Thursday, 12 January 2023

មន្ត្រី​បក្ស​ភ្លើង​ទៀន​ និង​សង្គម​ស៊ីវិល​ថា ការបោះឆ្នោត​ដោយ​សេរី ​និង​យុត្តិធម៌​ទៅបាន ​លុះត្រាតែ​ស្ថាប័ន​ពាក់ព័ន្ធ​មាន​ឯករាជ្យ

Khmer Circle
 

So, having been promised the earth to overthrow the corrupt feudal old regimes, the Khmer people are now having to settle for “the lesser of the two evils” - i.e., the Khmer Rouge of Hanoi-propped up Hun Sen regime in favour of the Hanoi-instigated Khmer Rouge of Pol Pot?

Is this the 'bright future' that the event of 7 January 1979 is claimed to have inaugurated?


^^^
 
ដោយ ទីន ហ្សាការីយ៉ា
2023.01.10
មន្ត្រី​បក្ស​ភ្លើង​ទៀន​ និង​សង្គម​ស៊ីវិល​ថា ការបោះឆ្នោត​ដោយ​សេរី ​និង​យុត្តិធម៌​ទៅបាន ​លុះត្រាតែ​ស្ថាប័ន​ពាក់ព័ន្ធ​មាន​ឯករាជ្យ
 
លោក ​គង់ មុនីកា មន្ត្រី​ជាន់ខ្ពស់​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន.
រូប៖ RFA

មន្ត្រី​បក្ស​ភ្លើង​ទៀន ​អ្នកវិភាគ ​និង​មន្ត្រី​សង្គម​ស៊ីវិល ​លើកឡើង​ថា ​ការបោះឆ្នោត​ថ្នាក់​ជាតិ​អាច​ប្រព្រឹត្តទៅ​ដោយសេរី ​ត្រឹមត្រូវ ​និង​យុត្តិធម៌ ​លុះត្រាតែ​ស្ថាប័ន​ពាក់ព័ន្ធ​អនុវត្ត​ច្បាប់ ​និង​រក្សា​បាន​នូវ​ឯករាជ្យ​ភាព​របស់​ខ្លួន ​ដោយ​មិន​បម្រើ​ឱ្យ​គណបក្ស​នយោបាយ​ណាមួយ​ផ្ដាច់មុខ។

មន្ត្រី​គណបក្សប្រឆាំង ​និង​មន្ត្រី​អង្គការសង្គម​ស៊ីវិល ​លើកឡើង​ថា ​ក្រសួង​ពាក់ព័ន្ធ​គួរតែ​បែងចែក​ឱ្យ​ដាច់​ស្រលះ ​ពី​តួនាទី​នៅ​ក្នុង​ជួរ​គណបក្ស​នយោបាយ ​និង​តួនាទី​ជា​អាជ្ញាកណ្ដាល​ដែល​ទទួលខុសត្រូវ​ដើម្បី​រៀបចំ​ការបោះឆ្នោត ​ជាពិសេស​រក្សា​ឯករាជ្យ​ភាព​របស់​ខ្លួន ​ដើម្បី​ធ្វើ​ឱ្យ​ការបោះឆ្នោត​ជ្រើសរើស​តំណាងរាស្ត្រ​នីតិកាល​ទី៧ ​ឆ្នាំ២០២៣ ​ប្រព្រឹត្តទៅ​ដោយសេរី ​ត្រឹមត្រូវ ​និង​យុត្តិធម៌។ 

 

មន្ត្រី​ជាន់ខ្ពស់​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន ​លោក ​គង់ មុនីកា ​ប្រាប់​វិទ្យុ​អាស៊ី​សេរី​នៅ​ថ្ងៃទី១០ ​មករា ​ថា ​អំឡុង​ពេល​បោះឆ្នោត​ជ្រើសរើស​តំណាងរាស្ត្រ​កន្លងមក ​លោក​សង្កេតឃើញ​មាន​ភាព​មិន​ប្រក្រតី​មួយ​ចំនួន​បង្ក​ការ​គំរាមកំហែង ​បំភិតបំភ័យ ​ឬ​ទិញ​ទឹកចិត្ត​បេក្ខជន ​និង​ម្ចាស់​ឆ្នោត ​ដែល​បណ្ដាល​ឱ្យ​ការបោះឆ្នោត​ប្រព្រឹត្តទៅ​គ្មាន​ភាព​ត្រឹមត្រូវ ​សេរី ​និង​យុត្តិធម៌។ លោក​បន្ត​ថា ​បញ្ហា​ទាំងនោះ​អាច​កែប្រែ​បាន​លុះ​ត្រា​ស្ថាប័ន​ឯករាជ្យ​ដែល​ពាក់ព័ន្ធ ​ជាពិសេស​គណៈកម្មការ​ជាតិ​រៀបចំ​ការបោះឆ្នោត ​និង​ក្រសួងមហាផ្ទៃ ​ចូលរួម​អនុវត្ត​ច្បាប់ ​ដោយ​ឃ្លាំមើល​តាមដាន​មន្ត្រី​ថ្នាក់ក្រោម ​និង​ការពារ​សុវត្ថិភាព​ដល់​ជន​គ្រប់រូប​ដោយ​មិន​ប្រកាន់​និន្នាការ​នយោបាយ។
«
ខ្ញុំ​យល់ថា​វា​ចាំបាច់​ណាស់ ​ដែល​ត្រូវ​ឆ្លុះបញ្ចាំង​ពី​បទពិសោធន៍​ដែល​មិន​ល្អ​ហ្នឹងហើយ​ធ្វើការ​កែ​លម្អ។ ក៏ប៉ុន្តែ​ខ្ញុំ​ហាក់​ដូចជា​មិនសូវ​មាន​សុទិដ្ឋិនិយម​ថា​អាជ្ញាធរ​ពាក់ព័ន្ធ​ទាំង​គ..ប ​ក៏ដោយ​ដែល​យល់ថា​មន្ត្រី​របស់​ខ្លួន​មិនបាន​អនុវត្ត​ត្រឹមត្រូវតាម​ច្បាប់​នីតិវិធី ​ឬក៏​ក្រសួងមហាផ្ទៃ​ដែល​មាន​អាជ្ញាធរ​នៅ​តាម​មូលដ្ឋាន​ធ្វើការ​បំពាន​លើស​ពី​សមត្ថកិច្ច​របស់​ខ្លួន ​ខ្ញុំ​មិនសូវ​មាន​សុទិដ្ឋិនិយម​ថា​ពួកគេ​នឹង​ធ្វើការ​កែប្រែ​ទេ»

ការ​លើកឡើង​បែប​នេះ​គឺ​នៅ​ក្រោយពេល​ដែល ​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងមហាផ្ទៃ ​លោក ​ស ខេង ​កាលពី​ថ្ងៃទី៩ ​មករា ​បាន​ប្ដេជ្ញា​ចិត្ត​នៅចំពោះមុខ ​ឯកអគ្គរដ្ឋទូត​អូស្ត្រាលី​លោក ​ប៉ាប្លូ កាង​(Pablo Kang) ​ថា​នឹង​ធានា​ឱ្យ​បាន​នូវ ​សន្តិសុខ​សម្រាប់​ការបោះឆ្នោត​នា​ពេល​ខាងមុខ ​ដោយ​គ្មាន​អំពើ​ហិង្សា ​និង​ប្រព្រឹត្តទៅ​ដោយសេរី ​ដែល​មានការ​សហការ​ជាមួយ​គ្រប់​ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ ​ពិសេស​គណៈកម្មាធិការ​ជាតិ​រៀបចំ​ការបោះឆ្នោត​ (..)

រដ្ឋាភិបាល​បាន​កំណត់​យក​ថ្ងៃអាទិត្យ ​ទី២៣ ​ខែ​កក្កដា ​ជា​កាលបរិច្ឆេទ​បោះឆ្នោត​ជ្រើសតាំង​តំណាង​រាស្ត្រ​សម្រាប់​នីតិកាល​ទី៧។

អ្នកវិភាគ​នយោបាយ​លោក ​គីម សុខ ​យល់ឃើញ​ថា ​លោក ​ស ខេង ​ពុំ​ចាំបាច់​ចេញមុខ​មក​ប្ដេជ្ញា​ចិត្ត​បែប​នេះ​នោះ​ឡើយ ​ដោយ​គ្រាន់តែ​លោក​រក្សា​នូវភាពឯករាជ្យ​ និង​អព្យាក្រឹត្យ ​និង​អនុវត្ត​ទៅ​តាមច្បាប់​ជាការស្រេច។ មានន័យ​ថា​លោក ​ស ខេង ​ត្រូវ​ចាត់វិធានការ​តាម​ផ្លូវច្បាប់​ទៅលើ​គណបក្ស ​ឬ​អ្នកនយោបាយ​ណា​ដែល​រំលោភច្បាប់ ​និង​បំពាន​ខ្លឹមសារ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
«
ឧទាហរណ៍​លោក ​ហ៊ុន សែន ​ប្រកាស​កម្ទេច​គូប្រជែង​នយោបាយ​របស់​ខ្លួន ​ព្រមាន​តាម​វ៉ៃ​គេ​ដល់​ផ្ទះ​ជាដើម ​ចាប់ផ្ដើម​ចាត់ការ​លោក ​ហ៊ុន សែន ​តែម្ដង​ទៅ​ទុកជា​គំរូ ​ដើម្បី​អនុវត្ត​ការ​ប្ដេជ្ញា​ចិត្ត​របស់​លោក ​ស ខេង»

វិទ្យុ​អាស៊ី​សេរី ​មិន​អាច​ទាក់ទង​គណៈ​គណៈកម្មាធិការ​រៀបចំ​ការបោះឆ្នោត​ហៅ​គាត់​ថា​ (..) ​លោក ​ហង្ស ពុទ្ធា ​និង​អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួងមហាផ្ទៃ ​លោក ​ខៀវ សុភ័គ ​ដើម្បី​សុំ​ការ​អត្ថាធិប្បាយ​បានទេ ​នៅ​ថ្ងៃទី១០ ​មករា ​ដោយ​លោក​បាន​ចុច​ផ្ដាច់​ទូរស័ព្ទ។

កាលពី​ថ្ងៃទី៧ ​ក្នុង​ពិធី​រម្លឹក​ខួប​លើកទី៤៤ ​នៃ​ថ្ងៃ​ជ័យជម្នះ ​៧ មករា ​លោក ​ហ៊ុន សែន ​បាន​អំពាវនាវ​ដល់ ​អាជ្ញាធរ ​គណបក្ស​នយោបាយ ​និង​អង្គការសង្គម​ស៊ីវិល ​ត្រូវ​រួមគ្នា​ធ្វើ​យ៉ាងណា​ឱ្យ​ការបោះឆ្នោត​ជ្រើសតាំង​តំណាង​រាស្ត្រ​នីតិកាល​ទី៧ ​ខាងមុខនេះ ​ប្រព្រឹត្តទៅ​ដោយសេរី ​ត្រឹមត្រូវ ​និង​យុត្តិធម៌។

ប៉ុន្តែ​ការ​លើកឡើង​របស់​លោក ​ហ៊ុន សែន ​នេះ ​ហាក់​មិន​ស្រប​ទៅ​នឹង​ទង្វើ​របស់​លោក​ឡើយ ​ខណៈ​ពេល​ដែល​លោក​បាន​បំពានច្បាប់​បោះឆ្នោត​ជាច្រើន​ដង ​ដោយ​យក​តួនាទី​រដ្ឋ ​និង​ថវិកាជាតិ ​ប្រើប្រាស់​ដើម្បី​ឃោសនា​រក​ការ​គាំទ្រ ​លើស​ពី​នេះ​លោក ​ហ៊ុន សែន ​នៅតែ​បន្ត​គំរាម​រឹបអូស​អចល​ន​ទ្រព្យ​របស់​សមាជិក​បក្ស​ប្រឆាំង​ណា ​ដែល​និយាយ​ពី​ភាព​មិន​ប្រក្រតី ​នៃ​ដំណើរ​ការបោះឆ្នោត។ ​ជា​ឧទាហរណ៍​លោក​បាន​ប្ដឹង​អនុប្រធាន​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន ​លោក​ សុន ឆ័យ ​កាលពី ​ខែ​មិថុនា ​ឆ្នាំ២០២២ ​ពី​បទ​បរិហារកេរ្តិ៍​ជា​សាធារណៈ​និង​ទាមទារ​សំណង​ជំងឺចិត្ត​ប្រមាណ ​១លាន​ដុល្លារ ​និង​គំរាម​ប្ដឹង​រឹបអូស​ផ្ទះ​ទីប្រឹក្សា​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន​លោក ​គង់ គាំ ​ថែមទៀត​ផង។

ទាក់ទិន​រឿង​នេះ ​អ្នក​សម្របសម្រួល​ផ្នែក​អង្កេត​របស់​អង្គការ​ឃ្លាំមើល​ការបោះឆ្នោត​ ខុមហ្វែ្រល ​(COMFREL) ​លោក ​កន សាវាង្ស ​យល់ឃើញ​ថា ​ដំណើរ​ការបោះឆ្នោត​ថ្នាក់​ជាតិ ​ប្រព្រឹត្តទៅ​ដោយ​ស្មើភាព ​សេរី ​និង​យុត្តិធម៌​បាន ​លុះត្រាតែ​ស្ថាប័ន​រៀបចំ​ការបោះឆ្នោត​(..)​ប្រកាន់ខ្ជាប់​គោលជំហរ​អព្យាក្រឹត្យ ​មិន​ស្ថិត​ក្រោម​ឥទ្ធិពល​គណបក្ស​នយោបាយ។ លោក​បន្ត​ថា ​ដើម្បី​ធានា​បាន​នៅ​សន្តិសុខ ​គ្មាន​ការ​គំរាមកំហែង ​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ម្ចាស់​ឆ្នោត ​គ..ប ​គួរបើ​ក​ឱ្យ​មាន​ក្រុម​អ្នក​សង្កេតការណ៍​មកពី​បណ្ដា​អង្គការ​អន្តរជាតិ​ដែល​ឯករាជ្យ ​ចុះ​មក​សង្កេតការណ៍ ​និង​វាយ​តម្លៃ​ពី​ស្ថានភាព​ទូទៅ​ក្នុង​កំឡុង​ថ្ងៃ​បោះឆ្នោត​នា​ពេល​ខាងមុខ។

«
ការបែងចែក​តួនាទី​គណបក្ស​នយោបាយ​ហ្នឹង ​គឺ​ថា​ត្រូវ​ការចាំបាច់​ណាស់ ហើយ​រដ្ឋាភិបាល ​និង​មន្ត្រី​រាជការ​ហ្នឹង ​មិនបាន​បែងចែក​ឱ្យ​មាន​ភាព​ច្បាស់លាស់​ទេ ​អា​ហ្នឹង ​វា​មិន​អាច​ប្រសើរ​ទេ ​ទាល់តែ​វា​មាន​ឯករាជ្យ​ភាព​ច្បាស់លាស់​ក្នុង​ការចូលរួម​ក្នុង​សកម្មភាព​នឹង​ទើបបាន។ យើង​ឃើញ​ហើយ​កន្លងមក​ហើយ ​ទោះបី​ធានា​ប៉ុណ្ណា ​ប៉ុន្តែ​អាភា​ព​បារម្ភ ​ភ័យខ្លាច​វា​នៅតែ​មាន ​ហើយ​អា​ហ្នឹងហើយ​ដែល​ត្រូវ​ដោះស្រាយ»

ទោះ​យ៉ាងណា ​ការបោះឆ្នោត​ជ្រើសរើស​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំ​សង្កាត់​អាណត្តិ​ទី៥​កាលពី ​ខែ​មិថុនា ​ឆ្នាំ​២០២២​កន្លងមក ​គណបក្សប្រជាជន​កម្ពុជា ​ដែល​ឈ្នះ​នាំមុខ​គណបក្ស​ផ្សេងៗ​នោះ ​បាន​លើកឡើង​ថា ​ការបោះឆ្នោត​នេះ​ប្រព្រឹត្តទៅ​ដោយ​ស្មើភាព ​សេរី ​និង​យុត្តិធម៌។ ប៉ុន្តែ​គណបក្សប្រឆាំង ​និង​អង្គការសង្គម​ស៊ីវិល ​បាន​រក​ឃើញ​ភាព​មិន​ប្រក្រតី​ជុំវិញ​ការបោះឆ្នោត​នេះ ​ដូចជា ​ការ​បំពាន​ដែន​សមត្ថកិច្ច​របស់​អាជ្ញាធរ​ភូមិ​ឃុំ​លើ​ស្ថាប័ន​រៀបចំ​ការបោះឆ្នោត ​ការ​គំរាមកំហែង​លើ​បេក្ខជន​បក្ស​ប្រឆាំង ​ការ​រាប់​សន្លឹកឆ្នោត​ពុំបាន​ធ្វើ​ដោយចំហ ​និង​មាន​អាជ្ញាធរ​ដើរ​ស្រង់​ឈ្មោះ​ពលរដ្ឋ​តាម​ផ្ទះ ​និង​ដាក់​តុ​អង្គុយ​ចាំ​កត់ឈ្មោះ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដែល​ទៅ​បោះឆ្នោត​ជាដើម៕

 

2 comments:

Anonymous said...

Nothing wrong with Khmer Rouge kicking out the evil Yuon. There were many coup attempts against them which might have cause them to panicked and act irrationally. Read the Nate Thayer interview a couple of days ago which he talked about the many reported coup. There were also misinformation coming in from outsiders such as the US, China, or both.

Anonymous said...

Forgot to add. The Khmer Rouge biggest mistake is that they lost. Look at the Taliban. No matter how bad they were or what they did, they are now slowly being recognized.