Tuesday, 23 May 2023

លោក ហ៊ុន សែន ចោទ​មន្ត្រី​ទូត​លោក​ខាង​សេរី​ថា ព្រហើន ​និង​ប្រមាថ​កម្ពុជា

 

ដោយ មាន ឫទ្ធិ
2023.05.22
លោក ហ៊ុន សែន ចោទ​មន្ត្រី​ទូត​លោក​ខាង​សេរី​ថា ព្រហើន ​និង​ប្រមាថ​កម្ពុជា  
 
(ឆ្វេង) លោក កឹម សុខា ជួប​អ្នកស្រី វិនឌី ហ្សឺមែន (Wendy Sherman) អនុ​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ការ​បរទេស​សហរដ្ឋ​អាមេរិក អំឡុង​ពេល​បំពេញ​ទស្សនកិច្ច​របស់​អ្នកស្រី​នៅ​កម្ពុជា កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី១ ខែ​មិថុនា ឆ្នាំ​២០២១ និង (ស្ដាំ) ​លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែង​ក្នុងពិធីសម្ពោធរោងចក្រផលិតកង់ឡាននៅ​ខេត្តព្រះសីហនុ នៅ​ថ្ងៃ​ទី២២ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣ ដោយ​ក្រេវក្រោធ​ចំពោះបណ្ដា​អង្គទូត​ និង​មន្ត្រី​ការទូត​​ប្រទេស​លោក​សេរី ដែលជួប​សួរ​សុខទុក្ខ​លោក កឹម សុខា ដល់​ផ្ទះ​ដែរ ដោយ​លោក ហ៊ុន សែន ហៅ​ថា ជា​ការ​ធ្វើ​នយោបាយ​ការ​បរទេស​បែប​​ព្រហើន និង​ប្រមាថ​កម្ពុជា​។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុកលោក ហ៊ុន សែន និង​លោក កឹម សុខា
 

លោក ហ៊ុន សែន បន្ត​វាយប្រហារ​លើ​បណ្ដា​អង្គទូត​ និង​មន្ត្រី​ការទូត​ជាន់ខ្ពស់​ក្រុម​ប្រទេស​លោក​សេរីថា​ បាន​ធ្វើ​នយោបាយ​ការ​បរទេស​បែប​​ព្រហើន និង​ប្រមាថ​កម្ពុជា​។ លោក ហ៊ុន សែន នៅ​តែ​ចិញ្ចឹម​ចិត្ត​ខឹង​នឹង​អង្គទូត​ និង​មន្ត្រី​ការ​ទូត​ទាំង​នោះ ដែល​បាន​ទៅ​ជួប​លោក កឹម សុខា កន្លង​ទៅ។ ប៉ុន្តែ​អ្នកវិភាគ​មើល​ឃើញ​ថា លោក ហ៊ុន សែន កំពុង​ប្រើ​ល្បិច​ទាក់ទាញ​ការ​ចាប់​អារម្មណ៍​ពី​ពលរដ្ឋ តាម​រយៈ​ការ​ឈ្លោះ​ជាមួយ​ប្រទេស​មហាអំណាច​ធំ​ៗ ដែល​ពួកគេ​ថ្កោលទោស​រដ្ឋាភិបាល​លោក​ ហ៊ុន សែន ដែល​កំពុង​ព្យាយាម​រារាំង​មិន​អោយ​បក្ស​ភ្លើង​ទៀន​ចូលរួម​ការ​បោះឆ្នោត​ជាតិ​ខែ​កក្កដា​ខាង​មុខ​នេះ។

លោក ហ៊ុន សែន បន្ត​ទម្លាក់​កំហុស​ទៅ​ក្រុម​អង្គទូត​លោក​ខាង​លិច​ថា មូល​ហេតុ​ដែល​លោក កឹម សុខា ត្រូវ​បាន​កាត់​ទោស ​និង​ជាប់​ឃុំ​នៅ​ក្នុង​ផ្ទះ​រហូត​មក​ដល់​ពេល​នេះ ដោយសារ​តែ​កំហុស​នៃ​បណ្ដា​អង្គ​ទូត​ប្រទេស​សេរី​ទាំង​នោះ​។ ប៉ុន្តែ​អ្នក​វិភាគ​នយោបាយ​លើកឡើង​ថា លោក ហ៊ុន សែន ចង់​បង្ហាញ​ទៅ​ពលរដ្ឋ​ និង​អ្នក​នយោបាយ​នៅ​ក្នុង​ស្រុក​ថា លោក​មិន​មែន​មាន​អំណាច​គ្រប់គ្រង​ស្ថានភាព​នយោបាយ​នៅ​កម្ពុជា​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​លោក​ក៏​មិន​ខ្លាចរអា ក្នុង​ការ​រិះគន់​ និង​ឈ្លោះ​ជាមួយ​បណ្ដា​ប្រទេស​មហា​អំណាច រួម​ទាំង​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ជា​ដើម​ឡើយ។

អ្នក​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ការ​អភិវឌ្ឍ​សង្គម និង​ជា​អ្នក​វិភាគ​នយោបាយ​បណ្ឌិត សេង សារី ថ្លែង​ថា លោក ហ៊ុន សែន កំពុង​ប្រើ​ល្បិច​ទាក់ទាញ​ការ​ចាប់​អារម្មណ៍​ពី​ពលរដ្ឋ​នៅ​កៀក​ការ​បោះឆ្នោត​ជ្រើសតាំង​តំណាងរាស្ត្រ​នីតិកាល​ទី៧ នៅ​ខែ​កក្កដា​ខាង​មុខ​នេះ តាម​រយៈ​យុទ្ធសាស្ត្រ​កំណត់​សត្រូវ​នយោបាយ​ខ្លាំង ដើម្បី​បង្ហាញ​ប្រាប់​គេ​ឯង​ថា លោក​ក៏​ជា​អ្នក​នយោបាយ​ខ្លាំង​ម្នាក់​ដែរ។ លោក​បន្ត​ថា យុទ្ធសាស្ត្រ​របស់​លោក ហ៊ុន សែន នេះ មិន​អាច​ធ្វើ​ឱ្យ​ប៉ះពាល់​ទៅ​បណ្ដា​អង្គទូត​ប្រទេស​លោក​សេរី​ទាំង​នោះ ឬ​ក៏​ទំនាក់ទំនង​រវាង​កម្ពុជា​ជាមួយ​បណ្ដា​ប្រទេស​មហា​អំណាច​ឡើយ ដោយសារ​ពួក​គេ​បាន​ដឹង​ពី​របៀប​ធ្វើ​នយោបាយ ដើម្បី​ទាក់ទាញ​ការ​ចាប់​អារម្មណ៍​របស់​លោក ហ៊ុន សែន។

បណ្ឌិត សេង សារី៖ «ដូច្នេះ! ខ្ញុំ​គិត​សរុប​មក​វិញ ខ្ញុំ​មើល​ឃើញ​ថា នេះ​គ្រាន់​តែ​ជា​ល្បិច​នយោបាយ សម្រាប់​ការ​ទាក់ទាញ ការ​គាំទ្រ និង​បង្ហាញ​អំណាច​របស់​ខ្លួន​ទៅ​ពលរដ្ឋ ឬ​ទៅ​មេ​ដឹកនាំ​ប្រឆាំង ដែល​កំពុង​តែ​ត្រូវ​បាន​គំរាមកំហែង និង​នៅ​តែ​បន្ត​ចូលរួម​ប្រកួតប្រជែង​ដណ្ដើម​អំណាច​ពី​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ផង​ដែរ»

 

ការ​លើកឡើង​ពី​អ្នក​វិភាគ​នយោបាយ​នេះ ធ្វើ​ឡើង​បន្ទាប់​ពី​លោក ហ៊ុន សែន បាន​ចោទ​ក្រុម​អង្គទូត​ប្រទេស​សេរី និង​មន្ត្រី​ការទូត​ជាន់ខ្ពស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក ថា​បាន​ធ្វើ​នយោបាយ​ការ​បរទេស​ខូច​ចាប់​ដៃ​ជាន់​ជើង និង​លក្ខណៈ​គាប​សង្កត់​លើ​កម្ពុជា ដោយសារ​មន្ត្រី​បរទេស​ទាំង​នោះ តែង​ស្នើ​ឱ្យ​បើក​ផ្លូវ​សម្រាប់​ការ​វិល​ចូល​ស្រុក​នៃ​អ្នក​នយោបាយ​ប្រឆាំង និង​ការ​ទម្លាក់​ចោល​ការ​ចោទប្រកាន់​លើ​លោក កឹម សុខា ជា​ដើម។

នៅ​ក្នុង​ពិធី​សម្ពោធ​ដាក់​ឱ្យ​ដំណើរ​ការ​រោងចក្រ​ផលិត​សម្បក​កង់ នៅ​តំបន់​សេដ្ឋកិច្ច​ពិសេស ក្រុង​ព្រះសីហនុ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី២២ ឧសភា លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែង​ទាំង​មិន​សុខ​ចិត្ត នៅ​ពេល​ក្រុម​អង្គទូត និង​មន្ត្រី​ការ​បរទេស​ជាន់ខ្ពស់​អាមេរិក ដែល​ត្រូវ​ធ្វើ​ការងារ​ជាមួយ​លោក ប៉ុន្តែ​បែរ​ទៅ​សួរ​សុខទុក្ខ​លោក កឹម សុខា និង​អញ្ជើញ​ប្រធាន​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​រូប​នេះ ទៅ​ជួប​ដល់​ស្ថានទូត​របស់​ខ្លួន​ថែម​ទៀត។ លោក​បន្ត​ថា ការ​កាត់​ទោស និង​ការ​មិន​លើកលែង​ទោស​ឱ្យ កឹម សុខា ដោយសារ​លោក មិន​ទុក​ចិត្ត​មន្ត្រី​ការ​ទូត​ប្រទេស​សេរី​ទាំង​នោះ។

លោក ហ៊ុន សែន៖ «ថ្ងៃ​ក្រោយ កុំ​ព្រហើន​ទៀត ធ្វើ​នយោបាយ​ការ​បរទេស។ ពួក​អ្នក​ការ​ទូត​នៅ​ភ្នំពេញ ល្មម​យល់​ហើយ។ មក​ពី​អ្នក​ឯង​តើ អ្នក​ឯង​ធ្វើ​ឱ្យ​ខ្ញុំ​មិន​ទុក​ចិត្ត រឿង​អី​ដែល​ខ្ញុំ​ទៅ​ធ្វើ​កិច្ចការ​អស់​អ៊ីចឹង។ បើ​ចង់​ឱ្យ​លើកលែង​ទោស សាលក្រម​សាលា​ដំបូង​ចេញ​ទៅ​ចូល​ជា​ធរមាន នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ធ្វើ​លិខិត​ទៅ​ព្រះមហាក្សត្រ លើកលែង​ទោស។ តែ​ខ្ញុំ​មិន​ទុក​ចិត្ត​ជន​បរទេស​ទាំង​ឡាយ ដែល​ប្រមាថ​ខ្ញុំ ប្រមាថ​អធិបតេយ្យ​របស់​ខ្ញុំ ប្រមាថ​ខ្លួន​ខ្ញុំ មក​ធ្វើ​ការ​ជាមួយ​ខ្ញុំ រួច​ហើយ​ទៅ​ធ្វើ​ការ​ជាមួយ​អ្នក​ដទៃ​។ អ៊ីចឹង! ខ្ញុំ​ទុក (លោក កឹម សុខា ជាប់​គុក) អ៊ីចឹង។ នេះ​ប្រទេស អ្នក​ឯង​ជ្រើសរើស​ប្រទេស​មួយ ឬ​អ្នក​ឯង​ជ្រើសរើស​ក្រុម​មនុស្ស​មួយ​ក្រុម»

នេះ​មិន​មែន​ជា​លើក​ទី១ ទេ ដែល​លោក ហ៊ុន សែន ប្រតិកម្ម​នឹង​អង្គទូត​ប្រទេស​មហា​អំណាច ដែល​បាន​ទៅ​ជួប​លោក កឹម សុខា ក្នុងពេល​មេ​ដឹកនាំ​បក្ស​ប្រឆាំង​រូប​នេះ ត្រូវ​បាន​កាត់ទោស​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​គប់គិត​ជាមួយ​រដ្ឋ​បរទេស​ឬ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក។ កន្លង​ទៅ អគ្គ​រាជទូត​និង​រដ្ឋទូត​នៃ​បណ្ដា​ប្រទេស​ប្រជាធិបតេយ្យ​ធំ​ៗ រួមមាន អាមេរិក អាល្លឺម៉ង់ បារាំង អង់គ្លេស និង​ជប៉ុន​ជាដើម តែង​ទៅ​ជួប​សួរ​សុខទុក្ខ​លោក កឹម សុខា នៅ​ផ្ទះ ឬ​អញ្ជើញ​លោក កឹម សុខា ទៅ​ជួប​នៅ​ស្ថានទូត​ជាដើម។

ជា​មួយ​គ្នា​នេះ កាល​ពី​ខែ​មិថុនា ឆ្នាំ​២០២១ អនុ​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ការ​បរទេស​សហរដ្ឋ​អាមេរិក អ្នកស្រី វិនឌី ហ្សឺមែន (Wendy Sherman) អំឡុង​ពេល​មក​បំពេញ​ទស្សនកិច្ច​នៅ​កម្ពុជា និង​ជួប​ពិភាក្សា​ជាមួយ​លោក ហ៊ុន សែន ក៏​បាន​ឆ្លៀត​ទៅ​ជួប​សួរ​សុខទុក្ខ​លោក កឹម សុខា ដល់​ផ្ទះ​ដែរ។ លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់​ថា អ្នក​ស្រី​បានស្កាត់​ជួប​លោក កឹម សុខា ដោយ​មិន​បាន​ប្រាប់​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ការ​បរទេស​កម្ពុជា​មួយ​ម៉ាត់​ឡើយ ដែល​លោក ហ៊ុន សែន ចាត់ទុកជា​ទង្វើ​ប្រមាថ​មួយ​ទៀត​មក​លើ​រូប​លោក។

ជុំវិញ​ការ​លើកឡើង​ពី​លោក ហ៊ុន សែន អ្នកនាំពាក្យ​ស្ថានទូត​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ប្រចាំ​កម្ពុជា អ្នកស្រី ស្តេហ្វានី អាហ្សាត (Stephanie Arzate) ប្រាប់​វិទ្យុ​អាស៊ី​សេរី​តាម​សារ​អេឡិចត្រូនិក​នៅ​ថ្ងៃ​ទី២២ ឧសភា​ថា ការ​លើក​កម្ពស់​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ និង​ការ​គោរព​សិទ្ធិមនុស្ស ជា​ចំណុច​ស្នូល​នៃ​គោល​នយោបាយ​ការ​បរទេស​របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​នៅ​កម្ពុជា និង​ជុំវិញ​ពិភព​លោក។ អ្នកស្រី​បន្ត​ថា សហរដ្ឋ​អាមេរិក​មិន​គាំទ្រ​បុគ្គល ស្ថាប័ន ឬ​គណបក្ស​នយោបាយ​ណា​មួយ​ឡើយ និង​តែង​ជួប​ជាមួយ​បុគ្គល​មួយ​ចំនួន​ជា​ទៀងទាត់ ស្របតាម​បទដ្ឋាន​និង​ការ​អនុវត្ត​ការ​ទូត។

អ្នកនាំពាក្យ​ស្ថានទូត​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​បន្ថែម​ថា រី​ឯ​សំណុំ​រឿង កឹម សុខា សហរដ្ឋ​អាមេរិក​នៅ​តែ​មាន​ការ​ព្រួយ​បារម្ភ​យ៉ាង​ខ្លាំង​ចំពោះ​ការ​កាត់ទោស​ឱ្យ​ជាប់​ឃុំ ២៧ឆ្នាំ​ដោយ​អយុត្តិធម៌ ពី​បទ​ចោទ​ប្រកាន់​ប្រឌិត។ សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ចាត់​ទុក​ជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​ការ​គំរាមកំហែង និង​ការ​យាយី​ដោយ​អាជ្ញាធរ​កម្ពុជា លើ​មេ​ដឹកនាំ​គណបក្ស​ប្រឆាំង ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​ឯករាជ្យ និង​សង្គម​ស៊ីវិល និង​ជា​សកម្មភាព​រារាំង​សិទ្ធិ​ពលរដ្ឋ​កម្ពុជា ក្នុង​ការ​ចូលរួម​ក្នុង​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ​សេរី​ពហុបក្ស។

អតីត​មន្ត្រី​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ លោក មាជ សុវណ្ណារ៉ា លើក​ឡើង​ថា បណ្ដា​ស្ថានទូត​ទាំង​នោះ សុទ្ធ​តែ​ជា​ប្រទេស​ហត្ថលេខី​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​សន្តិភាព​ទីក្រុង​ប៉ារីស​ឆ្នាំ១៩៩១ ដែល​បាន​ប្ដេជ្ញា​ជួយ​កសាង​និង​អភិវឌ្ឍ​កម្ពុជា និង​ជួយ​ការពារ​អធិបតេយ្យ អព្យាក្រឹតភាព និង​ឯករាជភាព​របស់​កម្ពុជា។ លោក​បន្ត​ថា ដូច្នេះ វា​មិន​មែន​ជា​ការ​ខុស​ឆ្គង​ឡើយ នៅ​ពេល​បណ្ដា​អង្គទូត​ប្រទេស​ទាំង​នោះ ទៅ​ជួប​សួរ​សុខទុក្ខ​លោក កឹម សុខា នៅ​ពេល​មិន​ទាន់​មាន​ការ​ប្រកាស​សាលក្រម​នៅ​ឡើយ និង​ក្នុង​នាម​លោក កឹម សុខា ជា​ប្រធាន​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ ដែល​មាន​ពលរដ្ឋ​ជិត​ពាក់​កណ្ដាល​បោះឆ្នោត​គាំទ្រ​នោះ។

លោក​លើកឡើង​ទៀត​ថា ម្យ៉ាង​វិញ​ទៀត អង្គទូត​ទាំង​នោះ មើល​ឃើញ​ថា ការ​កាត់​ទោស​លោក កឹម សុខា ពី​ការ​គប់គិត​ជាមួយ​បរទេស ជា​រឿង​នយោបាយ​ប៉ុណ្ណោះ ដែល​លោក ហ៊ុន សែន គួរ​ឈប់​ធ្វើ​នយោបាយ​ប្រជាភិថុតិ ឬ​ការ​ធ្វើ​នយោបាយ​ដោយ​ស្អប់​ខ្ពើម​គ្នា កម្ទេច​គ្នា នឹង​មិន​ប្រកួតប្រជែង​ដោយ​ស្មើភាព​គ្នា​ជាដើម ដើម្បី​បង្ហាញ​ជា​គំរូ​ល្អ​ទៅ​ដល់​អ្នក​ជំនាន់​ក្រោយ។

លោក មាជ សុវណ្ណារ៉ា៖ «ជា​ការ​ចោទប្រកាន់​មួយ ដែល​កាន់​តែ​ធ្វើ​ឱ្យ​ទំនាក់ទំនង​ការទូត​ហ្នឹង មាន​អរិយភាព​ជាមួយ​គ្នា ដែល​មើល​មុខ​គ្នា​ហាក់​បី​ដូច​ជា អន់​ស្រពន់​ចិត្ត ក្នុង​ទំនាក់ទំនង​ការ​ទូត ទំនាក់ទំនង​សេដ្ឋកិច្ច វា​អាច​ប៉ះពាល់​ទៅ​ដល់ EBA ទៅ GSP។ ហើយ​យើង​មើល​ឃើញ​ថា ទំនាក់ទំនង​ការទូត​កម្ពុជា ត្រូវ​ស្មើ​មុខ​ស្មើ​មាត់ ស្មើ​ភាព​គ្នា កុំ​លម្អៀង​ទៅ​ចិន ផ្កាប់​មុខ​ទៅ​ចិន មិត្ត​ដែកថែប​ម៉ឺន​ឆ្នាំ ប៉ុន្តែ​វា​ផ្ទុយ​ពី​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​សន្តិភាព​ទីក្រុង​ប៉ារីស។ ចិន​ក៏​ជា​ប្រទេស​អតីត​ចុះ​ហត្ថលេខី យួន​ក៏​ជា​ប្រទេស​ចុះ​ហត្ថលេខី អ៊ីចឹង! សហគមន៍​អន្តរជាតិ មិន​ថា ប្រទេស​អឺរ៉ុប បស្ចិម​ប្រទេស ដូច​ជា​អាមេរិក បារាំង កាណាដា អូស្ត្រាលី ជប៉ុន សុទ្ធ​តែ​ជា​ប្រទេស​អតីត​ចុះ​ហត្ថលេខី​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​សន្តិភាព​ទីក្រុង​ប៉ារីស ដែល​ស្វែងរក​កម្ពុជា​ឱ្យ​មាន​សន្តិភាព»

កន្លង​ទៅ ក្រុម​អ្នក​តាមដាន​ស្ថានការណ៍​នយោបាយ​លើកឡើង​ថា ទូត​និង​មន្ត្រី​ជាន់ខ្ពស់​អាមេរិក​ទៅ​ជួប​លោក កឹម សុខា គឺ​ជា​កាយវិការ​បញ្ជូន​សារ​គាំទ្រ​បំណង​ប្រាថ្នា​របស់​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ ដើម្បី​របប​ប្រជាធិបតេយ្យ និង​ដើម្បី​លើក​ទឹកចិត្ត​នៃ​ការ​អត់ធ្មត់ ក្នុង​ស្មារតី​តស៊ូ​មិន​បោះបង់​របស់​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ៕

No comments: