ដោយ រាជ វិញ្ញូ
2017-02-21
សមាជិកសភាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លើកដៃគាំអនុម័តសេចក្ដីស្នើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំសភាវិសាមញ្ញ នៅព្រឹកថ្ងៃទី២០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៧។ RFA/Yang Chandara
RFA/Yang Chandara
ការអនុម័តវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយទាំងតក់ក្រហល់របស់ក្រុមតំណាងរាស្ដ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា កំពុងក្លាយជាបញ្ហាក្ដៅគគុក និងនាំឱ្យមានការយល់ឃើញផ្សេងៗគ្នា រវាងគណបក្សនយោបាយដែលមានសំឡេងក្នុងរដ្ឋសភាទាំងពីរ។ មិនត្រឹមប៉ុណ្ណោះ សូម្បីគណបក្សនយោបាយដែលគ្មានសំឡេងក្នុងសភា ក៏ចេញមុខប្រតិកម្មនឹងវិសោធនកម្មនេះដែរ។
គណបក្សកាន់អំណាចបកស្រាយថា មូលហេតុតំណាងរាស្ត្រខ្លួនសម្រេចគាំទ្រអនុម័តវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយដែលអាចឈានទៅដល់ការរំលាយគណបក្សនយោបាយ និងរារាំងមិនអោយធ្វើប្រធានបក្សពេលជាប់ទោសនោះ គឺដើម្បីពង្រឹងនីតិរដ្ឋ និងសន្តិសុខសង្គម ហើយមិនសំដៅដល់បក្សណាមួយឡើយ។ រីឯគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ វិញយល់ថា វិសោធនកម្មច្បាប់នេះ គឺច្បាស់ណាស់មានបំណងតែមួយគត់ចង់សំដៅមកបក្សប្រឆាំងដែលកំពុងមានសំឡេងគាំទ្រពីពលរដ្ឋយ៉ាងប្រកៀកប្រកិតគ្នាជាមួយបក្សកាន់អំណាច។
មជ្ឈដ្ឋានជាតិ និងអន្តរជាតិយល់ថា វិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយគឺប្រៀបបានសម្លាប់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ដែលចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងមានក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១។
ក្រុមអ្នកតាមដាននយោបាយនៅកម្ពុជា មើលមិនឃើញថា វិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយមានប្រយោជន៍ធំធេងដូចការលើកឡើងរបស់គណបក្សកាន់អំណាចឡើយ ផ្ទុយទៅវិញ ច្បាប់នេះមានតែបំផ្លាញដល់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សដែលមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញទៅវិញទេ។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការខុមហ្វ្រែល (COMFREL) លោក គល់ បញ្ញា លើកឡើងថា លោកមិនដឹងច្បាស់អំពីគោលបំណងនៃការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយនេះឡើយ ក្រៅតែពីមានមាត្រាបានចែងដោយផ្ដល់អំណាចពេញលេញទៅក្រសួងមហាផ្ទៃ មានសិទ្ធិសម្រេចហាមឃាត់ ផ្អាក ឬរំលាយគណបក្សនយោបាយណាមួយឱ្យឈប់ធ្វើសកម្មភាពតទៅទៀត ប្រសិនគណបក្សនយោបាយទាំងនោះ ត្រូវបានតុលាការរកឃើញថា ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់សន្តិសុខជាតិ ឬញុះញង់ឱ្យបែកបាក់ជាតិ។
លោក គល់ បញ្ញា ព្រួយបារម្ភថា ត្រង់ចំណុចបទធ្វើឱ្យប៉ះពាល់សន្តិសុខជាតិ ឬបទញុះញង់ធ្វើឱ្យបែកបាក់ជាតិ គឺកន្លងមកត្រូវបានក្រសួងមហាផ្ទៃ និងតុលាការអាចយកមកធ្វើការបកស្រាយបានតាមចិត្តរហូតចាប់ខ្លួនសមាជិកសភា និងសមាជិកព្រឹទ្ធសភាដាក់ពន្ធនាគារជាបន្តបន្ទាប់៖ «»។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់អង្គការខុមហ្វ្រែល បន្តថា ការផ្ដល់អំណាចឱ្យក្រសួងមហាផ្ទៃ ដែលជាស្ថាប័នរបស់រដ្ឋាភិបាលនៃគណបក្សកាន់អំណាច រហូតមានសិទ្ធិទៅរំលាយគណបក្សនយោបាយណាមួយ គឺអាចនាំឱ្យមានវិវាទខាងនយោបាយមុនការបោះឆ្នោត។ បន្ថែមពីនេះ ប្រសិនច្បាប់ត្រូវយកទៅអនុវត្តដើម្បីរំលាយគណបក្សនយោបាយដែលមានសមាជិករបស់ខ្លួននៅរដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភា គឺមានន័យស្មើនឹងការរំលាយឆន្ទៈពលរដ្ឋ និងបានបំពានលើគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស ដែលមានចែងជាកាតព្វកិច្ចឱ្យអនុវត្តក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស និងរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែរ។
កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែកុម្ភៈ ក្នុងរដ្ឋសភា ក្រុមតំណាងរាស្ត្រមកពីគណបក្សកាន់អំណាចដែលកំពុងរងការរិះគន់ថា អាចគ្រប់គ្រង និងមានឥទ្ធិពលបង្គាប់បញ្ជាលើស្ថាប័នកំពូលៗ ដូចជាតុលាការ និងរដ្ឋសភាជាដើម បានសម្រេចលើកដៃព្រមគ្នាទាំង ៦៦រូប អនុម័តវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយ ដោយគ្មានការចូលរួមពីគណបក្សប្រឆាំងឡើយ។ បើនិយាយអំពីការចាប់ផ្ដើមស្នើធ្វើវិសោធនកម្ម រហូតសម្រេចអនុម័តច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយ គឺក្រុមតំណាងបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ប្រើប្រាស់ពេលវេលាខ្លីប៉ុណ្ណោះ បន្ទាប់ពីមានការប្រកាសចង់បានការកែប្រែច្បាប់នេះ ពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។
មាត្រាមួយចំនួនដែលបញ្ចូលបន្ថែមក្នុងច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយដែលទើបអនុម័តនេះ កំពុងធ្វើឱ្យគណបក្សដទៃទៀតប្រឆាំងជំទាស់យ៉ាងខ្លាំងក្លានោះ មានដូចជាមាត្រា ៦ថ្មី បានកំណត់ឱ្យគណបក្សនយោបាយមិនត្រូវធ្វើសកម្មភាពណាមួយធ្វើឱ្យមានអបគមន៍ដែលនាំឱ្យអន្តរាយដល់ឯកភាពជាតិ និងបូរណភាពដែនដី ធ្វើវិទ្ធង្សនាប្រឆាំងរបបប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស និងរបបរាជានិយមអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខនៃរដ្ឋបង្កើតកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ និងធ្វើការញុះញង់ដែលអាចនាំឱ្យមានការបែកបាក់ជាតិ។ រីឯមាត្រា ៣៨ថ្មី ចែងថា ចំពោះគណបក្សនយោបាយណាដែលបានប្រព្រឹត្តខុសទៅនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយ និងច្បាប់ជាធរមានដទៃទៀតនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ក្រសួងមហាផ្ទៃ អាចចាត់វិធានការប្ដឹងទៅតុលាការកំពូលដើម្បីរំលាយគណបក្សនយោបាយនោះ ក្នុងករណីកំហុសមានលក្ខណៈធ្ងន់ធ្ងរ។
មុនចេញច្បាប់នេះ លោក សម រង្ស៊ី អតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលកំពុងជាប់បណ្ដឹងជាច្រើននៅតុលាការបានប្រកាសលាឈប់ពីប្រធានបក្ស បន្ទាប់ពីលោករិះគន់រដ្ឋសភាថា ជាកន្លែងទីងមោងរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលកំពុងរៀបកម្ចាត់គណបក្សរបស់លោក។ អតីតប្រធានបក្សលោក សម រង្ស៊ី ប្រកាសថា ការលាឈប់របស់លោក គឺដើម្បីការពារគណបក្ស។
តំណាងរាស្ត្រមកពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក គឹមសួរ ភីរិទ្ធ ថ្លែងថា វិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយ នឹងធ្វើឱ្យបែកបាក់ឯកភាពជាតិ ហើយមានគោលការណ៍ផ្ទុយទាំងស្រុងទៅនឹងគោលការណ៍លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ព្រោះច្បាប់នេះ នឹងផ្ដល់អំណាចទៅដល់គណបក្សដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល ដែលកំពុងគ្រប់គ្រងក្រសួងស្ថាប័នសំខាន់នានា ដូចជាក្រសួងមហាផ្ទៃ និងតុលាការ ដោយឱ្យស្ថាប័នទាំងនេះទទួលបានសិទ្ធិគ្រប់គ្រងគណបក្សនយោបាយទាំងអស់។
លោកបន្តថា ការកែប្រែច្បាប់នយោបាយនៅពេលនេះ ធ្វើឡើងមិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីមតិពលរដ្ឋឡើយ ព្រោះធ្វើឡើងទាំងប្រញាប់ប្រញាល់ដោយក្រុមតំណាងរាស្ត្របក្សកាន់អំណាច។ ផ្ទុយទៅវិញ ប្រសិនចង់ធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ដើម្បីបម្រើផលប្រយោជន៍ឱ្យគណបក្សទូទៅ គួរតែឆ្លងកាត់ការពិគ្រោះយោបល់ជាមួយតំណាងគ្រប់គណបក្សនយោបាយទាំងអស់ ឬក៏ធ្វើប្រជាមតិពីពលរដ្ឋដើម្បីដឹងថា តើមានគាំទ្រឱ្យបក្សកាន់អំណាចធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយដែរ ឬទេ៖ «»។
សម្រាប់ការមិនពេញចិត្តរបស់សង្គមស៊ីវិល និងមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងចំពោះវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយ មន្ត្រីនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន បកស្រាយថា ការអនុម័តវិសោធនកម្មច្បាប់គណបក្សនយោបាយ គឺមានបំណង និងសំណូមពរចំនួន ៣សំខាន់ៗ ទី១ ដើម្បីឱ្យច្បាប់គណបក្សនយោបាយនេះមានគុណភាព និងល្អប្រសើរជាងច្បាប់មុន ទី២ ពង្រឹងគណបក្សនយោបាយទាំងអស់ឱ្យគោរពច្បាប់ដើម្បីទៅដណ្ដើមអំណាចគ្រប់គ្រងប្រទេសនៅពេលខាងមុខ និងទី៣ ដើម្បីពង្រឹងរបបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងនីតិរដ្ឋនៅកម្ពុជា៖ «»។
លោក សុខ ឥសាន បញ្ជាក់ថា ច្បាប់នេះក៏ជួយសម្រួលដល់ក្រសួងមហាផ្ទៃ ឲ្យងាយស្រួលដើម្បីគ្រប់គ្រងគណបក្សនយោបាយទាំងអស់ កុំឱ្យធ្វើសកម្មភាពប៉ាតណាប៉ាតណីតទៅទៀត។
លោក គល់ បញ្ញា បញ្ជាក់ថា ការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ដើម្បីយកទៅអនុវត្តឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពជួយឱ្យប្រជាធិបតេយ្យរឹងមាំ គឺទាល់តែមានការជជែកពិភាក្សាស្រុះស្រួលគ្នា យ៉ាងហោចណាស់ពីខាងគណបក្សនយោបាយមានសំឡេងក្នុងសភាទាំងពីរដែរ ប៉ុន្តែការសម្រេចដោយឯកតោភាគីពីខាងគណបក្សនយោបាយតែមួយដើម្បីធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ធ្វើការប្រកួតប្រជែងគ្នាបែបនេះយកទៅគណបក្សដទៃទៀតអនុវត្តតាម ដូច្នោះច្បាប់នោះមិនគួរធ្វើវិសោធនកម្មឡើយ។
ទោះជាយ៉ាងណា ការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយ មិនមែនមានតែគណបក្សសង្គ្រោះជាតិប្រឆាំងជំទាស់ឡើយ ជាមួយគ្នានោះ បក្សដទៃទៀតដែលគ្មានសំឡេងក្នុងសភា ដូចជាគណបក្សសម្ព័ន្ធដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ និងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋានជាដើម ក៏សម្ដែងការមិនពេញចិត្តដែរ។
រីឯសហគមន៍អន្តរជាតិវិញយល់ថា ការធ្វើវិសោធនកម្មនេះ គឺដើម្បីពង្រឹងអំណាចផ្ដាច់ការឱ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងដើម្បីធ្វើឱ្យស្លាប់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។
កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែកុម្ភៈ នាយករងនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃរ៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) ប្រចាំនៅទីក្រុងបាងកក លោក ហ្វីល រ៉ូប៊ឺតសុន (Phil Robertson) ចាត់ទុកការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់នេះ ប្រៀបបាននឹងកាំភ្លើងដែលតម្រង់ចំបេះដូងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិតែម្ដង ហើយយុទ្ធសាស្ត្ររបស់លោក ហ៊ុន សែន ត្រៀមសម្រាប់ការបោះឆ្នោត គឺឈូសកម្ទេចចោលស្ថាប័នប្រជាធិបតេយ្យដែលនៅសេសសល់នៅកម្ពុជា ដោយប្រើប្រាស់ច្បាប់ ដូចជាច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយនេះ។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ លោក ហ៊ុន សែន បានបំភិតបំភ័យសង្គមស៊ីវិលឱ្យលែងហ៊ាននិយាយតាមរយៈការចាប់ខ្លួនអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សតាមអំពើចិត្ត ព្រមទាំងគំរាមកំហែងថា នឹងលុបឈ្មោះអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលណាដែលបង្កបញ្ហាស្មុគស្មាញដល់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ចេញពីបញ្ជីទៀត។
លោក ហ្វីល រ៉ូប៊ឺតសុន បន្តថា ប្រទេសកម្ពុជា នឹងក្លាយជាប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យក្លែងក្លាយតទៅទៀត ប្រហែលជាល្អជាងប្រទេសវៀតណាម បន្តិច ដោយសារច្បាប់ត្រូវបានអនុវត្តដោយតុលាការអាយ៉ងរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ លោកបញ្ជាក់ថា លោក ហ៊ុន សែន បានធ្វើឱ្យមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ទន់ខ្សោយជាលំដាប់អស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ហើយនៅថ្ងៃតំណាងរាស្ត្របក្សកាន់អំណាចអនុម័តច្បាប់គណបក្សនយោបាយថ្មីនេះ បានកម្ទេចវាបង្ហើយតែម្ដង។
ចំណែកសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់សមាជិកសភាអាស៊ានវិញ បានចាត់ទុកការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយថា ជាការស្លាប់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា និងជាសូចនាករដំបូងនៃការវាយប្រហារចំពោះលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យក្នុងតំបន់ទាំងមូល។ ជាមួយគ្នានោះ ស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិក សម្ដែងការបារម្ភជាខ្លាំងពីការអនុម័តវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយដោយតំណាងរាស្ត្របក្សកាន់អំណាច ហើយបានអំពាវនាវឱ្យកម្ពុជា ត្រូវប្រកាន់យកនូវជំហរចាំបាច់នានាដើម្បីធានាថា យុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោត និងការបោះឆ្នោតក្នុងឆ្នាំ២០១៧ និង២០១៨ ខាងមុខ មានលក្ខណៈសេរី បើកចំហ និងមានតម្លាភាព ហើយគ្រប់គណបក្សនយោបាយទាំងអស់មានឱកាសក្នុងការចូលរួមប្រកួតប្រជែងដោយស្មើភាពគ្នា។
លោក ហ្វីល រ៉ូប៊ឺតសុន នាយករងនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ បញ្ជាក់ថា ម្ចាស់ជំនួយ និងរដ្ឋាភិបាលបរទេសចាំបាច់ត្រូវជួបប្រជុំគ្នាជាបន្ទាន់ដើម្បីវាយតម្លៃថា នឹងធ្វើអ្វីទៀតនៅពេលខាងមុខ ដើម្បីបង្កើតយុទ្ធនាការការពារសមាជិកគណបក្សប្រឆាំង និងសកម្មជននៃអង្គការសង្គមស៊ីវិលឱ្យរួចផុតពីការវាយប្រហារដ៏ឃោរឃៅដែលនឹងមកដល់ក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ៕
1 comment:
Whatever laws that Ah Chos Kauot Hun Sen created have been and will be applied only to Khmer people , not to his animal families, his cronies, and his C Porng party CPP.
For example, the criminals who savagely attacked the CNRP's MPs just got out of the jail and also got promotion.
How can we stop this one eye monster Hun Sen?
Post a Comment