកមិនចង់ចេញជាមួយជាពីរអីចឹងមិនថា
ខ្ញុំមិនថា ពលរដ្ឋដ៏ទៀតដែរ
ព្រោះគាត់ក៏អត់ឃើញមួយពីរអីចឹង»។
អ្នកវិភាគ និងធ្វើការងារផ្នែកបោះឆ្នោតជំរុញទៅរដ្ឋាភិបាលបើកលម្អប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញដោយបង្កបរិយាកាសឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចូលរួមប្រកួតប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០២២ និងឆ្នាំ២០២៣ ដើម្បីឲ្យមានសំឡេងពហុបក្សនៅក្នុងរដ្ឋសភាឡើងវិញ។
អ្នកវិភាគ និងធ្វើការងារផ្នែកបោះឆ្នោតលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលជាតួអង្គសំខាន់ក្នុងការធ្វើឱ្យកម្ពុជាមានវត្តមានគណបក្សប្រឆាំងឡើងវិញ។
ការឡើងឡើងបែបនេះរបស់អ្នកឃ្លាំមើលនយោបាយ ខណៈគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលជាគណបក្សប្រឆាំងដែលមានកម្លាំងប្រហាក់ប្រហែលនិងគណបក្សកាន់អំណាចនោះ ត្រូវបានរបបលោកហ៊ុន សែន រំលាយអស់រយៈពេល ៤ ឆ្នាំមកហើយ។
អ្នកសម្របសម្រួលផ្នែកអង្កេតរបស់អង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតខុមហ្វែ្រល (COMFREL)លោក កន សាវាង្ស លើកឡើងថា ការរំលាយគណបក្សប្រឆាំងដែលមានកម្លាំងគាំទ្រជាង៤០% នៃអ្នកបោះឆ្នោត ជាសញ្ញាបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាដើរឆ្ងាយពីផ្លូវប្រជាធិបតេយ្យ និងបានធ្វើឱ្យក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់បាត់បង់សិទ្ធិ បើទោះជាសិទ្ធិអំណាចទាំងនោះបានមកពីប្រជាពលរដ្ឋផ្តល់ឱ្យតាមច្បាប់ក្ដី។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលរូបនេះយល់ថា រដ្ឋាភិបាលត្រូវមានទំនួលខុសត្រូវក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហា ពីការបាត់បង់ឆន្ទៈប្រជាពលរដ្ឋ និងគួរតែស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ តាមរយៈការបើកឱ្យមានការប្រកួតប្រជែងដោយសេរីឡើងវិញពីគ្រប់ភាគី៖ «អញ្ចឹងតម្រូវឲ្យរដ្ឋាភិបាលពិនិត្យមើលឡើងវិញ ពិសេសភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ដើម្បីឲ្យស្ថានភាពប្រកួតខាងមុខហ្នឹងប្រកបដោយស្មើភាពគ្នា»។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ អ្នកវិភាគនយោបាយបណ្ឌិត សេង សារី លើកឡើងថា រដ្ឋធម្មនុញ្ញ បានចែងថា ប្រទេសកម្ពុជាប្រកាន់យករបបប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ជាងនេះទៅទៀតអ្នកដឹកនាំអំណាច ពេលរដ្ឋាភិបាលឡើងកាន់អំណាច ពួកគេតែងស្បថសច្ចាប្រណិធានថា គោរពតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ អ្នកវិភាគរូបនេះ យល់ថា ទោះអ្នកនយោបាយមានជម្លោះបែបណាក្ដី ប៉ុន្តែគួរដល់ពេលចរចាសម្របសម្រួលនយោបាយឡើងវិញ។ លោកបន្តថា គូរជម្លោះនយោបាយទាំងពីរគួរជ្រើសយកផ្លូវកណ្ដាលមួយដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិផ្ដល់តម្លៃឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមក៖ «គណបក្សកាន់អំណាចនៅពេលគាត់និយាយពីប្រជាធិបតេយ្យបែបគាត់ គឺប្រជាធិបតេយ្យដែលគ្មានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ហើយកន្លងមកយើងឃើញហើយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលអាចនិយាយបានជាប្រជាធិបតេយ្យសឹងតែគ្មានគណបក្សកាន់អំណាច។ អញ្ចឹងទាល់តែមានការជជែកគ្នាមិនអាចមានមួយអត់មួយទេព្រោះកម្លាំងនៃការគាំទ្រប្រហាក់ប្រហែលគ្នា»។
មាត្រា១នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញចែងថា ប្រទេសកម្ពុជាដែលមានព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ប្រតិបត្តិតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងគោរពតាមលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស។
ទោះយ៉ាងណា ក្រោយរបបក្រុងភ្នំពេញរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិកាលពីឆ្នាំ២០១៧ កម្ពុជាបានក្លាយជារបបឯកបក្សដោយស្ថាប័នជាតិទាំងអស់ត្រូវបានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដឹកនាំផ្ដាច់មុខ។
បណ្ឌិត សេង សារី សង្កេតឃើញថា រយៈពេល៤ឆ្នាំដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដឹកនាំបែបជិះសេះលែងដៃបែបនេះ ធ្វើឲ្យធនធានធម្មជាតិរងការបំផ្លាញនិងសិទ្ធិសេរីពលរដ្ឋរងការរិតត្បិតធ្ងន់ធ្ងរ៖ «បណ្ដាអង្គការសង្គមស៊ីវិលសហគមន៍អឺរ៉ុបក៏និយាយឲ្យកម្ពុជាងាកមកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យការគោរពសិទ្ធិមនុស្សអីជាដើម ប៉ុន្តែអ្វីដែលសំខាន់នៅពេលសង្គ្រោះជាតិអវត្តមាន៤ឆ្នាំឃើញថា គណបក្សប្រជាជនជិះសេះលែងដៃធ្វើអីដោយលែងខ្វល់ពីការរិះគន់»។
ជុំវិញបញ្ហានេះ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាលោក សុខ ឥសាន និយាយថា បក្សកាន់អំណាចអាចដឹកនាំប្រទេសដោយមានការគាំទ្រពីពលរដ្ឋ តាមរយៈការបោះឆ្នោត។ លោកថា ទោះពេលនេះគ្មានគណបក្សសង្រ្គោះជាតិក៏មានគណបក្សនយោបាយជាង២០ទៀត កំពុងធ្វើសកម្មភាព។ អ្នកនាំពាក្យដដែលចាត់ទុកថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានក្លាយទៅជាខ្មោចទៅហើយ គឺមិនអាចរស់ឡើងវិញបានទេ៖ «គណបក្សធំតូចចាស់ខ្ចីអីសុទ្ធតែស្មើភាពគ្នាចំពោះមុខច្បាប់តាមមិនមែនគណបក្សប្រឆាំងដែលងាប់ទៅថា ធំជាងគេគ្មានអ្នកណាប្រៀបបានឯណា»។
តុលាការកំពូលនៃរបបក្រុងភ្នំពេញបានប្រកាសរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ តាមបំណងរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដោយចោទប្រធានគណបក្សប្រឆាំងនេះគឺ លោក កឹម សុខា ថា ក្បត់ជាតិ។ តុលាការកំពូល ក៏បានហាមឃាត់សិទ្ធិថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចំនួន ១១៨នាក់ មិនឱ្យធ្វើនយោបាយរយៈពេល ៥ឆ្នាំ។
ការវិវឌ្ឍស្ថានការណ៍មកដល់ពេលនេះយ៉ាងហោចណាស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិជាង២០នាក់ដែលជាប់បម្រាម បានសុំសិទ្ធិធ្វើនយោបាយឡើងវិញ និងមានគណបក្សគណបក្សនយោបាយជាងតិច៧បក្សដែលកើតចេញពីអតីតមន្រ្តីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិកំពុងត្រៀមខ្លួនចូលរួមការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខ។
ទោះយ៉ាងណា ពលរដ្ឋរស់នៅរាជធានីភ្នំពេញម្នាក់លោក ឯម សុភារ័ក្ស ដែលធ្លាប់គាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា លោកមិនចាប់អារម្មណ៍នឹងគណបក្សនយោបាយទាំងនោះទេ។ ពលរដ្ឋរូបនេះបន្តទៀតថា មានតែគណបក្សសង្រ្គោះជាតិទេដែលជាក្ដីសង្ឃឹមដល់លោកនិងពលរដ្ឋផ្សេងទៀតក្នុងការផ្លាស់ប្ដូររបបដឹកនាំនៅកម្ពុជា៖ «ខ្ញុំឃើញកាលមុនឃើញបេះដូង (គណបក្សបេះដូង)ភ្លើងទៀន យើងមិនចាំបាច់ទាមទារតូចៗមកវិញខ្ញុំអត់ចង់បានចឹងខ្ញុំចង់បានសង្គ្រោះជាតិមកមិនចង់ចេញជាមួយជាពីរអីចឹងមិនថា ខ្ញុំមិនថា ពលរដ្ឋដ៏ទៀតដែរ ព្រោះគាត់ក៏អត់ឃើញមួយពីរអីចឹង»។
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ដោយលើកឡើងថា ការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ៤ ឆ្នាំមកនេះ គឺជាការសម្លាប់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ គណបក្សនេះលើកឡើងទៀតថា ការបំផ្លាញឆន្ទៈពលរដ្ឋបែបនេះមិនបានផ្ដល់ផលចំណេញដល់ប្រទេសកម្ពុជាទេ ផ្ទុយទៅវិញរបបក្រុងភ្នំពេញបានប្រឈមនឹងគំនាប និងទណ្ឌកម្មពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ពិសេសសហភាពអឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលជំរុញឲ្យរបបនេះងាកមកស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនិងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សឡើងវិញ។
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិក៏អំពាវនាវទៅសហគមន៍អន្តរជាតិបន្តដាក់គំនាបនិងទណ្ឌកម្មទៅលើរបបក្រុងភ្នំពេញថែមទៀត ដើម្បីឲ្យរបបក្រុងភ្នំពេញ ទម្លាក់ការចោទប្រកាន់និងផ្ដល់សេរីភាពពេញលេញដល់លោក កឹម សុខា និងអ្នកទោសមនសិការទាំងអស់ដោយឥតលក្ខខណ្ឌ។ ផ្ដល់នីតិសម្បទាឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ស្ដារសិទ្ធិមនុស្សប្រជាធិបតេយ្យ និងរៀបចំការបោះឆ្នោតដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ យុត្តិធម៌ និងមានការចូលរួមពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ៕
2 comments:
To bring the CNRP back, Khmer people must display their aspiration of loving Cambodia by mounting a nationwide people protest firmly demanding Ah Kwack Yuon's slave Hun Sen for the CNRP's reinstatement.
The CNRP will never come back by itself. Khmer people must pay some price if they want to get the CNRP back.
Nothing is free in this world. The Sex maniac Kem Sokha's quietness has not and will never help the CNRP's cause for revival.
Correction: Peaceful protest (not people protest)
Post a Comment