ដោយ ទីន ហ្សាការីយ៉ា
2018-07-31
rfa
អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍសង្គម លោកបណ្ឌិត មាស នី (ឆ្វេង) និងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។
Photo: RFA
រដ្ឋាភិបាលថ្មីនៃរបបលោក ហ៊ុន សែន នឹងបង្កើតឡើងក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ យ៉ាងយូររយៈពេល៦០ថ្ងៃទៀត។ ទោះបីជាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាឈ្នះឆ្នោតភ្លូកទឹកភ្លូកដី ដែលមេដឹកនាំបក្សនេះ សំដែងមោទនភាពពីជោគជ័យនេះ យ៉ាងណាក្ដី សហគមន៍អន្តរជាតិលើកឡើងថា ការបោះឆ្នោតនេះ មិនមែនជាការបោះឆ្នោតដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីឆន្ទៈរាស្ត្រ ហើយលទ្ធផលបោះឆ្នោត មិនមែនជាលទ្ធផលដែលសហគមន៍អន្តរជាតិទទួលស្គាល់ឡើយ។
អ្នកវិភាគលើកឡើងថា របបថ្មីលោក ហ៊ុន សែន ជៀសមិនផុតពីទណ្ឌកម្មអន្តរជាតិឡើយ ដោយសារតែរបបនេះ បានរៀបចំការបោះឆ្នោតមិនដើរតាមគន្លងប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ ឬគេហៅថា ជាការបោះឆ្នោតក្លែងក្លាយនោះ។
អ្នកឃ្លាំមើលផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍សង្គម លោក បណ្ឌិត មាស នី មានប្រសាសន៍ថា អ្នកណាក៏ដឹងទៅហើយថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នឹងឈ្នះការបោះឆ្នោតកាលពីថ្ងៃទី២៩ កក្កដា ១០០ភាគរយ ទៅហើយ ក៏ប៉ុន្តែអ្វីដែលជារឿងប្រទាញប្រទង់គ្នានោះ គឺលទ្ធផលបោះឆ្នោត ព្រោះថា គណបក្សកាន់អំណាចខិតខំឃោសនាឲ្យពលរដ្ឋទៅបោះឆ្នោត ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យឃើញពីអ្នកទៅបោះឆ្នោតមានចំនួនច្រើន រីឯបក្សប្រឆាំង និងពលរដ្ឋមិនគាំទ្រការបោះឆ្នោតនេះ ខំធ្វើយុទ្ធនាការម្រាមដៃស្អាត ឬប្រឆាំងនឹងការបោះឆ្នោត។ នៅទីបំផុតគ.ជ.ប ដែលលំអៀងទៅគណបក្សកាន់អំណាចនោះ បង្ហាញលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតថា អ្នកទៅបោះឆ្នោតមានចំនួនច្រើន គឺជាង ៨២%។
លោកបណ្ឌិត មាស នី បន្ថែមថា ការបោះឆ្នោតនីតិកាលទី៦នេះ ពិបាកនឹងសន្មតថា ចំនួនអ្នកបោះឆ្នោតដែលបង្ហាញ ដោយគ.ជ.បនោះ ត្រឹមត្រូវកម្រិតណាណាស់ ព្រោះថា ការបោះឆ្នោតនេះ គ្មានស្ថាប័នឯករាជ្យណាមួយចូលរួមឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតនេះទេ។ «»
ទន្ទឹមនឹងគ.ជ.ប បានចេញលទ្ធផលបោះឆ្នោតបណ្ដោះអាសន្ននេះ ប្រទេសលោកសេរី ដែលប្រកាន់របបប្រជាធិបតេយ្យនោះ បានចេញថ្លែងការណ៍ថ្កោលទោស និងមិនទទួលស្គាល់លទ្ធផលបោះឆ្នោត ជាបន្តបន្ទាប់ ក្នុងនោះមាន សហរដ្ឋអាមេរិក សហភាពអឺរ៉ុប ដែលមានប្រទេសចំនួន២៨ ជាសមាជិក ២៨ ក្រុមសមាជិកសភាអាស៊ាន ដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស (APHR) និងប្រទេសមួយចំនួនទៀត។
រដ្ឋធម្មនុញ្ញមាត្រា៨២ថ្មី ចែងថា រដ្ឋសភាបើកសម័យប្រជុំដំបូង ហុកសិបថ្ងៃយ៉ាងយូរ ក្រោយការបោះឆ្នោត តាមការកោះប្រជុំរបស់ព្រះមហាក្សត្រ។
លោកបណ្ឌិត មាស នី មានប្រសាសន៍ថា របបថ្មីរបស់លោក ហ៊ុន សែន នឹងប្រឈមបញ្ហាបី ទាក់ទងនឹងការទទួលបានការអនុគ្រោះពន្ធបន្តទៀតពីសហភាពអឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាមេរិក។ លោក អះអាងថា សហភាពអឺរ៉ុប និងអាមេរិក អាចនឹងប្រើវិធានការបី សម្រាប់ការដាក់ទណ្ឌកម្មរដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់កម្ពុជា គឺគេអាចលុបចោលទាំងស្រុង ព្យួរទាំងស្រុង ព្យួរផ្នែកណាមួយ លើការអនុគ្រោះពន្ធ សម្រាប់កម្ពុជា។ «»
រីឯនាយករងនៃអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ លោក ហ្វីល រ៉ូប៊ឺតសុន (Phil Robertson) អះអាងដែរថា របបលោក ហ៊ុន សែន បានជោគជ័យលើការបោះឆ្នោតដ៏ត្រចះត្រចង់នេះ គឺដោយសារតែលោកបានរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ លោកបន្ថែមថា បញ្ហាសំខាន់ នៅពេលនេះគឺ ចាំមើលជំហានបន្ទាប់ពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ព្រោះថា ការបោះឆ្នោតនេះ ពោរពេញដោយភាពមិនត្រឹមត្រូវ ហើយនេះ វាជាកណ្ដឹងបន្លឺសញ្ញាព្រមានចុងក្រោយដល់ដំណើរការលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ ជាការពិត ការបោះឆ្នោតនេះ មានអ្នកសង្កេតការណ៍បរទេសមួយចំនួន ដែលបានមកមើលការបោះឆ្នោតដែរ តែប្រទេសដែលមកសង្កេតការណ៍នេះ ជាប្រទេសមិនមានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យទេ ដូចជាប្រទេសបេឡារ៉ូស ជាដើម។
លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា ការបោះឆ្នោតលើកនេះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មានសំឡេងភាគច្រើនលើសលប់បំផុតនៅក្នុងសភា ហើយរដ្ឋាភិបាលអាចធ្វើអ្វីៗតាមអំពើចិត្ត ហើយនឹងប្រើប្រាស់សភាគ្រាន់តែជាអ្នកប្រថាប់ត្រាតែប៉ុណ្ណោះ៖ «អ្វីដែលយើងកំពុងរង់ចាំនាពេលនេះ គឺការដាក់ទណ្ឌកម្មបន្ថែមពីសហគមន៍អន្តរជាតិប្រឆាំងប្រទេសកម្ពុជា ហើយរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួចហើយថា ខ្លួននឹងដាក់ទណ្ឌកម្មបន្ថែមដល់មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដូចជាការផ្អាកទិដ្ឋាការក្នុងការធ្វើដំណើរ និងបង្កកទ្រព្យសម្បត្តិជាដើម»។
សហភាពអឺរ៉ុប គំរាមដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ អ្វីៗទាំងអស់លើកលែងតែអាវុធ (EBA, Everything But Arms) ពីកម្ពុជា ក្រោយបិទបញ្ចប់បេសកកម្មរយៈពេល ៧ថ្ងៃ នៅកម្ពុជា នៅមុនពេលបោះឆ្នោត។ ការគំរាមអំពីចំណាត់ការចុងក្រោយរបស់សហភាពអឺរ៉ុបនេះ ធ្វើឡើងស្របពេលដែលគណៈប្រតិភូបេសកកម្មស្វែងរកការពិតរបស់សហភាពអឺរ៉ុប កំពុងចាប់ផ្ដើមធ្វើការវាយតម្លៃស្ថានភាពពិតប្រាកដ ក្រោយបិទបញ្ចប់បេសកកម្មរបស់ខ្លួន ពាក់ព័ន្ធនឹងដំណើរការវិវឌ្ឍវិស័យសិទ្ធិមនុស្ស និងវិស័យការងារ ដ៏គួរឲ្យព្រួយបារម្ភនៅកម្ពុជា នារយៈពេលចុងក្រោយនេះ។
ស្នងការពាណិជ្ជកម្មសហភាពអឺរ៉ុប អ្នកស្រី Cecilia Malmstrom ថ្លែងសង្កត់ធ្ងន់ថា គោលនយោបាយពាណិជ្ជកម្មរបស់សហភាពអឺរ៉ុប គឺផ្ដោតលើទិដ្ឋភាពសំខាន់ៗមួយចំនួន រួមមាន យុត្តិធម៌សង្គម ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស សេរីភាពជាមូលដ្ឋាន និងបទដ្ឋានការងារជាដើម៕
No comments:
Post a Comment