Monday, 21 December 2020

អតីត​អ្នក​ទោស​មនសិការ​លោក គង់ រ៉ៃយ៉ា ត្រូវ​ជន​មិន​ស្គាល់​មុខ​ស្ទាក់​វាយ​ក្បាល​តាម​ផ្លូវ​នៅ​ភ្នំពេញ


ដោយ ជាតិ ចំណាន និង​សេក បណ្ឌិត
2020-12-20
អតីត​អ្នក​ទោស​មនសិការ​លោក គង់ រ៉ៃយ៉ា ត្រូវ​ជន​មិន​ស្គាល់​មុខ​ស្ទាក់​វាយ​ក្បាល​តាម​ផ្លូវ​នៅ​ភ្នំពេញអតីត​អ្នក​ទោស​មនសិការ​លោក គង់ រ៉ៃយ៉ា ត្រូវ​ជន​មិន​ស្គាល់​មុខ​លប​ស្ទាក់​វាយ​ក្បាល និង​ធាក់​ផ្ដួល​ម៉ូតូ​នៅ​តាម​ផ្លូវ ក្នុង​រាជធានី​ភ្នំពេញ កាល​ពី​​ថ្ងៃ​ទី​១៩ ធ្នូ ឆ្នាំ​២០២០។
រូប​ហ្វេសប៊ុក


អ្នក​ចូលចិត្ត​ឈឺឆ្អាល​រឿង​សង្គម​ដែល​ធ្លាប់​ជាប់​ពន្ធនាគារ​ពីរ​ដង គឺ​យុវជន គង់ រ៉ៃយ៉ា ត្រូវ​ជន​មិន​ស្គាល់​មុខ​លប​ស្ទាក់​វាយ​ក្បាល និង​ធាក់​ផ្ដួល​ម៉ូតូ​នៅ​តាម​ផ្លូវ ក្នុង​រាជធានី​ភ្នំពេញ នៅ​រសៀល​ថ្ងៃ​ទី​១៩ ធ្នូ នេះ​។ មន្ត្រី​សង្គម​ស៊ីវិល​យល់​ថា សមត្ថកិច្ច និង​អាជ្ញាធរ​ពាក់ព័ន្ធ​គួរ​ស្រាវជ្រាវ​ឱ្យ​បាន​ច្បាស់​លាស់ ដើម្បី​ស្វែងរក​ជនល្មើស​យក​មក​អនុវត្ត​តាម​ផ្លូវ​ច្បាប់។

អតីត​អ្នកទោស​មនសិការ​លោក គង់ រ៉ៃយ៉ា ឱ្យ​អាស៊ីសេរី​ដឹង​ថា ជន​មិន​ស្គាល់​មុខ​២​នាក់ បាន​ជិះ​ម៉ូតូ​ម៉ាក ហុងដា ភីស៊ីអិច (Hongda PCX) ស្ទាក់​វាយ និង​ធាក់​ផ្តួល​ម៉ូតូ​លោក ២​លើក បំណង​បង្ក​ឱ្យ​មាន​គ្រោះថ្នាក់​ចរាចរណ៍ នៅ​ចំណុច​ផ្លូវ​២០១១ ជិត​ផ្សារ​ឈូក​មាស រាជធានី​ភ្នំពេញ ខណៈ​ពេល​លោក​កំពុង​ដឹក​ទឹកឃ្មុំ​យក​ទៅ​លក់​។ លោក​បន្ត​ថា ការ​វាយឆ្មក់​លើក​ទី​១​នោះ ពុំ​បង្ក​គ្រោះថ្នាក់​ធ្ងន់ធ្ងរ​នោះ​ទេ ដោយសារ​លោក​បាន​ពាក់មួក​ការពារ​សុវត្ថិភាព ហើយ​ប្រមាណ​៥​នាទី​ក្រោយមក ពួកគេ​ក៏បាន​ធ្វើ​សកម្មភាព​វាយ​លោក​ម្តង​ទៀត ដោយ​ប្រើប្រាស់​ដែក​តាន់​ប៉ង​វាយ​ក្បាល ប៉ុន្តែ​រអិល​ត្រូវ​ស្មា​របស់​លោក​។ លោក​ចាត់​ទុក​ករណី​លប​វាយប្រហារ​នេះ គឺជា​ការរៀបចំ​ជា​ប្រព័ន្ធ និង​ជា​ករណី​តែមួយ​ដូច​នឹង​សកម្មជន​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ និង​យុវជន​សង្គម​ដទៃ​ទៀត ដែល​រង​ការវាយប្រហារ​កន្លងមក​។ លោក​លើកឡើង​ថា លោក​បាន​ជូនដំណឹង​នេះ ទៅ​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល ដើម្បី​ជួយ​រក​យុត្តិធម៌​ជូន​លោក​រួចហើយ ប៉ុន្តែ​លោក​គ្មាន​ជំនឿ​លើ​សមត្ថកិច្ច​ក្នុង​ការ​ស្វែងរក​ជន​ដៃដល់​មក​អនុវត្ត​ទោស​នោះ​ទេ៖ «​ខ្ញុំ​ជឿជាក់​ថា ករណី​វាយដំ​មក​លើ​រូប​ខ្ញុំ​នៅ​លើ​ដង​ផ្លូវ​ហ្នឹង គឺជា​ការ​វាយដំ​ដែល​គំរាមកំហែង បំភិតបំភ័យ​ហើយ​វា​ជា​រឿង​ដែល​ពាក់ព័ន្ធ​ជាមួយ​នឹង​ការ​ឡើង​កម្ដៅ​នយោបាយ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ហ្នឹង​សុទ្ធសាធ​។ ខ្ញុំ​គ្រាន់តែ​សំណូមពរ​ថា យើង​ជា​ខ្មែរ​ដូចគ្នា យើង​គួរតែ​រៀន​និយាយ​គ្នា​ឱ្យ​ស្រួលបួល ហើយ​យើង​មិន​គួរ​បន្ត​ការ​ប្រើ​អំពើ​ហិង្សា​ទៀត​ទេ​។ យើង​គួរតែ​រៀន​និយាយ​គ្នា​ទៅ យើង​សុទ្ធតែ​ជា​អ្នកចេះដឹង សុទ្ធតែ​ជា​អ្នក​ដែល​មាន​បទ​ពិសោធ​ប្រឡូក​នៅ​ក្នុង​ឆាក​នយោបាយ​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា យើង​ត្រូវ​ដឹង​ថា កាលណា​យើង​ឈ្លោះ​គ្នា យើង​ប្រើ​ហិង្សា​ដាក់គ្នា​វា​អត់​ចំណេញ​ទាំងសងខាង»។


អ្នក​រិះគន់​រដ្ឋាភិបាល និង​គាំទ្រ​គោលនយោបាយ​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ យុវជន គង់ រ៉ៃយ៉ា ធ្លាប់​ជាប់​ពន្ធនាគារ​ពីរ​លើក​រួច​មក​ហើយ​។ លើកទីមួយ លោក​ជាប់​ពន្ធនាគារ​រយៈពេល​១ ឆ្នាំ​កន្លះ ដោយសារតែ​ការ​បង្ហោះ​សារ​រឿង​បដិវត្តន៍​ពណ៌ កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០១៥​។ នៅ​ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ​២០១៩ លោក​ត្រូវ​អាជ្ញាធរ​ចាប់​ដាក់​ពន្ធនាគារ​ម្តង​ទៀត បន្ទាប់ពី​លោក​បាន​ផ្សព្វផ្សាយ​លក់​អាវយឺត​មាន​រូប និង​ទស្សនបណ្ឌិត កែម ឡី នៅ​លើ​បណ្ដាញ​សង្គម​ហ្វេសប៊ុក (Facebook)​។ លោក​ជាប់ឃុំ​អស់​រយៈពេល​ជិត ៥​ខែ មុន​ត្រូវ​តុលាការ​កាត់ទោស​ឱ្យ​ជាប់ពន្ធនាគារ​ពីរ​ឆ្នាំ តែ​ព្យួរទោស​ដែល​នៅ​សល់​។ ក្រោយ​ចេញពី​ពន្ធនាគារ យុវជន​រូប​នេះ​បាន​ភៀសខ្លួន​ទៅកាន់​ប្រទេស​ថៃ​មួយរយៈ ដើម្បី​គេច​ចេញ​ពី​ការ​ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ​ពី​សំណាក់​អាជ្ញាធរ​របប​លោក ហ៊ុន សែន​។ តែ​ក្រោយ​មក លោក​បាន​ត្រឡប់​ទៅ​កម្ពុជា​វិញ ដើម្បី​រស់នៅ​ជួបជុំ​គ្រួសារ និង​ប្រកប​របរ​ចិញ្ចឹម​ជីវិត​តាម​ធម្មតា​វិញ។

ទាក់ទង​នឹង​អំពើ​ហិង្សា​លើ យុវជន គង់ រ៉ៃយ៉ា នេះ អ្នកនាំពាក្យ​ស្នងការដ្ឋាន​នគរបាល​រាជធានី​ភ្នំពេញ លោក សាន សុខ​សីហា បញ្ជាក់​ថា លោក​ពុំ​ទាន់​បាន​ទទួល​ព័ត៌មាន​នេះ​ទេ។ តែ​លោក​អះអាង​ថា ប្រសិន​មាន​ករណី​វាយប្រហារ​បែប​នេះ​កើតឡើង សមត្ថកិច្ច​នឹង​សហការ​ជាមួយ​ជនរងគ្រោះ ដើម្បី​ស៊ើបអង្កេត​រក​ជន​ដៃដល់​មក​អនុវត្ត​ទោស៖ «ឥឡូវ​ហ្នឹង​ខ្ញុំ​អត់​ទាន់​បាន​ជួប​បញ្ហា ចាំ​មើល​ខ្ញុំ​ឆេក​មើល​ជាមួយ​ខណ្ឌ​សិន។ ទាក់ទង​ជំហាន​ដំបូង​យើង​ត្រូវ​ធ្វើ​ការស្រាវជ្រាវ​សិន​ថា តើ​ជា​ករណី​អី អា​ហ្នឹង​ពេលខ្លះ​វា​អាច​ជា​ករណី​បុគ្គល ករណី​គំនុំ​អ៊ីចឹង។ អ៊ីចឹង​ដល់​យើង​ស្រាវជ្រាវ​ដឹង​ថា តើ​ជា​ករណី​អី អាហ្នឹង​បាន​យើង​ឈាន​ជំហាន​ដល់​ធ្វើការ​អនុវត្ត​ការងារ​ហ្នឹង ព្រោះ​ឥឡូវ​ហ្នឹង​យើង សមត្ថកិច្ច​មិនដែល​ថា ដកឃ្លា​ក្នុង​ការ​ស្រាវជ្រាវ​ទេ គឺ​តែងតែ​ធ្វើការ​សហការ​ជាមួយ​ជំនាញ​គ្រប់​ទាំងអស់ ដើម្បី​ធ្វើការ​ស្រាវជ្រាវ​រក​ជន​សង្ស័យ​ករណី​មួយៗ​ហ្នឹង​អ៊ីចឹង»។

ទោះជា​មានការ​អះអាង​បែប​នេះ​ក្តី ក៏​អំពើ​ហិង្សា​លើ​សកម្មជន និង​អ្នកគាំទ្រ​គណបក្សប្រឆាំង​កន្លង​ក អាជ្ញាធរ​មិនដែល​វែកមុខ​ចាប់​ជន​ដៃដល់​យក​មក​ផ្ដន្ទាទោស​បាន​នោះ​ឡើយ ហើយ​ករណី​នេះ​បាន​កើន​ឡើង​​ជា​បន្តបន្ទាប់។

កាលពី​ថ្ងៃ​ទី​១២ ធ្នូ កន្លងទៅ មាន​អំពើ​ហិង្សា​ពីរ​ករណី បាន​កើត​ឡើងលើ​សកម្មជន​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ និង​សាច់ញាតិ​របស់​ពួកគេ។ ជនរងគ្រោះ​ម្នាក់ គឺជា​សមាជិក​ក្រុមប្រឹក្សា​សង្កាត់​ជាប់ឆ្នោត​ច្បារអំពៅ​ទី​២ រាជធានី​ភ្នំពេញ លោក ជឿន សារឹម ត្រូវ​ជន​ដៃដល់​ស្ទាក់​វាយ​ដោយ​ដំបង បណ្ដាល​ឱ្យ​រង​របួស​យ៉ាង​ដំណំ​។ ចំណែក ម្នាក់ទៀត ជា​កូនប្រុស​មន្ត្រី​បក្ស​ប្រឆាំង​កំពុង​ជាប់​ពន្ធនាគារ លោក កែវ ថែ គឺ​យុវជន កែវ សុខ​សិរី ត្រូវ​ជន​ដៃដល់​ព្រួត​វាយ​ចំក្បាល​បណ្តាល​ឱ្យ​រង​របួស​ធ្ងន់ធ្ងរ ខណៈ​ពេល​ដែល​លោក​កំពុង​ជិះ​កង់​ហាត់ប្រាណ។

ចំណែក សមាជិក​ក្រុមការងារ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​ខេត្ត​ស្វាយរៀង​លោក គង់ ម៉ាស់ វិញ ក៏​ត្រូវ​ជន​មិន​ស្គាល់​មុខ​ជិះ​ម៉ូតូ​តាម​លោក ហាក់​ក្នុង​បំណង​ធ្វើបាប​រូបលោក​ផង​ដែរ។

នាយករង​ទទួលបន្ទុក​ផ្នែក​ឃ្លាំមើល​សិទ្ធិមនុស្ស​នៃ​អង្គការ​លីកាដូ (Licadho) លោក អំ សំអាត មាន​ប្រសាសន៍​ថា ការ​មិន​អាច​ចាប់​ជន​ដៃ​ដល់​បាន​ក្នុង​ករណី​ហិង្សា​បែបនេះ ធ្វើ​ឱ្យ​សកម្មជន យុវជន និង​មន្ត្រី​សង្គម​ស៊ីវិល ជាដើម មានការ​បារម្ភ​ពី​សុវត្ថិភាព​ផ្ទាល់ខ្លួន​។ លោក​ចាត់​ទុក​ករណី​នេះ គឺជា​រឿង​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ធ្ងន់ធ្ងរ ដោយសារ​ជនល្មើស​មិន​ត្រូវ​បាន​ស៊ើប​អង្កេត និង​ផ្ដន្ទាទោស​តាម​ផ្លូវ​ច្បាប់ ហើយ​រឿង​នេះ​ហាក់​មាន​លក្ខណៈ​ជា​ប្រព័ន្ធ៖ «បើសិនជា​ករណី​នេះ​ចេះតែ​បន្ត​ទៅ​ទៀត អាហ្នឹង​គឺ​បង្កើន​ការភ័យខ្លាច អសន្តិសុខ​ទៅលើ​សកម្មជន ឬក៏​អ្នក​ធ្វើ​ការងារ​សង្គម​តទៅ​ទៀត​។ សមត្ថកិច្ច​របស់​យើង​មិនមែន​មិន​មាន​លទ្ធភាព ឬក៏​មិន​មាន​សមត្ថភាព​ទេ​ក្នុង​ការ​ស៊ើបអង្កេត​ទៅលើ​ករណី​ទាំងអស់​នេះ​។ អ៊ីចឹង​យើង​សំណូមពរ​ថា សុំ​ឱ្យ​សមត្ថកិច្ច​ដែល​ពាក់ព័ន្ធ​ហ្នឹង​ធ្វើការ​ស៊ើបអង្កេត​លើ​ករណី​នេះ​ដោយ​ហ្មត់ចត់ ដោយ​ឯករាជ្យ ហើយ​នឹង​ការស្វែងរក​យុត្តិធម៌​សម្រាប់​ជនរងគ្រោះ និង​បំបាត់​នូវ​វប្បធម៌​និទ្ទណ្ឌភាព ឬក៏​ទប់ស្កាត់​នូវ​អំពើ​ហិង្សា​នេះ កុំ​ឱ្យ​រីក​រាលដាល​បន្ត​ទៀត»។

គិត​មក​ដល់​ពេលនេះ មាន​សកម្មជន​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​ជាង ២០​នាក់​ហើយ ដែល​ត្រូវ​ជន​មិន​ស្គាល់​មុខ​លួច​វាយ​ឱ្យ​រង​របួស​។ ករណី​ភាគច្រើន​កើតឡើង​នៅ​រាជធានី​ភ្នំពេញ ហើយ​រហូត​មក​ដល់​ពេល​នេះ​គ្មាន​ជន​ប្រព្រឹត្ត​ណា​ម្នាក់​ត្រូវ​បាន​អាជ្ញាធរ​រក​ឃើញ ឬក៏​ចាប់ខ្លួន​ឱ្យ​មក​ទទួលទោស​នោះ​ទេ​។ ករណី​អំពើ​ហិង្សា​លើ​មន្ត្រី​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ ច្រើន​មាន​លក្ខណៈ​ប្រហាក់ប្រហែល​គ្នា គឺ​ជន​ដៃដល់​ជិះ​ម៉ូតូ​ពាក់មួក​សុវត្ថិភាព លួច​វាយ​ជនរងគ្រោះ​ពីក្រោយ​ខ្នង ហើយ​ប្រើ​ដំបង​ដែក​វាយ​សំដៅ​ក្បាល​របស់​ជនរងគ្រោះ​។ អាជ្ញាធរ​បាន​ត្រឹមតែ​ឆ្លើយ​ដដែលៗ​ថា កំពុង​ស៊ើបអង្កេត​ករណី​ទាំងនេះ ប៉ុន្តែ​អាជ្ញាធរ​មិន​ដែល​បង្ហាញ​លទ្ធផល ឬ​ភស្តុតាង​ដែល​អាច​ជឿ​ទុកចិត្ត​បាន​ទាក់ទង​នឹង​ដំណើរការ​ស៊ើបអង្កេត​នោះ​ឡើយ​៕

No comments: