Thu, 18 February 2016 ppp
 |
| មេដឹកនាំសហរដ្ឋអាមេរិកលោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា និងមេដឹកនាំចិនលោក ស៊ី ជីនភីង ក្នុងពេលជួបលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា ហ៊ុន សែន ថ្មីៗកន្លងមកនេះ។ រូបថត AFP |
ជាយូរយារណាស់មកហើយការប្រកួតប្រជែងអំណាចរវាងបណ្តាប្រទេសមហាអំណាចត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជារឿងធម្មតានេះដោយសារតែភាពលោភលន់ និងអាត្មានិយមរបស់ក្រុមមេដឹកនាំនៃប្រទេសមហាអំណាចក្នុងការថែរក្សាផលប្រយោជន៍ជាតិរបស់ខ្លួន។
យើងសង្កេតឃើញថាប៉ុន្មានទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះទ្វីបអាស៊ីត្រូវបានគេមើលឃើញថាជាតំបន់មួយពោរពេញទៅដោយសក្តានុពលផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចព្រមទាំងមានទីតាំងយុទ្ធសាស្ត្រយោធាមួយចំនួនដែលមហាអំណាចធំៗចង់បាន។
សព្វថ្ងៃនេះយើងបានឃើញហើយថាការប្រកួតប្រជែងអំណាចរវាងអាមេរិក និងចិននៅតំបន់អាស៊ីមានសភាពខ្លាំងក្លាជាពិសេសនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែលប្រទេសមហាអំណាចនីមួយៗព្យាយាមបង្កើនឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនទៅកាន់បណ្តាប្រទេសនៅក្នុងតំបន់។
ជាក់ស្តែងនៅកម្ពុជាត្រូវបានគេមើលឃើញថាបានក្លាយទៅជាចំណុចនៃការប្រទាញប្រទង់រវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិនប៉ុន្តែកម្រិតនៃការប្រទាញប្រទង់នេះគឺមិនទាន់នៅក្នុងស្ថានការណ៍ដែលកម្ពុជាត្រូវជ្រើសរើសមួយនៅក្នុងចំណោមប្រទេសទាំងពីរទេ។
នៅក្នុងក្រសែភ្នែករបស់ចិនកម្ពុជាមានតម្លៃជាយុទ្ធសាស្ត្រនេះក៏ដោយសារតែកម្ពុជានៅចន្លោះប្រទេសថៃ និងវៀតណាមដែលប្រទេសទាំងពីរនេះត្រូវបានគេមើលឃើញថាមាននិន្នាការលម្អៀងទៅរកអាមេរិក។ ម្យ៉ាងទៀតចំពោះឥទ្ធិពលរបស់អាមេរិកទៅកាន់ប្រទេសទាំងពីរនេះត្រូវបានគេវាយតម្លៃថាជាការរាំងស្ទះដំណើរការពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់ចិននៅក្នុងតំបន់។
ការជ្រើសរើសយកថៃ និងវៀតណាមដោយមិនជ្រើសរើសយកកម្ពុជាអាចនិយាយបានថាជាការទុកលទ្ធភាពដល់ចិនក្នុងការអនុវត្តផែនការពង្រីកអំណាចរបស់ខ្លួននៅក្នុងតំបន់។ ចំពោះអាមេរិកវិញដែលពីមុនមិនសូវជាយកចិត្តទុកកម្ពុជាហើយតែងតែយកបញ្ហាគោរពសិទ្ធិមនុស្សជាធំនៅក្នុងប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយកម្ពុជានោះឥឡូវត្រូវបានគេមើលឃើញថាបានព្យាយាមខិតជិតកម្ពុជាតាមរយៈការយកប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចរវាងប្រទេសទាំងពីរជាអាទិភាពចម្បងដោយការគោរពសិទ្ធិមនុស្សត្រូវបានទុកមួយឡែក ។
ការលើកឡើងនេះស្របនឹងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសអាមេរិកមកកាន់កម្ពុជាកាលពីថ្មីៗនេះដែលលោកបានលើកឡើងថាលោកមកកម្ពុជាគឺដើម្បីបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសទាំងពីរ។
មួយវិញទៀតការត្រឡប់មករកកម្ពុជាពេលនេះក៏ដោយសារតែចិនបានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ទៅកាន់អាមេរិកពីដំណើរការកសាងឥទ្ធិពលក៏ដូចជាអំណាចខ្លួននៅក្នុងតំបន់ជាពិសេសនៅកម្ពុជា។ ដូច្នេះនៅកម្ពុជាមានរូបភាពពីរដែលគូរដោយអាមេរិក និងចិន។
អាមេរិកចង់បកក្រោយដើម្បីទប់ចិនហើយចិនចង់កសាងអំណាចរបស់ខ្លួននៅកម្ពុជាដើម្បីទប់ទល់នឹងការពង្រីកអំណាចរបស់អាមេរិកនៅប្រទេសជិតខាងកម្ពុជា។
ការកសាងអំណាចរឹង (Hard Power) និងអំណាចទន់ (Soft Power) ត្រូវបានគេមើលឃើញថាជាវិធីដែលប្រទេសមហាអំណាចទាំងពីរប្រើប្រាស់ដើម្បីកសាងអំណាចរបស់ខ្លួននៅកម្ពុជា។ ការកសាងអំណាចរឹងមានន័យថាការកសាងអំណាចតាមរយៈការពង្រឹងផ្នែកយោធា និងសេដ្ឋកិច្ច។
ដោយឡែកឯការកសាងអំណាចទន់វិញមានន័យថាការកសាងអំណាចតាមរយៈការផ្តល់ឲ្យប្រជាជន ឬប្រទេសមួយទៀតបានឃើញនូវលក្ខណពិសេសនៃតម្លៃវប្បធម៌ជីវិតរស់នៅ និងសិល្បៈរបស់ខ្លួន។ល។ នាប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះចិនបានព្យាយាមកសាងអំណាចរឹងរបស់ខ្លួននៅកម្ពុជាតាមរយៈការផ្តល់ជាជំនួយយោធា និងការផ្តល់នូវកញ្ចប់ជំនួយឥតសំណងរាប់សិបពាន់លានដុល្លារ។
ចំពោះវិស័យយោធា ចិនបានកសាងអំណាចរបស់ខ្លួនតាមរយៈការហ្វឹកហ្វឺនធនធានមនុស្សដោយផ្តល់នូវអាហារូបករណ៍ជូនចំពោះយោធិនកម្ពុជាទៅសិក្សាផ្នែកយោធានៅប្រទេសចិនការផ្តល់នូវសម្ភារសឹកដូចជាសម្លៀកបំពាក់យោធារាប់សិបម៉ឺនកំប្លេ ការកសាងកន្លែងធ្វើការជូនអង្គភាពយោធាក៏ដូចជាការទទួលលក់នូវឧទ្ធម្ភាគចក្រយោធា។ល។ ចំពោះវិស័យសេដ្ឋកិច្ចវិញចិនបានក្លាយទៅជាប្រទេសធ្វើការវិនិយោគទុនច្រើនជាងគេលេខ ១ នៅកម្ពុជាតាមរយៈការដាក់ទុនវិនិយោគលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ការកសាងរោងចក្រឧស្សាហកម្ម ការបង្កើនទំហំពាណិជ្ជកម្មជាពិសេសការផ្តល់នូវជំនួយឥតសំណង ឬការខ្ចីប្រាក់ដោយមានអត្រាការប្រាក់ទាប។
តាមរយៈការជួយផ្គត់ផ្គង់ខាងលើនេះចិនបានកសាងអំណាចរឹងរបស់ខ្លួនដោយជោគជ័យនៅកម្ពុជាហើយក៏បានកសាងទំនុកចិត្តរវាងរដ្ឋាភិបាលទាំងពីរផងដែរ។ ចំពោះអាមេរិកវិញទោះបីជាមិនមានជំនួយសន្ធឹកសន្ធាប់ដូចចិនប៉ុន្តែប្រទេសនេះបានធ្វើការពង្រីកអំណាចរបស់ខ្លួនតាមរូបភាពមួយផ្សេងទៀត ។ យើងសង្កេតឃើញថាប្រជាជនកម្ពុជាមើលទៅអាមេរិកថាជាកន្លែងមួយដែលផ្តល់នូវក្តីសង្ឃឹមក៏ដូចជាជីវិតថ្មីសម្រាប់ខ្លួន។
ដោយសារការយល់ឃើញបែបនេះហើយទើបយើងឃើញថាជារៀងរាល់ឆ្នាំមានពលរដ្ឋកម្ពុជារាប់សិបពាន់នាក់ស្នើសុំទិដ្ឋាការទៅរស់នៅអាមេរិក ។ បើយើងឲ្យប្រជាជនកម្ពុជាជ្រើសរើសរវាង ចិន និងអាមេរិកដើម្បីធ្វើអន្តោប្រវេសន៍យើងនឹងឃើញយ៉ាងច្បាស់ប្រហែលជិតពីរភាគបីនៃប្រជាជនកម្ពុជានឹងជ្រើសរើសអាមេរិកជាគោលដៅសម្រាប់ធ្វើអន្តោប្រវេសន៍។
បើប្រៀបធៀបអាយុកាលនៃវប្បធម៌ចិន និងអាមេរិកយើងនឹងឃើញថាអាមេរិកជាប្រទេសមានវប្បធម៌ក្មេងជាងប្រទេសចិនប៉ុន្តែវប្បធម៌របស់អាមេរិករីកសុសសាយស្ទើរតែជុំវិញពិភពលោក។
ការលើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្ស ការផ្តល់សេរីភាពដល់ប្រជាជនរបស់ខ្លួននៅក្នុងការបញ្ចេញមតិគឺជាអ្វីដែលអាមេរិកបានព្យាយាមបង្ហាញដល់ពិភពលោកទាំងមូលជាពិសេសប្រជាជនកម្ពុជាឲ្យឃើញពីតម្លៃដ៏ពិសេសនៃប្រទេសដ៏ក្មេងមួយនេះហើយវាជាដែកឆក់ដែលឆក់ប្រជាជនកម្ពុជាឲ្យមើលអាមេរិកនៅក្នុងផ្លូវវិជ្ជមានជាទីកន្លែងដែលខ្លួនអាចនឹងមានជីវភាពរស់នៅដ៏សមរម្យ។ តន្ត្រី និងភាពយន្តរបស់អាមេរិកត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយយ៉ាងទូលំទូលាយនៅកម្ពុជាហើយរាល់ពេលមានតារាចម្រៀងល្បីៗ ឬភាពយន្តល្បីៗរបស់អាមេរិកយើងឃើញថាមានការចូលរួមទិញសំបុត្រយ៉ាងឆាប់រហ័សពីសំណាក់ប្រជាជនកម្ពុជា។
ដោយសារតែវិស័យអប់រំរបស់អាមេរិកល្អ និងមានលក្ខណពិសេសជាងប្រទេសដទៃទៀតទើបអាណាព្យាបាលកម្ពុជាដែលមានធនធានពួកគាត់បានបញ្ជូនកូនប្រុសស្រីទៅកាន់អាមេរិកដើម្បីសិក្សាក្រេបជញ្ជក់ចំណេះដឹងនៅទីនោះដោយពួកគាត់គិតថាវិស័យអប់រំក៏ដូចជាបែបបទរស់នៅអាមេរិកនឹងធ្វើឲ្យកូនប្រុសស្រីរបស់គាត់ទទួលនូវចំណេះដឹងល្អៗ និងបទពិសោធថ្មីនៅប្រទេសលោកសេរីមួយនេះ។ អ្វីដែលពិសេសជាងនេះទៅទៀតប្រជាជនកម្ពុជាចូលចិត្តដុល្លារអាមេរិកជាងរូបិយប័ណ្ណយន់របស់ចិន។ ចំពោះអាមេរិកពួកគេបានឈ្នះចិននៅក្នុងសមរភូមិនៃអំណាចទន់។
មកដល់ត្រឹមនេះយើងអាចឃើញថារវាងអាមេរិក និងចិនបានជ្រើសរើសយកវិធីខុសគ្នាក្នុងការប្រណាំងប្រជែងអំណាចនៅកម្ពុជាដោយម្នាក់ពង្រីកអំណាចជាមួយរដ្ឋាភិបាល និងម្នាក់ទៀតពង្រីកអំណាចជាមួយប្រជាជន។ ចំពោះខ្លួនខ្ញុំផ្ទាល់ការពង្រីកឥទ្ធិពលជាមួយប្រជាជនគឺមានប្រសិទ្ធភាពជាងដោយសារតែប្រជាជនជាម្ចាស់ឆ្នោតហើយនៅពេលពួកគេមានទស្សនៈមួយយល់ថាអាមេរិកជាប្រទេសដែលផ្តល់ក្តីសង្ឃឹមដល់ពួកគាត់ និងកម្ពុជានោះពួកគាត់អាចនឹងទាមទាររដ្ឋាភិបាលដែលជាតំណាងស្របច្បាប់របស់ខ្លួនឲ្យខិតជិតទៅរកអាមេរិកកាន់តែខ្លាំងឡើង ឬតាមរយៈការបោះឆ្នោតឲ្យបេក្ខជននៃបក្សនយោបាយណាមួយដែលមាននិន្នាការទៅរកអាមេរិក។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក្តី កម្ពុជា ត្រូវតែតុល្យភាពអំណាចរវាងប្រទេសមហាអំណាចទាំងពីរហើយការធ្វើការជាមួយពួកគេទៀតសោតត្រូវតែដាក់ផលប្រយោជន៍កម្ពុជាជាធំនេះក៏ដោយសារតែមេរៀនប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់កម្ពុជាបានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ពីមហន្តរាយនៃការប្រណាំងប្រជែងអំណាចរបស់ប្រទេសមហាអំណាចនៅកម្ពុជាកាលពីក្នុងសម័យសង្គ្រាម។ «នៅលើលោកនេះពុំមានអាហារថ្ងៃត្រង់ណាដែលមិនគិតថ្លៃឡើយ»៕
ជូ វិធុរ័ក្សបណ្ឌិត
អ៊ីមែលៈ borndidh@gmail.com
No comments:
Post a Comment