Khmer Circle:
How had the Viet Congs and their sponsored Cambodian communist allies destabilised the old Cambodian regimes? Well, the answer is: terrorism and incitement. These dark arts are still very much their weapons and monopolised arsenals today through their control of the armed forces and the national broadcasting media.
So they are now passing 'anti-incitement law' to keep themselves in power?
🔺🔺🔺
ដោយ សេក បណ្ឌិត
2020-11-21
សមាជិកសភាលើកដៃអនុម័តសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីវិសោធនកម្មច្បាប់ខ្លះនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ កាលពីថ្ងៃទី១៤ កុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៨។
Photo courtesy of National Assembly
អង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិអំពាវនាវដល់របបលោក ហ៊ុន សែន លុបចោល ឬកែប្រែបទចោទញុះញង់ ដែលមាននៅក្នុងក្រមព្រហ្មទណ្ឌ ដើម្បីឱ្យស្របនឹងគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ។ សំណើនេះ ធ្វើឡើងដោយសារបទញុះញង់នេះ កំពុងក្លាយជាឧបករណ៍យ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាពរបស់អាជ្ញាធរក្នុងការបង្ក្រាបលើសំឡេងរិះគន់ និងសំឡេងប្រឆាំងនៅកម្ពុជា។
មូលនិធិខ្លូនីដើម្បីយុត្តិធម៌ (Clooney Foundation for Justice) ដែលជាអង្គការតស៊ូមតិផ្នែកច្បាប់ មានមូលដ្ឋាននៅសហរដ្ឋអាមេរិក ពិនិត្យឃើញថា អាជ្ញាធរកម្ពុជាកំពុងប្រើប្រាស់បទចោទញុះញង់ រំលោភលើសេរីភាពបញ្ចេញមតិដែលមានចែងនៅក្នុងកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្ដីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិនយោបាយ។
ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ចុះថ្ងៃទី២០ វិច្ឆិកា មូលនិធិខ្លូនី ដើម្បីយុត្តិធម៌ បានលើកយកសំណុំរឿងយុវជន គង់ រ៉ៃយ៉ា មកវែកញែក អមដោយការពន្យល់ពីអ្នកជំនាញច្បាប់អន្តរជាតិ។ អាជ្ញាធរបានចាប់ខ្លួនយុវជន គង់ រ៉ៃយ៉ា និងចោទប្រកាន់រូបគេពីបទ “ញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍” បន្ទាប់ពីយុវជនរូបនេះផ្សព្វផ្សាយលក់អាវយឺតមានរូបភាព និងទស្សនៈបណ្ឌិត កែម ឡី។ តុលាការក្រុងភ្នំពេញបានផ្ដន្ទាទោសគង់ រ៉ៃយ៉ា ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ២ ឆ្នាំ ដោយអនុវត្តទោសជាង៤ ខែ ចំណែកទោសនៅសល់ត្រូវព្យួរ។
អតីតរដ្ឋអាជ្ញាក្នុងតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិសម្រាប់អតីតយូហ្គោស្លាវី (ICTY) និងជាមន្ត្រីនៃមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សរបស់គណៈមេធាវីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក អាធើរ ទ្រែលឌី (Athur Traldi) មានប្រសាសន៍ថា ការកាត់ទោសនេះមិនមានបង្ហាញភស្តុតាងណាមួយដែលថា ជនជាប់ចោទមានបំណងញុះញង់បុគ្គលណាម្នាក់ឱ្យចូលរួមក្នុងអំពើល្មើសច្បាប់ឡើយ ហើយក៏មិនបានបង្ហាញថា តើការផ្សព្វផ្សាយលក់អាវយឺតរបស់គាត់ ឬក៏អាវយឺតនោះ អាចបង្កឱ្យមានផលប៉ះពាល់ណាមួយនោះដែរ។ លោកវាយតម្លៃថា យុវជន គង់ រ៉ៃយ៉ា ជាប់ទោស ដោយសារតែអនុវត្តសិទ្ធិបញ្ចេញមតិរបស់ខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះ។
សំណុំរឿងយុវជន គង់ រ៉ៃយ៉ា មិនមែនជាករណីដោយឡែកនៃការប្រើប្រាស់បទញុះញង់ ដើម្បីបង្ក្រាបលើសិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញមតិនោះទេ។ អាជ្ញាធរបានប្រើប្រាស់បទញុះញង់នេះ ដើម្បីចោទប្រកាន់ និងកាត់ទោសក្រុមអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស សកម្មជន អ្នកសារព័ត៌មាន និងមន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំងរហូតដល់រាប់រយនាក់ឯណោះ។ ជាឧទាហរណ៍ ការចាប់ខ្លួនមេដឹកនាំសហជីព លោក រ៉ុង ឈុន និងក្រុមសកម្មជនជាបន្តបន្ទាប់ក្នុងរយៈពេល៣ ខែចុងក្រោយនេះ គឺអាជ្ញាធរប្រើតែបទចោទញុះញង់ ស្របពេលសមាជិកបក្សប្រឆាំងយ៉ាងហោចណាស់១២៥ នាក់ នឹងត្រូវតុលាការបើកការជំនុំជម្រះនៅពេលឆាប់ៗខាងមុខ ពាក់ព័ន្ធនឹងករណីញុះញង់ និងរួមគំនិតក្បត់។
មូលនិធិខ្លូនីដើម្បីយុត្តិធម៌ គូសបញ្ជាក់ថា បទញុះញង់ដែលមានចែងក្នុងក្រមព្រហ្មទណ្ឌ មាត្រា៤៩៥ នោះ មិនត្រូវបានតាក់តែង ឬកំណត់ឱ្យជាក់លាក់ឡើយ ដូច្នេះវារំលោភលើកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្ដីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិនយោបាយ ដែលកម្ពុជាបានទទួលស្គាល់ និងសន្យាអនុវត្តតាម។ អង្គការអន្តរជាតិដដែលនេះ អំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន លុបចោល ឬយ៉ាងហោចណាស់កែប្រែមាត្រា៤៩៥ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ ហើយនិងធានាថា ការចោទប្រកាន់ណាមួយនៅថ្ងៃខាងមុខចំពោះបទញុះញង់នេះ ត្រូវគោរពសិទ្ធិបញ្ចេញមតិ និងសិទ្ធិទទួលបានការជំនុំជម្រះដោយយុត្តិធម៌។
ឆ្លើយតបនឹងរឿងនេះ ប្រធានអង្គភាពនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន ថ្លែងថា អ្នកធ្វើរបាយការណ៍ ឬសេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះ មិនមែនជាអ្នកឯកទេសដែលយល់ដឹងគ្រប់ជ្រុងជ្រោយអំពីបញ្ហាកម្ពុជា ហើយអាចភ័ន្តច្រឡំចំពោះចំណុចមួយចំនួនដោយសារតែការបកប្រែ។ ដូច្នេះលោកថា រដ្ឋាភិបាលមិនចាប់អារម្មណ៍នឹងការលើកឡើងទាំងនេះទេ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន អះអាងទៀតថា ច្បាប់កម្ពុជាស្របទៅតាមរបៀបរបបសង្គម វប្បធម៌ និងស្ថានភាពរបស់កម្ពុជា មិនមែនធ្វើតាមការចង់បានរបស់អន្តរជាតិនោះឡើយ។ លោកបន្ថែមថា ទោះជាកម្ពុជាបានផ្ដល់សច្ចាប័នដល់កតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្ដីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិនយោបាយក៏ដោយ ក៏មិនមែនមានន័យថា កម្ពុជាត្រូវតែអនុវត្តតាមលិខិតបទដ្ឋានអន្តរជាតិទាំងនោះដែរ៖ «បើយើងនិយាយពីកតិកា(សញ្ញា)អន្តរជាតិ អាហ្នឹងគ្រាន់តែជាគោលការណ៍មួយដែលយើងគោរពនឹងគោលការណ៍ហ្នឹងទេ មិនមែនឱ្យយើងអនុវត្តតាមគោលការណ៍ហ្នឹងទេ។ មើលឱ្យច្បាស់ទៅមើល មើលឱ្យច្បាស់ក្នុងការចុះហត្ថលេខាផ្ដល់សច្ចាប័ន មើលឱ្យច្បាស់បានយើងអាចនិយាយបាន។ កតិកាសញ្ញារបស់អន្តរជាតិហ្នឹង គ្រាន់តែជាការសម្រេចចិត្តមួយ ដើម្បីកសាងទិសដៅទៅដល់ដូចគ្នាតែអ៊ីចឹង។ មិនមែនអាហ្នឹងជាច្បាប់ទេណា ច្រឡំហើយ។ ច្បាប់ គឺជាច្បាប់មួយលើទឹកដីមួយ មានដែនសមត្ថកិច្ចមួយដែលគេអនុវត្ត»។
ផ្ទុយពីការបកស្រាយរបស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលរូបនេះ នាយករងទទួលបន្ទុកផ្នែកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូ (LICADHO) លោក អំ សំអាត ថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាលមានកាតព្វកិច្ចអនុវត្តតាមលិខិតបទដ្ឋានអន្តរជាតិទាំងឡាយដែលកម្ពុជាបានផ្តល់សច្ចាប័ន ហើយចំណុចនេះមានចែងច្បាស់ក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា៖ «ច្បាប់ដែលល្អ ខ្ញុំទទួលស្គាល់ហើយថា វាត្រូវសិក្សាតាំងពីទំនៀមទម្លាប់ ប្រពៃណី តាំងពីវប្បធម៌ តាំងពីស្អីរបស់ប្រទេសនីមួយៗ ហើយក្រៅពីហ្នឹង គឺគួបផ្សំជាមួយនឹងបទដ្ឋានអន្តរជាតិ។ ទោះបីជាច្បាប់ហ្នឹងជាច្បាប់កម្ពុជាក៏ដោយ ហើយការអនុវត្តនៅកម្ពុជាមែន តែកុំភ្លេចថា កម្ពុជាគឺជាប្រទេសដែលប្រកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ពហុបក្ស ហើយយើងបានផ្តល់សច្ចាប័នជាច្រើនទៅលើបទដ្ឋានអន្តរជាតិស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្ស។ អ៊ីចឹង ច្បាប់ទាំងឡាយដែលចែងមក ទីមួយស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ទីពីរស្របតាមបទដ្ឋានអន្តរជាតិដែលយើងបានផ្តល់សច្ចាប័នហ្នឹង»។
រដ្ឋធម្មនុញ្ញមាត្រា៣១ ចែងថា កម្ពុជាទទួលស្គាល់ និងគោរពសិទ្ធិមនុស្សដូចមានចែងក្នុងធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិ សេចក្ដីប្រកាសជាសាកលស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្ស និងកតិកាសញ្ញា ព្រមទាំងអនុសញ្ញាទាំងឡាយពាក់ព័ន្ធទៅនឹងសិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិនារី និងសិទ្ធិកុមារ។
អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សលោក អំ សំអាត ជឿជាក់ថា អង្គការ ឬអ្នកជំនាញអន្តរជាតិ បានពិនិត្យយ៉ាងដិតដល់ និងមានមូលដ្ឋានច្បាស់លាស់ មុននឹងចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ណាមួយពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាកម្ពុជា។ លោកបញ្ជាក់ថា ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលនៅក្នុងស្រុកក៏ពិនិត្យឃើញអាជ្ញាធរប្រើប្រាស់បទចោទញុះញង់នេះ ដើម្បីបង្ក្រាបលើសិទ្ធិសេរីភាពររបស់ពលរដ្ឋដែរ។ លោកជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលពិចារណាធ្វើវិសោធនកម្មមាត្រាស្តីពីបទចោទញុះញង់នេះ ដើម្បីឱ្យស្របទៅនឹងគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ៕
1 comment:
A National Assembly that contain only airhead's people.
They are useless.
Post a Comment