ដោយ ទីន ហ្សាការីយ៉ា
2023.03.27
លោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម (Awar Ibrahim) នាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី ចាប់ដៃលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក្នុងពេលដែលដឹកនាំគណៈប្រតិភូមកបំពេញទស្សនកិច្ចជាផ្លូវការរយៈពេលមួយថ្ងៃនៅកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី២៧ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣២។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុកលោក ហ៊ុន សែន
មន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំង និងអ្នកវិភាគនយោបាយយល់ឃើញថា ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី លោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម (Awar Ibrahim) មកកម្ពុជានៅពេលនេះ នឹងជួយផ្ដល់កម្លាំងចិត្តទៅដល់អ្នកស្រឡាញ់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ខណៈមេដឹកនាំម៉ាឡេស៊ីរូបនេះ ត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ថា ជាអ្នកនយោបាយម្នាក់ ដែលមានការតស៊ូ និងលះបង់ខ្ពស់ ដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
អតីតអ្នកទោសនយោបាយ និងបច្ចុប្បន្នជានាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី លោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម បានដឹកនាំគណៈប្រតិភូមកបំពេញទស្សនកិច្ចជាផ្លូវការរយៈពេលមួយថ្ងៃនៅកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី២៧ មីនា ដើម្បីពង្រឹងទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីរវាងប្រទេសទាំងពីរ តបតាមការអញ្ជើញរបស់លោក ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា។
អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិអ្នកស្រី មូរ សុខហួរ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា លោកស្រីស្វាគមន៍យ៉ាងកក់ក្ដៅ ចំពោះដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម មកកម្ពុជានៅពេលនេះ ខណៈលោកស្រីចាត់ទុកលោកថា ជាមេដឹកនាំស្រឡាញ់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដមួយរូប សម្រាប់ពលរដ្ឋម៉ាឡេស៊ី ហើយអ្នកស្រីក៏សង្ឃឹមថា លោក អ៊ីប្រាហ៊ីម នឹងអាចជួយឱ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរជាវិជ្ជមាននៅក្នុងតំបន់អាស៊ាន។
អ្នកនយោបាយប្រឆាំងកំពុងភៀសខ្លួននៅក្រៅប្រទេសរូបនេះបន្តថា ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់មេដឹកនាំម៉ាឡេស៊ីរូបនេះ ជាដំណើរទស្សនកិច្ចដ៏មានសារៈសំខាន់មួយសម្រាប់អ្នកប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ដែលកំពុងងើបឡើងតស៊ូប្រឆាំងនឹងអំពើផ្ដាច់ការរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដោយសារលោក អ៊ីប្រាហ៊ីម ជាអ្នកនយោបាយម្នាក់ ដែលធ្លាប់ឆ្លងកាត់ការជាប់ពន្ធនាគាររាប់សិបឆ្នាំ ដោយសារការតស៊ូលើកកម្ពស់សេរីភាព និងការគោរពលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ អ្នកស្រី មូរ សុខហួរ បន្ថែមថា លោក អ៊ីប្រាហ៊ីម នឹងមិនទុកចោលការជំរុញឱ្យមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងតំបន់អាស៊ានឡើយ ខណៈបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស គឺជារឿងសកល។
អ្នកស្រី មូរ សុខហួរ៖ «ជាការលើកទឹកចិត្ត ឱ្យយើងជាអ្នកស្រឡាញ់សេរីភាព និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដែលចាត់ទុកដំណើរទស្សនកិច្ចនេះថា ជាពន្លឺជ័យជំនះនៃអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ យូរ និងឆាប់ អ្នកប្រជាធិបតេយ្យនឹងឈ្នះ និងទទួលបានសេរីភាព ដូចលោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម ដែរ»។
ការលើកឡើងរបស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សប្រឆាំងនេះ នៅស្របពេលមេដឹកនាំម៉ាឡេស៊ី និងលោក ហ៊ុន សែន បានជួបពិភាក្សាគ្នាអំពីទំនាក់ទំនងនៃប្រទេសទាំងពីរ។ នៅមុនពេលភាគី ធ្វើសន្និសីទសារព័ត៌មានរួមគ្នា នៅរសៀលថ្ងៃទី២៧ មីនានេះ ភាគីទាំងពីរបានចុះហត្ថលេខាលើឯកសារពីរ គឺអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នារវាងរដ្ឋាភិបាលម៉ាឡេស៊ី និងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ស្ដីពីការជ្រើសរើស ការប្រើប្រាស់ និងការធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍របស់ពលករការងារផ្ទះ និងអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នារវាងរដ្ឋាភិបាលម៉ាឡេស៊ី និងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ស្ដីពីការជ្រើសរើស ការប្រើប្រាស់ និងការធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍របស់ពលករ។
លោក ហ៊ុន សែន លើកឡើងថា ការងារផ្ទះ លោកបានបន្តអនុវត្តនូវយន្តការ ដែលមានស្រាប់ ដើម្បីលើកកម្ពស់ការការពារសិទ្ធិពលករកម្ពុជា ដែលធ្វើការនៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី។ ក្រៅពីការចុះហត្ថលេខាព្រមព្រៀងគ្នាទាំងពីរចំណុចនេះ លោក ហ៊ុន សែន បានស្នើឲ្យភាគីម៉ាឡេស៊ីទទួលយកការនាំអង្ករ គ្រាប់ស្វាយចន្ទីរបស់កម្ពុជា ទៅកាន់ទីផ្សារម៉ាឡេស៊ី និងស្នើឲ្យមានអ្នកវិនិយោគមកបណ្ដាក់ទុនវិនិយោគនៅកម្ពុជាកាន់តែច្រើនថែមទៀត។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី លោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម បានឆ្លើយតបថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកនឹងពិចារណាលើសំណើទាំងនេះ ក៏ប៉ុន្តែលោកបានលើកអំពីជនជាតិម៉ាឡេស៊ីជាច្រើនរងគ្រោះ នៅប្រទេសកម្ពុជា ដោយសារតែជនឆបោកតាមអនឡាញ ហើយសមត្ថកិច្ចបានជួយសង្គ្រោះកន្លងមក។
លោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម ជាមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងដ៏លេចធ្លោម្នាក់នៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី។ លោកបានជាប់ពន្ធនាគារចំនួនពីរដងដោយសារតែរឿងនយោបាយ។ បន្ទាប់ពីលោកបានតស៊ូយ៉ាងស្វិតស្វាញនៅក្នុងឆាកនយោបាយអស់រយៈពេលប្រហែល ៤០ឆ្នាំមកនេះ លោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម ត្រូវបានព្រះមហាក្សត្រម៉ាឡេស៊ី តែងតាំងឱ្យធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រី កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ ក្រោយពីសម្ព័ន្ធគណបក្សប្រឆាំងរបស់លោកបានឈ្នះការបោះឆ្នោត។ ការតែងតាំងនេះ អំឡុងពេលប្រទេសនេះ កំពុងប្រឈមបញ្ហាជាប់គាំងនយោបាយដោះស្រាយមិនចេញ។ ការតែងតាំងនេះបានកើតឡើង បន្ទាប់ពីលោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម ស្ទើរតែត្រូវបានបោះឆ្នោតឱ្យក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រីចំនួន ២លើករួចមកហើយ។ ជីវិតនយោបាយអស់រយៈពេលប្រហែល ៤ទស្សវត្សរ៍ លោកត្រូវបានចោទប្រកាន់ដោយតុលាការចំនួន ២លើក និងត្រូវជាប់នៅក្នុងពន្ធនាគារអស់ជិតមួយទសវត្សរ៍ ខណៈការចោទប្រកាន់ទាំងនោះ ត្រូវបានថ្កោលទោសពីសហគមន៍អន្តរជាតិថា ជារឿងនយោបាយ។ លោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម ដែលមានអាយុ ៧៥ឆ្នាំ ធ្លាប់បានដឹកនាំការតវ៉ាប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលដ៏ធំមួយ កាលពីឆ្នាំ១៩៩៨ និងត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ជាការចាប់ផ្ដើមចលនាកំណែទម្រង់ដ៏មានឥទ្ធិពលសម្រាប់សកម្មជនប្រជាធិបតេយ្យម៉ាឡេស៊ីជំនាន់ក្រោយ។
កាលពីអំឡុងពេលឆ្នាំ២០១៩ នៅពេលលោក សម រង្ស៊ី ស្ថិតក្នុងបញ្ជីខ្មៅរបស់លោក ហ៊ុន សែន មិនអនុញ្ញាតឱ្យបណ្ដាប្រទេសជិតខាងឱ្យលោក សម រង្ស៊ី ធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់នោះ ប៉ុន្តែប្រទេសម៉ាឡេស៊ីបានសម្រេចបើកទ្វារប្រទេសទទួលស្វាគមន៍មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងកម្ពុជា គឺលោក សម រង្ស៊ី។ កាលណោះ លោក សម រង្ស៊ី ថែមទាំងបានជួបពិភាក្សាជាមួយកូនស្រីរបស់លោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម គឺអ្នកស្រី នូរុលអៃសះ អាន់វ៉ា (Nurul Izzah Anwar) តំណាងរាស្រ្តម៉ាឡេស៊ី និងបានជួបជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសរបស់ម៉ាឡេស៊ី គឺលោក សៃហ្វូឌីន អាប់ឌុលឡោះ (Saifuddin Abdullah)។ លោកស្រី មូរ សុខហួរ បញ្ជាក់ថា លោក សម រង្ស៊ី និងលោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម មានទំនាក់ទំនងគ្នាតាំងពីលោក អាន់វ៉ា ជាប់ពន្ធនាគារ ដោយលោក សម រង្ស៊ី តែងតែទៅលើកទឹកចិត្តដល់ក្រុមគ្រួសារលោក អាន់វ៉ា ក្នុងនាមជាអ្នកមានទំនាក់ទំនងយល់ចិត្តគ្នា ដែលមានការតស៊ូ ដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សង្គ្រោះប្រទេសជាតិដូចគ្នា។
ប៉ុន្តែសម្រាប់អ្នកវិភាគនយោបាយលោកបណ្ឌិត សេង សារី យល់ឃើញថា ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម ជាដំណើរទស្សនកិច្ចមានគោលបំណងពង្រឹងទំនាក់ទំនងទ្វេភាគី ហើយលោកមើលឃើញថា មិនសូវជាមានផលប្រយោជន៍ច្រើន ក្នុងការធ្វើឱ្យស្ថានភាពប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជានោះឡើយ។ លោកបន្តថា នៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌអាស៊ាន ក៏មិនអនុញ្ញាតឱ្យមានការលូកលាន់កិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ប្រទេសជាបណ្ដាសមាជិកនោះដែរ។ ដូច្នេះ ម៉ាឡេស៊ីអាចមានលទ្ធភាពតិចតួចបំផុត ក្នុងការមកជជែកពីស្ថានភាពប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន។
លោកថា៖ «ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ គំរូភាពក្នុងការតស៊ូក្នុងឆាកនយោបាយរបស់លោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម នៅតែជាកម្លាំងចលករផ្នែកខាងចិត្តសាស្ត្រសម្រាប់ជំរុញលើកទឹកចិត្តទៅដល់អ្នកតស៊ូក្នុងឆាកនយោបាយនៅក្នុងតំបន់អាស៊ានទាំងមូល បន្តមានក្ដីសង្ឃឹមទៅមុខទៀត»។
លោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម វិញ បើទោះបីជាលោកមិនបានលើកឡើងជាសាធារណៈអំពីបញ្ហានយោបាយ និងសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាក្ដី ប៉ុន្តែលោកបានស្នើតាមរយៈអ្នកបកប្រែ ឱ្យលោក ហ៊ុន សែន ចូលរួមចំណែកផ្ដល់ទស្សនៈនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានខាងមុខ ដែលឥណ្ឌូនេស៊ីជាម្ចាស់ផ្ទះ ដើម្បីស្វែងរកវិធីដោះស្រាយបញ្ហានយោបាយនៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ឬភូមា តាមរយៈការពន្យល់ឱ្យរដ្ឋាភិបាលដឹកនាំដោយក្រុមយោធាថា មិនត្រូវអូសបន្លាយពេល ទុកចោលបញ្ហា ដែលមិនត្រូវបានដោះស្រាយបន្ត ដូចសព្វថ្ងៃនេះដែរ។
មេដឹកនាំម៉ាឡេស៊ីក៏បានបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងជំនួបពិភាក្សាទ្វេភាគីជាមួយលោក ហ៊ុន សែន ភាគីទាំងពីរក៏បានពិភាក្សាអំពីបញ្ហាមួយចំនួនទៀត ដូចជា បញ្ហានៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ជម្លោះនៅឧបទ្វីបកូរ៉េ សង្គ្រាមរវាងរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែនជាដើម។
ក្រោយពីលោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម បានជួបលោក ហ៊ុន សែន នោះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានរៀបចំពិធីស្រាយបួសរួមគ្នា លើកទី៧ តាមបែបសាសនាឥស្លាម នៅក្នុងខែបួស រ៉ម៉ាឌន នៅមជ្ឈមណ្ឌលសន្និបាត និងពិព័រណ៍អន្តរជាតិជ្រោយចង្វារ រាជធានីភ្នំពេញ អូស៊ីអាយស៊ី (OCIC)៕
No comments:
Post a Comment