Culture, gender and their enemies
Op-Ed by Khmer Circle
We had said previously and warned against the risks posed to Khmer women and Khmer tradition or culture through the inflow of unsavoury foreign influences, particularly, over the celebration of this important national event as well as the notion of 'gender'.
Everything - good or evil - hinges on education and leadership, especially, on those in power and government, and whether they care enough or even being aware at all about the importance of preserving things that are integral to a healthy civilisation and national culture that have persisted throughout history and passed on from generations to generations.
Since the nadir of the KR regime in the seventies that had succeeded in not only killing most of the country's educated population, in the abolition of the Buddhist clergy and monkhood in the name of returning to an imagined beginning of ideological Utopia or a new dawn of man, the most important pillars and bindings of national culture have also been systematically undermined and, perhaps, irretrievably shattered.
The enemies and challenges facing Khmer culture during this post-war era of recovery and rebuilding, however, are not limited to state entities and their worldly agendas where a tight reins on power over the masses is deemed paramount, non-negotiable and above all else, as exemplified tragically and perfectly by the vilest and most savage figure in the land through his disguised station as Leader, Lord and Prime Minister in both speech and conduct, but also include misguided opinions and civil personalities yearning for a fundamental reform to what they perceive to be a culturally repressed climate, in particular, in aspect of sex and gender.
For this latter group, cultural and sexual repression is "dangerous" while some among them have even pointed to the frenzied killings during the Pol Pot period as one outcome and evidence of that repression!
^^^
ដោយ យ៉ង ចាន់តារា
2023.04.16
ពលរដ្ឋនៅភ្នំពេញចូលរួមលេងកម្សាន្តដោយបាញ់ទឹក ប៉ាតម្សៅ នៅរមណីយដ្ឋានវត្តភ្នំ នៅថ្ងៃទី១៥ មេសា ២០២៣។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុករដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ
«ដោយសារចូលឆ្នាំនេះជាឱកាសរបស់បុរសក្នុងការលេងបាញ់ទឹក
ប៉ាតម្សៅអ៊ីចឹង វាជាឱកាសដែលគាត់អាចប៉ះសាច់ស្ត្រីដោយផ្ទាល់
ឬដោយសេរី ចំណែកមនុស្សប្រុសខ្លះគាត់មានសីលធម៌ល្អ
គឺគាត់លេងអត់ចង់លើសលួសបន្លំទេ
តែមនុស្សប្រុសខ្លះទៀតគាត់លេងដែរក្នុងន័យគាត់ចង់ប៉ះពាល់យើង
ចង់បៀតបៀនយើង
វាធ្វើឱ្យស្រីដទៃទៀតរងសម្ពាធពីផ្នែកមួយហ្នឹងដែរ»។
យុវតីមួយចំនួនស្នើដល់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ទប់ស្កាត់អំពើបៀតបៀនលើស្ត្រី និងក្មេងស្រីពេលបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព ដើម្បីការពារកិត្តិយស និងសេចក្តីថ្លៃថ្នូររបស់ពួកគេ។ ពួកគេយល់ថា ប្រសិនបើអាជ្ញាធរនៅតែខកខានទប់ស្កាត់ឱ្យទាន់ពេលវេលានោះទេ ស្ត្រីខ្មែរនឹងទទួលរងគ្រោះបន្ថែមទៀត។
ស្ត្រីមួយចំនួននៅតែមើលឃើញថា រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ខកខានមិនបានការពារស្ត្រី និងក្មេងស្រីពីការបៀតបៀន ដូចជាការចាប់ថើប និងបន្លំប៉ះពាល់រាងកាយជាដើម ក្នុងអំឡុងពេលពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ។ ពួកគាត់ថា ទង្វើទាំងនេះប៉ះពាល់ដល់តម្លៃស្ត្រី និងទំនៀមទំលាប់ប្រពៃណីខ្មែរ ជាពិសេសជាទង្វើផ្ទុយពីច្បាប់។
យុវតីរស់នៅខេត្តសៀមរាបកញ្ញា ផល្លី រស្មី ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី១៥ ខែមេសា ថា ការចាប់យកវប្បធម៌ថ្មីទាក់ទងការលេងបាញ់ទឹក និងប៉ាតម្សៅ និងច្រៀងរាំសប្បាយ បានកើតឡើងនៅក្នុងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ។ កញ្ញាមើលឃើញថា និន្នាការបែបនេះបានធ្វើក្មេងស្រីមួយ ចំនួនទទួលរងការបៀតបៀន ដែលប៉ះពាល់ដល់ផ្លូវចិត្ត កិត្តិយស និងសេចក្តីថ្លៃថ្នូររបស់ពួកគាត់។ កញ្ញាបន្ថែមថាមូលហេតុមួយទៀត គឺស្ត្រីដែលសេពគ្រឿងស្រវឹងរហូតបាត់បង់ស្មារតីក៏ប្រឈមនឹងការលូកលាន់ ឬការប្រព្រឹត្តអំពើមិនគប្បីពីសំណាក់បុរសឆ្លៀតឱកាសដែរ។ កញ្ញា ផល្លី រស្មី ឱ្យដឹងថា រដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងពាក់ព័ន្ធមិនសូវយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការទប់ស្កាត់ និងចាត់វិធានការម៉ឺងម៉ាត់នោះទេ តែបើសិនអំពើខុសឆ្គងទាំងនោះផ្សព្វផ្សាយព្រោងព្រាតពេញហ្វេសប៊ុកទើបអាជ្ញាធររត់ខ្វែងជើងចាត់វិធានការ។
កញ្ញា ផល្លី រស្មី៖ «ដោយសារចូលឆ្នាំនេះជាឱកាសរបស់បុរសក្នុងការលេងបាញ់ទឹក ប៉ាតម្សៅអ៊ីចឹង វាជាឱកាសដែលគាត់អាចប៉ះសាច់ស្ត្រីដោយផ្ទាល់ ឬដោយសេរី ចំណែកមនុស្សប្រុសខ្លះគាត់មានសីលធម៌ល្អ គឺគាត់លេងអត់ចង់លើសលួសបន្លំទេ តែមនុស្សប្រុសខ្លះទៀតគាត់លេងដែរក្នុងន័យគាត់ចង់ប៉ះពាល់យើង ចង់បៀតបៀនយើង វាធ្វើឱ្យស្រីដទៃទៀតរងសម្ពាធពីផ្នែកមួយហ្នឹងដែរ»។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ ពលរដ្ឋរស់នៅរាជធានីភ្នំពេញលោកស្រី ជៀម សុជាតា ប្រាប់ថា លោកស្រីមិនពេញចិត្តចំពោះការលេងជះទឹក ប៉ាតម្សៅកើតឡើងលើអ្នកដំណើរតាមដងផ្លូវក្នុងពេលបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ដោយគ្មានអាជ្ញាធរណាចុះទប់ស្កាត់នោះទេ។ លោកស្រីថា បញ្ហានេះបានធ្វើឱ្យស្ត្រីមួយចំនួនងាយរងគ្រោះពីការប៉ះពាល់លើរាងកាយពីសំណាក់ជនខិលខូចបន្លំទះគក់ដោយដៃ។ ស្រ្តីវ័យ៣០ឆ្នាំរូបនេះឱ្យដឹងថា ចូលឆ្នាំនេះអ្វីដែលលោកស្រីហួសចិត្តនោះ គឺមានករណីក្រុមក្មេងស្ទាវដេញវាយកាប់ចាក់គ្នាពេញវត្តដោយសេរី។
លោកស្រី ជៀម សុជាតា៖ «ខ្ញុំអំពាវនាវដល់បងៗដែលជាអាជ្ញាធរគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ទាំងអស់ជួយចុះអន្តរាគមន៍ទៅលើបងៗបុរសឱ្យគាត់លេងនូវអ្វី ដែលជាវប្បធម៌របស់ខ្មែរឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ជាកូនខ្មែរត្រូវគោរពប្រពៃណី និងគោរពស្ត្រីផង ដោយកុំឱ្យបៀតបៀនលើស្ត្រីអ៊ីចឹង»។
លោកស្រី ជៀម សុជាតា យល់ថា យុវជនមិនគប្បីលែងប៉ាតម្សៅ ជះទឹក ក្នុងពិធីចូលឆ្នាំខ្មែរទេ ពីព្រោះប៉ះពាល់ដល់ប្រពៃណី និងអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ជាយថាហេតុ។ លោកស្រីចង់ឃើញយុវជននាំគ្នាលេងល្បែងប្រជាប្រិយ ដូចជាចោលឈូង បោះអង្គញ់ ដណ្តើមស្លឹកឈើ ទាញព្រ័ត្រតាមបែបដូនតា ដើម្បីថែរក្សាប្រពៃណីខ្មែរ និងគោរពឱ្យតម្លៃរបស់ស្ត្រីវិញ។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល ផៃ ស៊ីផាន និងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងកិច្ចការនារី អ្នកស្រី ម៉ាន ចិន្តា ដើម្បីបកស្រាយរឿងនេះបាននៅឡើយទេ នៅថ្ងៃ១៥ ខែមេសា។
ប៉ុន្តែអ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាល លោក កត្តា អ៊ន ថ្លែងថារដ្ឋាភិបាលបានខិតខំអប់រំ និងផ្សព្វផ្សាយជាច្រើនទាក់ទងក្រមសីលធម៌ ហើយអាជ្ញាធរវិញ លោកថា បានដាក់កម្លាំងនៅតាមគោលដៅនានាដើម្បីការពារសន្តិសុខ សុវត្ថិភាព ជូនប្រជាពលរដ្ឋ។ យ៉ាងណា លោកទទួលស្គាល់ថា ពិធីបុណ្យជាតិនេះមានករណីបុគ្គលខ្លះពិតជាប្រព្រឹត្តទង្វើល្មើសដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់សេចក្តីថ្លៃថ្នូរដល់អ្នកដទៃមែន ហើយលោកស្នើដល់ជនរងគ្រោះសហការជាមួយសមត្ថកិច្ចដើម្បីចាត់វិធានការតាមច្បាប់។
លោក កត្តា អ៊ន៖ «បើប្រជាពលរដ្ឋបានឃើញបុគ្គលណាម្នាក់ប្រព្រឹត្តមិនថ្លៃថ្នូរលើអ្នកដទៃ ជាពិសេសប្រព្រឹត្តលើស្ត្រី សូមឃាត់ខ្លួនជូនសមត្ថកិច្ចដែលជាវិធានការជាក់ស្តែង ដូច្នេះយើង ជាប្រជាពលរដ្ឋ និងសមត្ថកិច្ចត្រូវរួមដៃគ្នារក្សាប្រពៃណីទំនៀមទំលាប់ ភាពថ្លៃថ្នូរអំឡុងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំនេះ»។
ទោះយ៉ាងណា ករណីបៀតបៀនលើស្ត្រី និងក្មេងស្រីពីសំណាក់ជនខិលខូចនេះតែងកើតមានជាហូរហែនៅក្នុងបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន ហាក់មិនបានអើពើដោះស្រាយបញ្ហានេះឡើយ។ រដ្ឋាភិបាលមិនបានចេញវិធានការជាក់លាក់ណាមួយ ដើម្បីការពារ ឬទប់ស្កាត់អំពើបៀតបៀនលើស្ត្រីទាំងនោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ រដ្ឋាភិបាលហាក់បើកដៃទូលំទូលាយក្នុងការលេងល្បែងទាំងនោះដោយសេរី ដែលបង្កលក្ខណៈងាយស្រួលដល់ជនខិលខូច។
ម្យ៉ាងវិញទៀត ជនរងគ្រោះដោយការបៀតបៀនទាំងនេះក៏ទំនងជាពិបាកប្ដឹង ឬស្វែងរកយុត្តិធម៌តាមផ្លូវច្បាប់ពីស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធរបស់រដ្ឋាភិបាលផងដែរ ហើយពេលខ្លះពួកគាត់អាចនឹងរងការស្ដីបន្ទោសថែមទៀត។
វិញរឿងនេះ នាយិកាប្រតិបត្តិនៃអង្គការសីលកា(SILAKA) អ្នកស្រី សេង រាសី មានប្រសាសន៍ថា ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំដែលលេចឡើងនូវរូបភាពជួបជុំលេងជះទឹកកម្សាន្ត បានហុចឱកាសឱ្យជនខិលខូចកាន់តែងាយស្រួលបៀតបៀនលើរូបរាងកាយរបស់ស្ត្រី ឬក្មេងស្រី។ អ្នកស្រីយល់ថា ករណីដែលស្ត្រីងាយរងការរំលោភបំពានបែបនេះភាគីពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសរដ្ឋាភិបាលគួរចាត់វិធានការផ្លូវច្បាប់ឱ្យទាន់ពេលវេលា និងមានប្រសិទ្ធភាព ព្រមទាំងធ្វើយុទ្ធនាការអប់រំទ្រង់ទ្រាយធំៗលើបណ្ដាញសង្គម និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឱ្យបានទូលំទូលាយ ដើម្បីធានាថា គ្រប់កាលៈទេសៈណាក៏អ្នកចូលក្នុងកម្មវិធីនានាមានសុវត្ថិភាពពីកាយវិការ ការបៀតបៀនទាំងនោះ។
អ្នកស្រី សេង រាសី៖ «ជាការលេងក្នុងកម្មវិធីសង្ក្រាន្តផ្សេងៗ តែទោះក្នុងកាលៈទេសៈណាក៏ដោយ គ្មានអ្នកណាម្នាក់ត្រូវបានគេបៀតបៀនលើរូបរាងកាយរបស់ពួកគាត់ទេ ឬក៏ពាក្យសម្ដីក៏ដោយ អ៊ីចឹងអាហ្នឹងត្រូវការអប់រំសំខាន់មែនទែននៅកន្លែងហ្នឹង មួយទៀតក៏(រដ្ឋាភិបាល)ត្រូវមានវិធានការ ឬយន្តការជាក់លាក់មួយ តាមពិតទៅនៅក្នុងច្បាប់ និងគោលនយោបាយមួយចំនួនក៏បានចែងច្បាស់ដែរ តែត្រូវការជំរុញការអនុវត្តនៅកន្លែងហ្នឹង វាជារឿងដែលសំខាន់ដើម្បីធានាបានថា យើងចូលរួមរីករាយក្នុងឱកាសជួបជុំគ្នាហ្នឹង យើងមានអារម្មណ៍ថា យើងមានសុវត្ថិភាព»។
អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងប្រជាពលរដ្ឋអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលស្វែងរកយន្តការឆ្លើយតប និងទប់ស្កាត់ករណីបៀតបៀនលើស្ត្រី និងក្មេងស្រីក្នុងឱកាសបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីនេះ ឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព ដើម្បីការពារសិទ្ធិរបស់ពួកគេ៕
1 comment:
The government must stop that throwing water during Khmer New Year.
This stupid throwing water is not Khmer culture.
The strong man Hun Sen, who walks wobblingly, must implement an immediate order to stop it.
There have been so many complaints about it.
Post a Comment