Saturday, 31 October 2020

អាជ្ញាធរ​​ថា វៀតណាម​បាន​សង់​សំណង់​រឹង​កើន​ឡើង​ដល់​១៦​ទីតាំង នៅ​តំបន់​ព្រំដែន​ជាប់​ខេត្ត​កណ្ដាល


Khmer Circle

"Border narrative questioned?" "Khmer landlords" are renting their lands to Vietnamese 'farmers' along the border? If there's land dispute there, who could the Vietnamese turn to for help since the courts and authorities are Cambodian, eh?!” Are not the Vietnamese humans too?”

We are not making all these sentiments up just for effect or fun; these are printed in the Phnom Penh Post newspaper not too long ago as part of the press publication's mission to expose Cambodians' inherently held ill views or prejudices [if not racism!] towards their good and much misunderstood neighbours to the East. The newspaper was in fact – even at that point - one of the more credible news outlets around, judging by the country's abysmal journalistic standards before its ownership and control were unceremoniously displaced for good by Hun Sen. Many Khmers - not surprisingly - are of the conclusion that "foreigners cannot and will never fully understand" their country's problems, in particular, recurring issues and conflicts with the afore mentioned neighbours.

There must be a wager on all this border violation by Vietnam [constructing dozens of tents and hard structures on clearly demarcated Cambodian soil] placed among Hanoi's leaders: "I bet three trillion dongs that neither the Chinese nor our life-time [and maybe beyond through the Hun dynastic succession!] friend Huyn Xen will so much as sneeze or cough [or whatever, the expression is in Vietnamese!] when we nakedly violate Cambodian territorial sovereignty..."

And, yes, no prize for guessing who has won the bet!

🔺🔺🔺      

ដោយ មាន ឫទ្ធិ
2020-10-30 rfa

អភិបាលខេត្ត​កណ្ដាល លោក គង់ សោភ័ណ្ឌ ថ្លែង​ក្នុង​ពិធី​ជួបជុំ​ដោះស្រាយ ក្រោយពលរដ្ឋ​ឃុំ​ព្រែកអញ្ចាញ​ជា​ច្រើន​រយ​នាក់ នាំគ្នា​តវ៉ា​បិទ​ផ្លូវជាតិ​លេខ​៦​អា ជាង​៣​ម៉ោង នៅ​ព្រឹក​ថ្ងៃ​ទី​១៩ ខែ​មិថុនា ឆ្នាំ​២០២០។
អភិបាលខេត្ត​កណ្ដាល លោក គង់ សោភ័ណ្ឌ ថ្លែង​ក្នុង​ពិធី​ជួបជុំ​ដោះស្រាយ ក្រោយពលរដ្ឋ​ឃុំ​ព្រែកអញ្ចាញ​ជា​ច្រើន​រយ​នាក់ នាំគ្នា​តវ៉ា​បិទ​ផ្លូវជាតិ​លេខ​៦​អា ជាង​៣​ម៉ោង នៅ​ព្រឹក​ថ្ងៃ​ទី​១៩ ខែ​មិថុនា ឆ្នាំ​២០២០។
រូប​ពី​ហ្វេសប៊ុក​លោក គង់ សោភ័ណ្ឌ


 

អាជ្ញាធរ​ខេត្ត​កណ្តាល ឱ្យ​ដឹង​ថា វៀតណាម​បាន​ប្រែ​ក្លាយ​ពី​តង់​កៅស៊ូ ទៅជា​សំណង់​រឹង កើន​ឡើង ១៦ កន្លែង​ហើយ នៅ​តំបន់​មិនទាន់​ឯកភាព​គ្នា​បោះ​បង្គោល​ព្រំដែន ឋិត​ក្នុងស្រុក​លើកដែក និង​ស្រុក​កោះធំ​។ ពលរដ្ឋ និង​អ្នកឃ្លាំមើល​បញ្ហា​ព្រំដែន ជំរុញ​ឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល មាន​ភាព​ក្លាហាន ចាត់វិធានការ​ម៉ឺងម៉ាត់​រឿង​នេះ ស្របតាម​យន្តការ​ច្បាប់​អន្តរជាតិ។

អភិបាល​ខេត្ត​កណ្តាល លោក គង់ សោភ័ណ្ឌ ប្រាប់​អាស៊ីសេរី​នៅ​ថ្ងៃ​ទី៣០ ខែ​តុលា​ថា ទីតាំង​ដែល​វៀតណាម​សង់​រោង​តង់​កៅស៊ូ​ចំនួន ២៧​កន្លែង​នោះ មាន​តង់ ១៦ កន្លែង​ហើយ បាន​ក្លាយ​ទៅជា​សំណង់​រឹងមាំ ប្រក់​ស័ង្កសី ធ្វើ​ពី​ឈើ និង​សសរ​ថ្ម​ចម្រុះ​គ្នា​។ រីឯ​តង់​ចំនួន ១១ កន្លែង​ផ្សេងទៀត ជា​រោង​ប្រក់​កៅស៊ូ​នៅ​ដដែល ដែល​វៀតណាម សង់​ឆ្ងាយ​ពី​អ័ក្ស​ព្រំដែន​ជាង ១​រយ​ម៉ែត្រ (១២០) នៃ​ស្រុក​លើកដែក និង​ស្រុក​កោះធំ ខេត្តកណ្តាល​។​

អភិបាលខេត្ត​រូប​នេះ បន្ថែម​ថា អាជ្ញាធរ​កម្ពុជា​នៅតែ​ព្យាយាម​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​នេះ ជាមួយ​ភាគី​វៀតណាម​ដោយ​សន្តិវិធី​តាមរយៈ​លិខិត និង​បញ្ជូន​សមត្ថកិច្ច​ចុះ​ដល់​ទី​តាំង​ជាក់ស្ដែង ក៏ប៉ុន្តែ​ភាគី​វៀតណាម នៅតែ​ឆ្លើយ​ថា ពួកគេ​នឹង​រុះរើ​ចេញ ពេល​ជំងឺ​កូវីដ​១៩ ផុត​រលត់​ទៅ ព្រោះ​ជំងឺ​នេះ បាន​រាលដាល​ដល់​តំបន់​សហគមន៍​ក្នុង​ប្រទេស​វៀតណាម​៖ «អនុវត្ត​តាមច្បាប់ និង​លិខិត​ឯកសារ​របស់​ខាង​ខេត្ត​វៀតណាម ហើយ​ឥលូវ​ទឹក​លិច​អស់ អត់​មាន​ពី​ណា​រំកិល​អី​ទៀត​ទេ នៅ​ក្នុង​ចំណុច​ដែល​គេ​បោះតង់ គឺ​នៅតែ​បោះតង់​ទៅ ហើយ​យើង​គ្រាន់តែ​ឈប់​ស្កាត់ កុំ​ឱ្យ​មនុស្ស​ឆ្លង​មក​ដី​យើង ឬក៏​ដី​គេ»។

​អាស៊ីសេរី​បាន​ព្យាយាម​ទាក់ទង ប្រធាន​គណៈកម្មាធិការ​ចម្រុះ​កិច្ចការ​ព្រំដែន​កម្ពុជា លោក វ៉ា គឹមហុង ដើម្បី​សុំ​ការ​បំភ្លឺ​រឿង​នេះ តែ​ទូរសព្ទ​ហៅចូល​ច្រើនដង​គ្មាន​អ្នកទទួល នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៣០ តុលា​។​

 

​តែ​យ៉ាងណា លោក វ៉ា គឹមហុង ប្រាប់​វិទ្យុ​សំឡេង​ប្រជាធិបតេយ្យ VOD កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី ២៩ តុលា ថា កម្ពុជា​សម្រេច​យក​វិធីសាស្ត្រ​ចរចា​ជាមួយ​ភាគី​វៀតណាម ព្រោះ​ការ​សង់​សំណង់​រឹង និង​បោះតង់​នេះ ពុំ​មែន​ជា​រឿង​ធំ ដូច​ករណី​រឿង​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ​ដែល​តម្រូវ​ឱ្យ​កម្ពុជា ប្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​អន្តរជាតិ​នោះ​ទេ។

ប្រធាន​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃ្លាំមើល​កម្ពុជា​ប្រចាំ​ប្រទេស ន័រវេស (Norway) លោក ម៉ែន ណាត សម្ដែង​ការ​សោកស្ដាយ ចំពោះ​ទង្វើ​របស់​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និង លោក វ៉ា គឹមហុង ដែល​លោក​ថា នៅតែ​គេចវេះ មិន​ទទួលខុសត្រូវ ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ព្រំដែន​នេះ ឱ្យ​ដាច់​ស្រឡះ ដើម្បី​ឱ្យ​ពលរដ្ឋ​ស្ងប់​អារម្មណ៍​។ លោក​ថា លោក ហ៊ុន សែន ហាក់​មាន​ចេតនា ធ្វើ​សម្បា​ទាន​ជា​ថ្មី​ទៀត ក្នុង​រឿង​បូរណភាព​ទឹកដី​ខ្មែរ ទៅ​ឲ្យ​ភាគី​វៀតណាម ស្របតាម​សន្ធិសញ្ញា​ព្រំដែន​បំពេញ​បន្ថែម​ឆ្នាំ ២០១៩ និង​សន្ធិសញ្ញា​កំណត់​ព្រំដែន​រដ្ឋ​ឆ្នាំ​១៩៨៥ ដែល​លោក ចាត់ទុកថា ជា​សន្ធិសញ្ញា​ខុសច្បាប់៖ «យើង​មាន​ការ​សោកស្ដាយ​ចំពោះ​ទង្វើ ចំពោះ​កាយវិការ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ដែល​មិន​មាន​ផែនការ និង​វិធានការ​​ក្នុង​ការ​ចាត់ការ ទៅតាម​វិធាន​នៃ​ច្បាប់​ធម្មនុញ្ញ មាត្រា ២ មាត្រា ៥៥ និង​មិន​គោរព​កិច្ចព្រមព្រៀង​ទីក្រុង​ប៉ារីស ក្នុង​ការ​អនុវត្ត​ឱ្យ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព ទៅលើ​វិធានការ ការពារ​បូរណភាព​ទឹកដី​ខ្លួនឯង»។

 
​កាលពី​ចុង​ខែ​កក្កដា​កន្លង​ទៅ អគ្គ​ស្នងការ​រង និង​ជា​អ្នកនាំពាក្យ​អគ្គស្នងការដ្ឋាន​នគរ​បាល​ជាតិ លោក ឆាយ គឹមខឿន ប្រាប់​អាស៊ីសេរី ថា វៀតណាម​បាន​បោះតង់​ចំនួន ២៨៧​កន្លែង នៅ​តំបន់​ដែល​មិនទាន់​ឯកភាព​បោះ​បង្គោល​ព្រំដែន​ក្នុង​ខេត្ត​កណ្ដាល តាកែវ ព្រៃវែង ស្វាយរៀង កំពត ត្បូងឃ្មុំ រតនគិរី និង​ខេត្ត​មណ្ឌលគិរី។ ក្រោយមក វៀតណាម​បាន​ប្រែក្លាយ​តង់​ជាច្រើន​កន្លែង​។​

 
​ពលរដ្ឋ​រស់នៅ​ក្បែរ​តំបន់​ព្រំដែន​ក្នុង​ខេត្ត​ត្បូងឃ្មុំ លោក ជា វីរៈ អះអាង​ថា វៀតណាម​បាន​សង់​តង់​កៅស៊ូ​ជាង ១០​កន្លែង​តាម​តំបន់​ព្រំដែន​ជាប់​ស្រុក​មេមត់ ក្នុង​នោះ​មាន​តង់​ខ្លះ ប្រែក្លាយ​ជា​សំណង់​រឹង​រួច​ទៅ​ហើយ​។ លោក​ឱ្យ​ដឹង​ទៀត​ថា ទីតាំង​ដែល​វៀតណាម​បោះតង់ និង​សង់​សំណង់​រឹង មានការ​រឹតត្បិត និង​ហាម​មិន​​ឱ្យ​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ ចេញចូល ផ្ទុយ​ពី​ពលរដ្ឋ​វៀតណាម អាច​ចេញចូល​តំបន់​នោះ​បាន​ដោយ​ងាយ៖ «ខ្ញុំ​មើល​ទៅ ២​សណ្ឋាន​ក្នុង​ការ​ផ្លាស់ប្ដូរ អ៊ីចឹង​ប៉ុស្តិ៍​ចាស់​គេ​នៅ​ឯ​លើ ដល់ពេល​ក្រោយ​មក វា​ចេញ​តែ​ឈ្លានពាន​បន្តិច​ម្តងៗ វា​រើ​ប៉ុស្តិ៍​ចាស់ ហើយ​មក​ធ្វើ​ថ្មី ខិត​មក​ខាងយើង​ទៀត​។ទី​២ គឺ​តង់ មុន​ដំបូង​គេ​បោះ ក្រោយ​មក​កន្លែង​តង់ វា​កើតជា​ប៉ុស្តិ៍»។

អាស៊ីសេរី​បាន​ព្យាយាម​ទាក់ទង អភិបាលខេត្ត​ត្បូងឃ្មុំ ជាម ច័ន្ទសោភ័ណ្ឌ ដើម្បី​សុំ​ការ​អធិប្បាយ​ករណី​នេះ តែ​លោក​មិន​លើក​ទូរស័ព្ទ នៅ​ថ្ងៃ​៣០ តុលា។

ស្រប​ពេល​វៀតណាម​កំពុង​បោះតង់​ជាច្រើន​កន្លែង​នៅ​តំបន់​ព្រំដែន​ដែល​មិនទាន់​ឯកភាព​គ្នា​នេះ របប​ក្រុងភ្នំពេញ​កំពុង​រៀបចំ​សេចក្តី​ព្រាង​ច្បាប់​មួយ​ទាក់ទង​រឿង​ព្រំដែន​ជាមួយ​វៀតណាម​យ៉ាង​ប្រញាប់ប្រញាល់​។ នោះ គឺ​សេចក្ដី​ព្រាង​ច្បាប់ ស្ដីពី​ការ​អនុម័ត​យល់ព្រម​លើ​ពិធីសារ​ខណ្ឌសីមា និង​បោះ​បង្គោល​ព្រំដែន​គោក រវាង​ប្រទេស​កម្ពុជា និង​វៀតណាម ដែល​ត្រូវ​បាន​បញ្ជូន​ដល់ដៃ​គណៈកម្មាធិការ​ជំនាញ​រដ្ឋសភា បន្ទាប់ពី​ឆ្លង​កិច្ចប្រជុំ​គណៈរដ្ឋមន្ត្រី កាល​ពី​ពេល​ថ្មីៗ​នេះ​។ ក្រុម​អ្នកឃ្លាំមើល​ព្រំដែន​ចោទ​ថា របប​លោក ហ៊ុន សែន ធ្វើ​សេចក្ដី​ព្រាងច្បាប់​នេះ​ឡើង​យ៉ាង​ប្រញាប់ និង​លាក់លៀម ដើម្បី​បំពេញ​មហិច្ឆតា​របស់​វៀតណាម​ក្នុង​ការ​ឈ្លានពាន​ទឹកដី​កម្ពុជា៕

2 comments:

Anonymous said...

Why don't the Khmer landlords rent land to the Khmers?

Anonymous said...

Maybe because these so-called “Khmer landlords” are in fact not Khmers at all? The regions and provinces along the border with Vietnam are known for their high density of ethnic Vietnamese settlers. Check the pagoda graveyards there for indicators!

When so many Khmer farmers and villagers have been driven off their ancestral lands and farms all over the county and, particularly, along the border with VN by Vietnamese authorities, how would they still own enough land to rent out to anyone?