មន្ត្រីអភិរក្សព្រៃការពារខេត្តមណ្ឌលគិរីគ្រោងប្ដឹងជនសង្ស័យប្រមាញ់សត្វខ្ទីង
ដោយ រដ្ឋា វិសាល
2016-03-14 rfa
រូបសំណាកគោព្រៃ ២ក្បាល ជានិមិត្តរូបសម្រាប់សម្គាល់ខេត្តមណ្ឌលគិរី
RFA/Morm Moniroth
សត្វខ្ទីង ដែលជាប្រភេទសត្វព្រៃកម្រជិតផុតពូជមួយក្បាលទៀត ត្រូវគេបាញ់សម្លាប់យកសាច់ និងស្នែង ខណៈដែលមន្ត្រីអភិរក្ស កំពុងខិតខំអភិរក្សសត្វព្រៃកម្រទាំងនោះ។ ការរកឃើញវត្ថុតាងនៃការបាញ់ប្រហារសត្វខ្ទីងមួយក្បាលថ្មីនេះ ជាសញ្ញាបង្ហាញថា សត្វខ្ទីងក្នុងព្រៃការពារខេត្តមណ្ឌលគិរី កាន់តែរងគ្រោះអាចនឹងផុតពូជនៅថ្ងៃអនាគត។
មន្ត្រីអង្គការមូលនិធិពិភពលោកសម្រាប់ធម្មជាតិ (WWF = Worldwide Fund for Nature) កំពុងរៀបចំឯកសារវត្ថុតាងប្ដឹងជនសង្ស័យ ៥នាក់ ក្នុងនោះ ៤នាក់ជាមន្ត្រីយោធាវរៈការពារព្រំដែនលេខ១០៣ ប្រចាំស្រុកកោះញែក ទៅស្ថាប័នអយ្យការសាលាដំបូងខេត្តមណ្ឌលគិរី និងម្នាក់ជាប្រជាពលរដ្ឋនៅតំបន់នោះ បន្ទាប់ពីរកឃើញសត្វខ្ទីងធំមួយក្បាល ត្រូវគេសម្លាប់។
ជនសង្ស័យពាក់ព័ន្ធសម្លាប់សត្វខ្ទីងនេះ មិនត្រូវបានមន្ត្រីអង្គការអភិរក្សធម្មជាតិបញ្ចេញឲ្យដឹងពីអត្តសញ្ញាណនោះទេ ក៏ប៉ុន្តែវត្ថុតាងដូចជាសាច់ និងក្បាលសត្វខ្ទីងដែលគេសម្លាប់ ត្រូវបានមន្ត្រីអភិរក្សរកឃើញហាលនៅចម្ងាយ ៨០ម៉ែត្រពីទីតាំងឈរជើងរបស់មន្ត្រីយោធា កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែមីនា។
មន្ត្រីព័ត៌មានអង្គការមូលនិធិពិភពលោកសម្រាប់ធម្មជាតិ លោក អិន ចក្រី ហៅការបាញ់ប្រហារសត្វខ្ទីងមួយក្បាលនេះ ថាជាទង្វើបំផ្លាញសត្វព្រៃកម្រ និងជិតផុតពូជ ដែលត្រូវតែបញ្ជូនសំណុំរឿងនេះទៅតុលាការ ដើម្បីស៊ើបអង្កេត និងផ្ដន្ទាទោសជនដែលបានបាញ់ប្រហារសត្វព្រៃដែលច្បាប់បានហាមឃាត់។ ជាងនេះទៀត លោកបង្ហាញការបារម្ភចំពោះវិនាសកម្មសត្វព្រៃកម្រ ដោយសារតែការប្រមាញ់សត្វព្រៃ និងការលក់ដូរសត្វព្រៃ ដែលកំពុងកើតមាននាពេលបច្ចុប្បន្ន៖ «សត្វទាំងអស់ហ្នឹងវិវឌ្ឍន៍ទៅរកផុតពូជ បើសិនមិនមានការទប់ស្កាត់ឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។ ការទប់ស្កាត់របស់យើងមានទាំងការអនុវត្តច្បាប់ និងការពង្រឹងច្បាប់នៅតំបន់ហ្នឹងឲ្យបានតឹងរ៉ឹង និងចូលរួមចំណែកពីប្រជាជនទូទៅ។ ប្រសិនគ្មានតម្រូវការហូបសត្វទាំងហ្នឹងទេ ការបរបាញ់ក៏អាចកាត់បន្ថយច្រើន»។
តំបន់ព្រៃការពារខេត្តមណ្ឌលគិរី មានផ្ទៃដីជាង ៣៧ម៉ឺនហិកតារ មានព្រៃល្បោះ ព្រៃពាក់កណ្ដាលស្រោង និងព្រៃស្រោង មានលក្ខណៈដ៏សមស្របបំផុត លាតសន្ធឹងរហូតជាប់ព្រំដែនប្រទេសវៀតណាម។ ព្រៃនេះជាជម្រករស់នៅរបស់ពពួកសត្វព្រៃគ្រប់ប្រភេទ ក្នុងនោះមានថនិកសត្វប្រមាណ ៨០ប្រភេទ សត្វស្លាបប្រមាណ ៣៧ប្រភេទ និងឧរង្គសត្វប្រមាណ ៥០ប្រភេទ ក្នុងនោះក៏មានប្រភេទសត្វជិតផុតពូជប្រមាណ ១៨ប្រភេទផងដែរ។
កាលពីខែឧសភា ឆ្នាំកន្លងទៅ ក្រុមល្បាតព្រៃ រួមមានមន្ត្រីជំនាញរដ្ឋបាលព្រៃឈើ កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ និងមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលពាក់ព័ន្ធ រួមជាមួយប្រជាសហគមន៍មូលដ្ឋានមានគ្នា ៧៧នាក់ បានសហការគ្នាចុះល្បាតព្រៃការពារខេត្តមណ្ឌលគិរី រយៈពេលជាងមួយសប្ដាហ៍ ក្នុងគោលបំណងបង្កើនសមត្ថភាពមន្ត្រីជំនាញ ដើម្បីទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើ និងជាយុទ្ធសាស្ត្រប្រមូលអន្ទាក់ ឧបករណ៍ឆក់គ្រប់ប្រភេទក្នុងព្រៃ និងជាការលើកទឹកចិត្តមន្ត្រីជំនាញដែលកំពុងបំពេញភារកិច្ចទប់ស្កាត់បទល្មើសជាក់ស្តែងក្នុងព្រៃការពារនៅទូទាំងប្រទេស។
ប្រធានសហគមន៍អភិរក្សធនធានធម្មជាតិ ស្រុកលំផាត់ ខេត្តរតនគិរី មានភូមិសាស្ត្រក្បែរព្រៃការពារខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក តន់ ជាង បញ្ជាក់ឲ្យដឹងថា ការបំផ្លាញសត្វព្រៃនៅតំបន់ព្រៃការពារ កើតមានច្រើនឆ្នាំមកហើយ សូម្បីពលរដ្ឋវៀតណាម ក៏ត្រូវបានតម្រួតព្រំដែនឃុបឃិតឲ្យឆ្លងចូលមកព្រៃការពារ ដើម្បីប្រមាញ់សត្វព្រៃ ឬនេសាទត្រីក្នុងតំបន់អភិរក្សនេះដែរ។ លោកកត់សម្គាល់ថា អាវុធកែច្នៃ និងអាវុធរបស់កងប្រដាប់អាវុធ រួមទាំងឧបករណ៍ឆក់ ត្រូវបានគេប្រើសម្រាប់ប្រមាញ់សត្វព្រៃ និងមច្ឆជាតិនៅក្នុងព្រៃការពារខេត្តមណ្ឌលគិរី រហូតបច្ចុប្បន្ន៖ «ឥឡូវនៅតែដដែលទេ ដាក់អន្ទាក់ច្រើនតែវៀតណាម។ អ្នកធ្វើចម្ការតិចតួចទេនៅកន្លែងហ្នឹង។ ធម្មតាទេនៅព្រៃ ហើយមិនដែលថាមិនបាញ់សត្វទេកាំភ្លើងមាន»។
ប្រធានព្រៃការពារខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក ឡុង ប៊ុង ធ្លាប់បានបញ្ជាក់ថា មន្ត្រីព្រៃឈើ ១០នាក់ និងប៉ូលិស ១១នាក់ ត្រូវបានចាត់ឲ្យអភិរក្សនៅទីស្នាក់ការចំនួន៥ ក្នុងព្រៃការពារ ដើម្បីទប់ស្កាត់បទល្មើស ក៏ប៉ុន្តែលោកថា នៅរដូវវស្សា ការធ្វើដំណើរល្បាតក្នុងព្រៃជួបការលំបាកខ្លាំង ជាពិសេសការដឹកជញ្ជូនស្បៀងសម្រាប់ក្រុមល្បាត ត្រូវដឹកជញ្ជូនដោយមធ្យោបាយសត្វដំរី ទើបអាចធ្វើទៅបាន។ ករណីនេះ ជាបញ្ហាប្រឈមរបស់ក្រុមអភិរក្ស ដើម្បីទប់ស្កាត់ការប្រមាញ់សត្វព្រៃទាំងនោះ៖ «បញ្ហាសំខាន់ បារម្ភខ្លាំងគឺបទល្មើសដាក់អន្ទាក់សត្វ។ ឥឡូវនេះយើងដាក់កម្លាំងល្បាតនៅតាមចំណុចទាំង៥ របស់យើងក្នុងព្រៃហ្នឹង ប៉ុន្តែបញ្ហាប្រឈមទៅមុខហ្នឹង គឺរដូវភ្លៀង ការធ្វើដំណើរលំបាក។ អ៊ីចឹងបានតែដំណើរថ្មើរជើងសុទ្ធទេ ការជិះម៉ូតូក្នុងព្រៃមិនកើតទេ»។
ជុំវិញការបាញ់សម្លាប់សត្វខ្ទីងមួយក្បាលថ្មីនេះ អភិបាលរងខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក មឹង សុចន្ថា ថ្លែងបញ្ជាក់ថា អាជ្ញាធរខេត្តកំពុងចាត់វិធានការឲ្យមន្ត្រីជំនាញស៊ើបអង្កេតរកអ្នកពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីកសាងសំណុំរឿងបញ្ជូនទៅតុលាការចាត់វិធានការតាមផ្លូវច្បាប់។ លោកថា អាជ្ញាធរបានផ្សព្វផ្សាយ និងអប់រំប្រជាពលរដ្ឋមន្ត្រីរាជការ ឲ្យយកចិត្តទុកដាក់ថែរក្សាធនធានធម្មជាតិ ជាពិសេសសត្វព្រៃ និងព្រៃឈើ។ ហេតុនេះ វិធានការផ្លូវច្បាប់ នឹងត្រូវយកមកអនុវត្តចំពោះជនទាំងឡាយណាដែលនៅតែបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិ៖ «គ្រប់បទល្មើស យើងត្រូវតែចាត់វិធានការទប់ស្កាត់ ការពារឲ្យខាងតែបាន ធនធានរបស់យើង។ ពេលខ្លះយើងបានផ្សព្វផ្សាយណែនាំឲ្យគាត់ចេះស្រឡាញ់ធនធានធម្មជាតិ ឲ្យគាត់ឈប់សម្លាប់សត្វព្រៃ ក៏ដូចព្រៃឈើ ជាដើម»។
ច្បាប់ស្ដីពីព្រៃឈើ តម្រូវឲ្យផ្ដន្ទាទោសថ្នាក់ទី១ ដែលត្រូវជាប់ពន្ធនាគារពី ៥ឆ្នាំទៅ ១០ឆ្នាំ ចំពោះជនទាំងឡាយណាដែលបរបាញ់សម្លាប់ ធ្វើពាណិជ្ជកម្ម ឬនាំចេញប្រភេទសត្វក្រុមជិតផុតពូជ។ ប្រសិនជននោះមិនរាងចាល នឹងត្រូវផ្ដន្ទាទោសទ្វេដង។
កាលពីឆ្នាំ២០១៥ អន្ទាក់ប្រភេទខ្សែកាបជាង ១០០អន្ទាក់ និងដងអន្ទាក់ជិត ២០០ដង ត្រូវបានក្រុមល្បាតព្រៃរកឃើញនៅក្នុងតំបន់ព្រៃការពារខេត្តមណ្ឌលគិរី។ ក្រុមល្បាតក៏បានប្រទះឃើញសំណាកក្បាលដំរីពីរក្បាល ទន្សោងពីរក្បាល ដែលត្រូវបានគេបាញ់សម្លាប់ និងឃាត់ខ្លួនប្រជាពលរដ្ឋជាព្រានប្រមាញ់សត្វព្រៃ ១៧នាក់ រួមជាមួយវត្ថុតាងអន្ទាក់ ២២អន្ទាក់បន្ថែមទៀត នៅកន្លែងផ្សេងៗគ្នាក្នុងតំបន់ព្រៃការពារ ក៏ប៉ុន្តែមន្ត្រីជំនាញ បានតម្រូវឲ្យព្រានប្រមាញ់ទាំងនោះ ធ្វើកិច្ចសន្យាបញ្ឈប់ការបរបាញ់ ហើយអប់រំឲ្យវិលទៅលំនៅឋានវិញ៕
No comments:
Post a Comment