Sunday, 9 April 2017

ការចរចា​សុំ​វីដេអូ​សម្លាប់​លោក កែម ឡី​ ជាប់គាំង ​ហើយ ​Chevron​ សុំ​បញ្ចប់​សំណុំ​រឿង



Khmer Circle: The principal issue is: What is the point of a company or any commercial enterprise undertaking or, being legally required to undertake, public security measures aimed at ensuring public and consumers' safety such as CCTV equipment if and when public safety is breached, the company or firm concerned cannot be held to account before the law? In fact, this is one of the flip sides of doing business in a market and an environment strictly controlled by, or is subjected to, the weight of an undemocratic political climate, i.e. a political autocracy or dictatorship. We are not talking about street vendors or poor people and traders trying to eke out a living selling fish and vegetables on the street-sides, but a global enterprise and corporation with billions' worth of operation costs and standing capital. So the moral and legal onus is still on Chevron [and its subsidiaries] to explain [but, not explain away] the nature of its unspoken complicity in setting up stalls in Cambodia in the first place...


05 មេសា 2017
ម៉ែន គឹមសេង

រូបឯកសារ៖ ស្លាក​សញ្ញា​ Chevron នៅ​​ស្ថានីយ៍​​ចាក់សាំង​​មួយ​កន្លែង ក្នុង​សហរដ្ឋអាមេរិក។
រូបឯកសារ៖ ស្លាក​សញ្ញា​ Chevron នៅ​​ស្ថានីយ៍​​ចាក់សាំង​​មួយ​កន្លែង ក្នុង​សហរដ្ឋអាមេរិក។


ក្នុង​ការសម្រេច​លើកមុន​លោកស្រី​ចៅក្រម​ Donna Ryu ​បាន​ទុកពេល​ឱ្យ​ក្រុមហ៊ុន​ Chevron ​និង​មេធាវី​តំណាង​ឱ្យ​លោក​ សម រង្ស៊ី ​​អតីត​ប្រធាន​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​ជួប​ពិភាក្សា​ត្រឹមថ្ងៃ​ទី​៣១​ខែមិនា​ថា ​នឹង​ប្រគល់​វីដេអូ​ ឬ​ មិនព្រម។


វ៉ាស៊ីនតោន —

តុលាការ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក នឹង​បើក​សវនាការ​លើ​សំណើ​សុំ​វីដេអូ​ស្តី​ពី​ការ​សម្លាប់​លោក​បណ្ឌិត​ កែម ឡី​ នៅ​ចុង​ខែ​ឧសភា​ ក្នុង​ខណៈ​ពេល​ដែល​មេធាវី​ក្រុមហ៊ុន​ Chevron ​ប្រកាសថា​ខ្លួន​មិន​មាន​វីដេអូ​នោះ​ទេ​ ហើយ​សុំ​ឱ្យ​តុលាការ​បញ្ចប់​សំណុំរឿង​នេះ។

លោកស្រី​ចៅក្រម​ Donna Ryu ​បាន​កំណត់​យកថ្ងៃ​ទី​២៥ ​ខែ​ឧសភា​ដើម្បី​ធ្វើ​សវនាការ​សម្រេចថា តើ​ត្រូវ​បង្ខំ​ឱ្យ​ក្រុមហ៊ុន​ប្រេងអាមេរិកាំង​នេះ​ផ្តល់​ឯកសារ ​ឬ​ បិទ​បញ្ចប់​សំណុំ​រឿង​នេះ។​ នេះ​បើយោងតាម​ឯកសារ​ដែល​ VOA ទទួលបាន​ពី​គេហទំព័រ​របស់​តុលាការ។ ​ ​



ក្នុង​ការសម្រេច​លើកមុន​លោកស្រី​បាន​ទុកពេល​ឱ្យ​ក្រុមហ៊ុន​ Chevron ​និង​មេធាវី​តំណាង​ឱ្យ​លោក​ សម រង្ស៊ី អតីត​ប្រធាន​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​ជួប​ពិភាក្សា​ត្រឹមថ្ងៃ​ទី​៣១​ខែមិនា​ថា ​នឹង​ប្រគល់​វីដេអូ​ ឬ​ មិនព្រម។

ក្រុមមេធាវី​របស់​ក្រុមហ៊ុន​បាន​បញ្ជាក់​ប្រាប់​តុលាការ​ថា​ ការជួបជុំ​ជាមួយ​នឹង​មេធាវី​របស់​លោក​ សម រង្ស៊ី ​គឺ​បាន​ជាប់​គាំង​ដោយសារ​ក្រុមហ៊ុន Chevron ​នៅតែ​រក្សា​ជំហរ​ថា​ «វីដេអូ​ដែល​ស្នើ​សុំ​នោះ ត្រូវ​បាន​អាជ្ញាធរ​កម្ពុជា​ចាប់​យក​តាំងពី​ថ្ងៃទី១០​ខែកក្កដា​ហើយ​ក្រុមហ៊ុន​មិន​នៅសល់​អ្វី​ទៀត​ទេ​‍»។ ប៉ុន្តែ​ក្រុមមេធាវី​លោក សម រង្ស៊ី​បាន​សួរ​សំណួរ​បន្ថែម​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការចាប់​យក​វីដេអូ​ដោយ​អាជ្ញាធរ​កម្ពុជា​ និង​បញ្ហា​ដទៃ​ទៀត។ នេះ​បើតាម​ឯកសារ​ដែល​ក្រុមមេធាវី​ដាក់​ជូន​តុលាការ។​

ភាគី​មេធាវី​លោកសមរង្ស៊ី​តំណាង​ដោយ​អ្នកស្រី​ Eva Schueller ​និង​លោក​ J. Noah Hagey​ បាន​ជួបគ្នា​ជាមួយ​នឹង​ភាគី​ក្រុមហ៊ុន​ដែលតំណាង​ដោយ​អ្នកស្រី​ Andrea Neuman ​និង​លោក​ William Thomson ​ជាបន្តបន្ទាប់​តាំងពីខែ​មករា​រហូតដល់​ខែមីនា។

អ្នកស្រី​ Andrea Neuman ​បានបញ្ជាក់ថា​៖

«ជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​ដំណើរការ​ជួបជុំ​នេះ​យើង​បាន​ព្រាង​សេចក្តី ​ប្រកាស​មួយ​ដែល​រៀបរាប់​លម្អិត​ពី​អ្វី​ដែល​មេធាវី​ដើម​បណ្តឹង​ស្នើ​សុំឱ្យ​ពួកគេ​ពិនិត្យ​ពិចារណា។ ប៉ុន្តែ​គេ​មិន​បាន​ពិនិត្យ​កែ​ឬធ្វើ​អត្ថាធិប្បាយ​អ្វី​ទេ។ ដូច្នេះ​ការចរចា​រវាង​ភាគី​ទាំងពីរ​បាន​ដើរ​មក​ដល់​ផ្លូវ​ទាល់ច្រក‍»។​

អ្នកស្រី​ Andrea Neuman ​បាន​ប្រាប់​តុលាការ​ថា​ក្រុមមេធាវី​ក្រុមហ៊ុន​ Chevron ​បាន​សាកសួរ​ថាតើ​មេធាវី​របស់​លោក​សមរង្ស៊ី​បាន​ព្យាយាម​សុំ​ឯកសារ​វីដេអូ​ពី​ប្រទេស​កម្ពុជា​ទេ​ហើយ​ថា​ខ្លួន​មិន​ទទួល​បាន​ចម្លើយ​ពិតប្រាកដ​ទេ។

VOA ​នៅ​មិន​ទាន់​អាច​ទាក់​ទង​ខាង​មេធាវី​លោកសមរង្ស៊ី​ដើម្បី​សុំ​អត្ថាធិប្បាយ​បន្ថែម​ទេ​។ ប៉ុន្តែ​យោង​តាម​ឯកសារ​ដែល​វីអូអេ​ទទួល​បាន​គឺ​អាជ្ញាធរ​កម្ពុជា​បាន​ហាម​មិន​ឱ្យ​ចម្លង​ចែក​ផ្សាយ​វីដេអូ​នោះ​ទេ។

នៅក្នុង​កំណត់​ហេតុ​ចាប់យក​វត្ថុតាង​ធ្វើ​ដោយ​អធិការ​ប៉ូលិស​ខណ្ឌ​ចំការមន​បាន​បញ្ជាក់ប្រាប់​អ្នកគ្រប់គ្រង​ស្ថានីយ៍​ប្រេងកាល់តិច​បូកគោ​ឱ្យ​សន្យា​ថា ​«មិនថត​ចម្លង​និង​មិន​ផ្សព្វផ្សាយ​រូបភាព​ទៅ​ខាង​ក្រៅ​‍»ទេ។ កំណត់​ហេតុ​ដែល​ធ្វើ​ដោយ​លោក​អនុសេនីយ៍​ត្រី​សាល សណ្តុះ ​មន្ត្រី​ប៉ុស្តិ៍​នគរបាល​រដ្ឋបាល​ទន្លេបាសាក់ក្នុង​រយៈ​ពេល​តែ​ប៉ុន្មាន​ម៉ោង​ក្រោយពី​ការធ្វើឃាត​កើត​មានឡើង​ត្រូវបាន​ផ្តិត​មេដៃ​ទទួល​យល់ព្រម​ដោយ​លោក​ទុំ វីរៈ​ អ្នកគ្រប់គ្រង​ស្ថានីយ៍​ប្រេង​កាល់តិច​បូកគោ។ នេះ​បើតាម​ឯកសារ​ដែល​វីអូអេ​ទទួល​បាន។

នៅក្នុង​អំណះអំណា​ងរបស់​ខ្លួន​ក្នុង​ការ​ស្នើសុំ​ឱ្យ​តុលាការ​បញ្ចប់​សំណុំរឿង​នេះ​ ​ក្រុមមេធាវី​បាន​ផ្តល់​អត្ថបទ​សារព័ត៌មាន​ស្តី​ពី​សវនាការ​បុរស​ឈ្មោះ​អឿតអាង ​ហៅជួបសម្លាប់​ និង​សវនាការ​កាត់​ទោស​លោកសមរង្ស៊ី​ដែល​មានចុះផ្សាយ​នៅក្នុង​កាសែត​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​និង​ក្រៅប្រទេស​មួយ​ចំនួន​ក្នុង​នោះ​មាន​ដូចជា​អត្ថបទ​របស់សារព័ត៌មាន​ The Cambodia Daily​, Phnom Penh Post​ និង ​BBC ជាដើម។

លោក​ William Thomson ​មេធាវី​របស់​ក្រុមហ៊ុន​ Chevron ​បាន​បញ្ជាក់​ក្នុង​សេចក្តី​ថ្លែង​ប្រាប់​តុលាការ​ថា​អត្ថបទ​សារព័ត៌មាន​ដែល​ក្រុមមេធាវី​ផ្តល់​ជូន​តុលាការ​នេះ​គឺ​បញ្ជាក់​ថា​វីដេអូ​ដែល​បាន​ដកហូត​ពី​ស្ថានីយ៍​ប្រេង​កាល់តិចនោះ​គឺ​ត្រូវបាន​យក​មក​ចាក់ផ្សាយ​នៅក្នុង​ពេល​សវនាការ​រួចហើយ។

យ៉ាងណា​ក៏ដោយ​លោកមេធាវី​បាន​បន្ថែមថា៖

«ខាង​ភាគី​ចុងចម្លើយ​មិន​ស្នើ​សុំ​ឱ្យ​តុលាការ​ចាត់​ទុក​ថា​អត្ថបទផ្សាយ​ក្នុង​សារព័ត៌មាន​ពិត​ឬមិនពិត​ទេ​គឺ​គ្រាន់តែ​ចង់​ឱ្យ​តុលាការ​កត់​សម្គាល់​ពី​អត្ថបទ​ដែល​បាន​ចុះផ្សាយ​ដែល​ជួយ​ដល់​ការផ្សាយ​ឱ្យ​ដឹង​ជា​សាធារណៈ​ពី​ហេតុការណ៍​លម្អិត​ដែល​មាន​នៅក្នុង​ពាក្យ​ស្នើសុំ‍»។​

លោក​ហ្វ្រែង សូឡឺ ​មន្ត្រី​ទំនាក់ទំនង​ជាន់ខ្ពស់​នៃ​ក្រុមហ៊ុន​ Chevron ​បាន​បញ្ជាក់​ក្នុង​សេចក្តី​ ថ្លែងការណ៍​ប្រាប់​តុលាការ​ថា​ក្រុមហ៊ុនប្រេង​នៅ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​មាន​ឥទ្ធិពល​តិចតួច​មក​លើ​ក្រុមហ៊ុន​ Chevron Cambodia ​ដែល​នៅ​ស្រុក​ខ្មែរ។

លោក​បាន​បញ្ជាក់ថា៖

«ក្រុមហ៊ុន​Chevron ​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​គឺ​ជា​នីតិបុគ្គលដោយ​ឡែក​គ្នា​ពី​ក្រុមហ៊ុន​សាជីវកម្ម​ Chevron ដោយ​មានការគ្រប់​គ្រង ​ការត្រួតពិនិត្យ​មើល ​និង​រចនា​សម្ព័ន្ធ​បុគ្គលិក​ផ្ទាល់​ខ្លួន​របស់​គេ។ ក្រុមហ៊ុន​ Chevron ​មិនមាន​ទ្រព្យធន​ឬ​ភាគហ៊ុន​របស់​ក្រុមហ៊ុន​ Chevron Cambodia ​ទេ‍»។

លោកបណ្ឌិត​កែមឡី​អ្នកវិភាគ​នយោបាយ​ដ៏ល្បី​ឈ្មោះ​ត្រូវ​ឃាតករ​បាញ់សម្លាប់​ក្នុង​ស្តាម៉ាត​របស់​ស្ថានីយ៍​ប្រេង​កាលតិច​បូកគោ។ តុលាការ​បាន​កាត់​ទោស​បុរសអឿតអាង​ហៅ​ជួបសម្លាប់​ដែល​អះអាង​ថា​ខ្លួន​សម្លាប់​លោកកែមឡី​ដោយសារ​ជំពាក់​ប្រាក់​ឱ្យ​ជាប់​ពន្ធនាគារ​អស់​មួយ​ជីវិត។ តុលាការ​នេះ​ក៏បាន​កាត់​ទោស​លោក​សមរង្ស៊ី​ឱ្យ​ជាប់​គុក​២០ខែ​ពី​បទបរិហាកេរ្តិ៍​លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី ហ៊ុនសែន​ដោយ​លោក​បាន​និយាយ​ថា​រដ្ឋាភិបាល​នៅ​ពីក្រោយ​ការបាញ់​សម្លាប់​នោះ៕

No comments: