Sunday, 9 January 2022

"ការ​សន្យា​ពី​ភាគី​រដ្ឋប្រហារ​យោធា​របស់​លោក មីន អ៊ុងលាំង មិន​អាច​បញ្ចប់​ជម្លោះ​នៅ​ភូមា​ទេ"


ដោយ ខែ សុណង
2022-01-08
"ការ​សន្យា​ពី​ភាគី​រដ្ឋប្រហារ​យោធា​របស់​លោក មីន អ៊ុងលាំង មិន​អាច​បញ្ចប់​ជម្លោះ​នៅ​ភូមា​ទេ" 

លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន
រូប​ហ្វេសប៊ុក​លោក ហ៊ុន សែន


អ្នកជំនាញ​កិច្ចការ​នយោបាយ និង​បក្ស​ប្រឆាំង​ថា ការ​សន្យា​ពី​ភាគី​រដ្ឋប្រហារ​យោធា​របស់​លោក មីន អ៊ុងលាំង មិន​ទាន់​អាច​ដោះស្រាយ និង​បញ្ចប់​ជម្លោះ​នយោបាយ​នៅ​ភូមា​ស្របតាម​ការ​ចង់​បាន​ពី​គ្រប់​ភាគី​នោះ​ទេ​។ ការ​លើកឡើង​នេះ គឺ​បន្ទាប់ពី​មេដឹកនាំ​យោធា​ភូមា​បាន​សន្យា​ជាមួយ​លោក ហ៊ុន សែន កាល​ពី​ថ្ងៃទី​៧ ខែ​មករា ថា ពួកគេ​នឹង​គោរព​គោលការណ៍​ឯកភាព​ប្រាំ​ចំណុច​របស់​អាស៊ាន​ដោយ​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​ប្រេសិត​ពិសេស​ចូល​ទៅ​ជជែក​ចរចា​ជាមួយ​ភាគី​ជម្លោះ​ទាំងអស់។

អ្នកជំនាញ​កិច្ចការ​នយោបាយ និង​បក្ស​ប្រឆាំង​មិន​ទាន់​ជឿជាក់​ថា រដ្ឋាភិបាល​យោធា​របស់​លោក មីន អ៊ុងលាំង អាច​ងាក​មក​រក​ដំណោះស្រាយ និង​បញ្ចប់​ជម្លោះ​នយោបាយ ដើម្បី​ឱ្យ​ប្រទេស​ភូមា​វិល​មក​ដើរ​តាមផ្លូវ​ប្រជាធិបតេយ្យ​វិញ​បាន​នៅ​ឡើយ​ទេ ទោះជា​មានការ​សន្យា​លើ​ចំនុច​មួយចំនួន​ក្នុង​ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​របស់​លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក៏ដោយ។


អ្នកជំនាញ​ផ្នែក​វិទ្យាសាស្ត្រ​នយោបាយ​លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា មាន​ប្រសាសន៍​ថា អ្វី​ដែល​សំខាន់​ថា​តើ​មេដឹកនាំ​យោធា​ភូមា​នឹង​អនុវត្ត​តាម​ការ​កិច្ចសន្យា​របស់​ខ្លួន​ឬ​យ៉ាងណា ព្រោះ​កន្លងមក​ពួកគេ​មិន​អនុវត្ត​តាម​គោលការណ៍​ឯកភាព ៥​ចំណុច​របស់​អាស៊ាន​នោះ​ទេ ខណៈ​ពលរដ្ឋ​ភូមា និង​សហគមន៍​អន្តរជាតិ​បន្ត​ថ្កោលទោស​និង​មិន​ទទួលស្គាល់​រដ្ឋាភិបាល​ដែល​កើត​ចេញ​ពី​រដ្ឋប្រហារ​នោះ​ឡើយ ។ លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា យល់ថា ការ​ដោះស្រាយ​វិបត្តិ​នៅ​ភូមា​ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​សហគមន៍​អន្តរជាតិ​អាច​ជឿ​ទុក​ចិត្ត​បាន លុះត្រាតែ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​មាន​យន្តការ​ច្បាស់លាស់​ក្នុង​ការ​ជំរុញ​ឱ្យ​មាន​ការ​ចរចា​រវាង​ភាគី​រដ្ឋាភិបាលយោធា​និង​រដ្ឋាភិបាល​ស្រមោល​របស់​ក្រុម​អ្នកស្រី អ៊ុង សានសូជី (Aung San Suu Kyi) ជាមុន​សិន៖ «ដំណើរការ​នយោបាយ​ដែល​ចេញ​ហ្នឹង​ជា​នយោបាយ​អូស​ក្រឡា អូ​ល​ពេលវេលា​ដែល​សម្រេច​ម្តង​មួយ​ជំ​ហ៊ានៗ មិន​ផ្តល់​ផល​វិជ្ជមាន​ទាំងស្រុង​ដល់​ភូមា​នោះ​ទេ វា​ទាមទារ​ឱ្យ​មាន​ការ​ខិតខំ រិះរក ឬ​ការ​ប្ដេជ្ញាចិត្ត​ដើម្បី​ឱ្យ​មាន​ការចរចា​ឱ្យ​បាន​លឿន ខ្ញុំ​គិតថា​វា​អាច​កាត់បន្ថយ​រង​ការ​រិះគន់​ពី​អន្តរជាតិ​បាន»។

ស្រដៀង​គ្នា​នេះ​ដែរ អ្នកស្រាវជ្រាវ​ផ្នែក​ភូមិសាស្ត្រ​នយោបាយ លោក វណ្ណ ប៊ុនណា មើលឃើញ​ថា​ដំណើរការ​ទស្សនកិច្ច​លើកដំបូង​របស់​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន គឺ​ជា​លទ្ធផល​វិជ្ជមាន​មួយ ដើម្បី​បើកផ្លូវ​ស្វែងរក​ដំណោះស្រាយ​វិបត្តិ​នយោបាយ​នៅ​ភូមា​។ ប៉ុន្តែ​លោក​ថា​កម្ពុជា​ត្រូវធ្វើ​យ៉ាងណា​ជំរុញ​ឱ្យ​មេដឹកនាំ​យោធា​ភូមា​អនុវត្ត​តាម​គោលការណ៍​ប្រាំ​ចំណុច​របស់​រដ្ឋ​សមាជិក​អាស៊ាន​ឱ្យ​បាន​ត្រឹមត្រូវ ។ លោក​បន្ថែម​ថា រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ក្នុងនាម​ប្រធាន​ប្តូរ​វេន​របស់​អាស៊ាន​ត្រូវតែ​ស្វែងរក​មធ្យោបាយ​ណាមួយ​ជួប​ជាមួយ​ភាគី​ទាំងអស់​ជាពិសេស​ភាគី​អ្នកស្រី អ៊ុង សានស៊ូជី (Aung San Suu Kyi) ទើប​អាច​បញ្ចប់​ជម្លោះ​នៅ​មីយ៉ាន់ម៉ា​បាន​ជោគជ័យ៖ «ឈាន​ដើម្បី​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ហ្នឹង​លុះត្រាតែ​ជួប​មេទ័ព​ភូមា​ហ្នឹង​ដើម្បី​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ហ្នឹង​បាន ប៉ុន្តែ​ចង់​មិន​ចង់​ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​របស់​កម្ពុជា​ហ្នឹង វា​ផ្តល់​មន្ទិលសង្ស័យ​ច្រើន ឬក៏​វា​ផ្តល់​រូបភាព​វិជ្ជមាន​ផង​ដែរ​សម្រាប់​ពួក​យោធា តែ​អ្វី​ដែល​កម្ពុជា​គួរ​ធ្វើ​បន្ត​ទៀត​គឺ​ធ្វើ​យ៉ាងណា​កុំឱ្យ​ពួក​យោធា​ហ្នឹង​មិន​អនុវត្ត​នូវ​អ្វី​ជា​សេចក្តី​សម្រេច​របស់​ខ្លួន ហើយ​មួយទៀត​ព្យាយាម​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ហ្នឹង​ជាមួយ​ភាគ​ពាក់ព័ន្ធ​ទាំងអស់ ជាពិសេស​មានការ​ឯកភាព​បណ្តា​ប្រទេស​អាស៊ាន»។

លោកនាយ​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បាន​ជួយ​មួយ​មេដឹកនាំ​រដ្ឋប្រហារ​យោធា​ភូមា លោក មីន អ៊ុងលាំង (Min Aung Hlaing) កាលពី​ថ្ងៃ​ទី៧ ខែ​មករា ដោយ​ក្នុង​ជំនួប​នោះ​មេដឹកនាំ​រដ្ឋប្រហារ​ភូមា​ប្តេជ្ញា​ចិត្ត​យល់ព្រម​អនុវត្ត​តាម​គោលការណ៍​៥​ចំណុច​របស់​អាស៊ាន ក្នុង​នោះ រួមមាន​ការ​ពន្យារ​ពេល​ឈប់​បាញ់​គ្នា​ជាមួយ​អង្គការ​ប្រដាប់​អាវុធ​ជនជាតិភាគតិច រហូត​ដល់​ចុងឆ្នាំ​២០២២ និង​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​មាន​ការ​ជួបពិភាក្សា​គ្នា ជាមួយ​ក្រុម​ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ​ទាំងអស់ ក្នុង​ប្រទេស​ភូមា។ ទន្ទឹម​នឹង​នេះ​មេដឹកនាំ​យោធា​ស្វាគមន៍​រដ្ឋមន្ត្រី​ការបរទេស​កម្ពុជា​លោក ប្រាក់ សុខុន ដែល​ត្រូវ​បានតែងតាំង​ជា​ប្រេសិត​ពិសេស​របស់​ប្រធាន​អាស៊ាន​ស្ដីពី​មីយ៉ាន់​ម៉ា និង​បាន​សន្យា​ផ្ដល់​ការ​គាំទ្រ​ដល់​ប្រេសិត​ពិសេស​នេះ ដើម្បី​បំពេញ​តួនាទី​របស់​ខ្លួន​ចំពោះ​គោលការណ៍​កុងសង់ស៊ីស ៥​ចំណុច ដែល​បាន​ដាក់ចេញ ក្នុង​ជំនួប​កំពូល​ពិសេស​កាល​ពី​ថ្ងៃទី​២៤ ខែ​មេសា ឆ្នាំ​២០២១។

លោកនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បាន​វិល​មក​ដល់​កម្ពុជា​វិញ​ហើយ​នៅ​ថ្ងៃទី៨ ខែ​មករា​។ រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ការបរទេស​លោក ប្រាក់ សុខុន បាន​ធ្វើ​សន្និសីទ​សារព័ត៌មាន​ដោយ​បញ្ជាក់​ថា មេដឹកនាំ​យោធា​ភូមា​បាន​គាំទ្រ និង​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​ប្រេសិត​ពិសេស​អាច​បំពេញ​តួនាទី​ក្នុង​អាណត្តិ​របស់​ខ្លួន​ដូច​មាន​ចែង​ក្នុង​កិច្ចព្រមព្រៀង​របស់​ប្រទេស​សមាជិក​អាស៊ាន​ដោយ​អាច​ជួប​ជាមួយ​ភាគី​ទាំងអស់​។ លោក ប្រាក់ សុខុន រំពឹង​ថា លទ្ធផល​នៃ​ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​នេះ​នឹង​ឈាន​ដល់​ការ​ជជែក និង​ចរចា​ជាមួយ​ភាគី​ទាំងអស់​ដើម្បី​ដោះស្រាយ​វិបត្តិ​នៅ​មីយ៉ាន់ម៉ា៖ «ប្រសាសន៍​របស់​សម្តេច​សង្កត់ធ្ងន់​នៅ​ពេល​នោះ​គឺថា​សន្តិភាព​ពេញលេញ និង​ការ​បង្រួបបង្រួម​ជាតិ​មិន​អាច​សម្រេច​បាន​ទេ ប្រសិនជា​គ្មាន​ការ​ចូលរួម ការ​គាំទ្រ ការ​ឯកភាព​ពី​គ្រប់​ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ​ទាំងអស់ ហេតុនេះ​ហើយ​ទើប​មានការ​ធានា​អះអាង​ពី​ឧត្តមសេនីយ៍ មីន អ៊ុងលាំង ថា​លោក​គាំទ្រ និង​ធ្វើ​យ៉ាង​មិច​សម្របសម្រួល​ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​របស់​ប្រេសិត​ពិសេស​ទៅ​មីយ៉ាន់ម៉ា​បាន​ទៅ​ជួប​ពី​គ្រប់​ភាគ​ពាក់ព័ន្ធ​ទាំងអស់»។

ជុំវិញ​រឿង​នេះ អតីត​តំណាងរាស្ត្រ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​លោក អ៊ំ សំអាន ថ្លែង​ថា​លោក​មិន​ជឿ​ថា​មេដឹកនាំ​រដ្ឋប្រហារ​យោធា​ដែល​ទម្លាក់​រដ្ឋាភិបាល​ស្របច្បាប់​របស់​អ្នកស្រី អ៊ុង សានស៊ូជី (Aung San Suu Kyi) មាន​ចេតនា​ពិតប្រាកដ​ក្នុង​ការ​គោរព​តាម​គោលការណ៍​ឯកភាព​ប្រាំ​ចំណុច​របស់​ប្រទេស​អាស៊ាន​នោះ​ឡើយ​។ លោក​យល់​ថា មេដឹកនាំ​ផ្ដាច់ការ​យោធា​ភូមា នឹង​រក​វិធី​គ្រាញ​អំណាច​ដូច​លោក ហ៊ុន សែន ដែរ៖ «លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវតែ​ស្តាប់​យោបល់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ភូមា​ភាគច្រើន​ពួកគេ​ចង់បាន​ប្រជាធិបតេយ្យ ការគោរព​សិទ្ធិមនុស្ស​ពិតប្រាកដ​នៅ​ប្រទេស​ភូមា​ហ្នឹង ត្រូវ​ស្តាប់​ឆន្ទៈ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ភូមា​គេ​ចង់បាន​អី។ លោក ហ៊ុន សែន ទៅ​ជួប​មេដឹកនាំ​ផ្តាច់​ការដែល​គ្មាន​នរណា​ចង់​ជួប ដែល​គ្មាន​នរណា​ចង់​និយាយ​រក ចង់​ដាក់ទណ្ឌកម្ម​បន្ថែម​ទៀត​ហ្នឹង គាត់​ចង់​ផ្តល់​ភាព​ស្រប​ច្បាប់​ឱ្យ​មេដឹកនាំ​ផ្ដាច់ការ​នៅ​ភូមា​ហ្នឹង»។

ចាប់​តាំង​ពី​ខែ​កុម្ភៈ​រហូត​ដល់​ដើម​ខែ​មករា ឆ្នាំ​២០២២ យ៉ាងហោចណាស់​មាន​ពលរដ្ឋ​ភូមា​ជាង ១​ពាន់​៤​រយ​នាក់ (១.៤០០) ក្នុង​នោះ​រួម​ទាំង​កុមារ​យ៉ាងហោចណាស់​១០០​នាក់​ផង​ដែរ​ត្រូវ​បាន​គេ​សម្លាប់ ហើយ​មនុស្ស​ជាង ១​ម៉ឺន ១​ពាន់​នាក់​ទៀត (១១.៣០០) ត្រូវ​បាន​ចាប់ខ្លួន និង​រត់ចោល​ផ្ទះ​សម្បែង ដោយសារ​ការ​វាយ​ប្រហារ​ក្នុង​ថ្លុកឈាម​របស់​កង​កម្លាំង​សន្តិសុខ និង​យោធា​ក្រោម​បញ្ជាការ​របស់​លោក មីន អ៊ុងលាំង។ ក្រុម​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល និង​អ្នក​ការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស​នៅ​ប្រទេស​ភូមា​បាន​ប្ដឹង​មេដឹកនាំ​រដ្ឋប្រហារ​ខុសច្បាប់​រូប​នេះ​ពី​បទ «​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​ប្រឆាំង​មនុស្សជាតិ​» និង​ទទូច​ដល់​តុលាការ​ព្រហ្មទណ្ឌ​អន្តរជាតិ (ICC) នៅ​ទី​ក្រុង​ឡាអេ (Hague) ឱ្យ​បើក​ការស៊ើបអង្កេត​លើ​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​មួយ​នេះ៕

1 comment:

Anonymous said...

The Cyclops Hun Sen who has suppressed Khmer people at will in order to please his master Yuon in exchange for his stay in power, erroneously thought that he was a genius at solving the conflicts in Cambodia.

So, he brought his dumb idea to Myanmar. But such idea has fallen apart once he landed his terrorized foots in Myanmar.

I am wondering when will this Hun family go to hell?