ដោយ ម៉ៅ សុធានី
2023.11.05
ពិធីសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ស្ពានហាលនៅមុខប្រាសាទអង្គរវត្ត ក្រោមវត្តមានព្រះមហាក្សត្រ នរោត្ដម សីហមុនី កាលពីថ្ងៃទី៤ វិច្ឆិកា ២០២៣។
រូប៖ តេឡេក្រាមលោក ហ៊ុន សែន
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល មានសុទិដ្ឋិនិយមថា ការដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ស្ពានហាលនៅមុខប្រាសាទអង្គរវត្ត គឺជាសញ្ញាល្អមួយក្នុងការទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរមកកម្សាន្តខេត្តសៀមរាប កាន់តែច្រើន។ ពួកគាត់ជំរុញឱ្យអាជ្ញាធរ បន្តអភិរក្សតំបន់ទេសចរណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រមួយនេះ និងបង្កើនការថែរក្សាសន្តិសុខសណ្ដាប់ធ្នាប់ក្នុងប្រទេសដើម្បីរួមចំណែកទាក់ទាញនិងផ្ដល់សុវត្ថិភាពជូនភ្ញៀវទេសចរ។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលសាទរចំពោះការដាក់ឱ្យដំណើរការឡើងវិញ នូវស្ពានហាលខាងលិចប្រាសាទអង្គរវត្ត ដែលជាផ្នែកមួយនៃការបង្កើនសម្រស់ប្រាសាទ បន្ទាប់ពីបានបិទអស់រយៈពេលជាង ៧ឆ្នាំដើម្បីជួសជុល។
ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព លោក យង់ គិមអេង ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា ការផ្អាកលែងឱ្យដើរលើស្ពានហាលអស់រយៈពេលជាង ៧ឆ្នាំមកនេះបានធ្វើឱ្យភ្ញៀវទេសចរ ជាពិសេសភ្ញៀវអន្តរជាតិមួយចំនួន ខកចិត្តដែលមិនបានផ្ដិតយកទេសភាពពីជ្រុងមួយនៃប្រាសាទអង្គរវត្ត។ លោកបន្តថា ស្ពានហាលខាងលិចប្រាសាទអង្គរវត្ត គឺជាប្លង់អំណោយផលដល់ការថតរូបដែលបង្ហាញឱ្យឃើញពីសម្រស់ប្រាសាទអង្គរវត្តកាន់តែលេចធ្លោ និងស្រស់ស្អាត។ លោកមានជំនឿថា ការបើកដំណើរការស្ពាននេះឡើងវិញ នឹងទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរមកលេងតំបន់រមណីយដ្ឋានប្រវត្តិសាស្ត្រនេះផងកាន់តែច្រើន។
លោក យង់ គិមអេង៖ «ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការចាប់អារម្មណ៍វាជារឿងមួយ។ ប៉ុន្តែការដែលសំខាន់គឺកម្ពុជា ត្រូវតែធានាឱ្យបាននូវសន្តិសុខសុវត្ថិភាព ហើយក៏លុបបំបាត់ឱ្យបានរាល់បញ្ហាដែលមានការលើកឡើងកន្លងៗ មកដូចជាពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងការឆបោកតាមអនឡាញ អំពើជួញដូរមនុស្សអីជាដើម។ អ៊ីចឹងរឿងទាំងអស់ហ្នឹង ត្រូវតែលុបបំបាត់ឱ្យបានអាហ្នឹងទើបលែងមានការព្រួយបារម្ភ ការភ័យខ្លាចពីទេសចរក្នុងការមកទស្សនាប្រទេសកម្ពុជា»។
ស្ពានហាលខាងលិចប្រាសាទអង្គរវត្ត ត្រូវបានដាក់ឱ្យដំណើរការឡើងវិញ នៅព្រឹកថ្ងៃទី ០៤ វិច្ឆិកា ក្រោមព្រះរាជវត្តមានរបស់ព្រះមហាក្សត្រព្រះករុណា ព្រះបាទ សម្ដេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី។ ស្ពាននេះបានបិទលែងឱ្យភ្ញៀវទេសចរធ្វើដំណើរលើនោះ កាលពីឆ្នាំ ២០១៦ ដើម្បីជួសជុលឡើងវិញ ក្រោមកិច្ចសហការរវាងអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា និងសាកលវិទ្យាល័យសូហ្វីយ៉ា (Sophia University) នៃប្រទេសជប៉ុន (Japan) ដោយក្នុងនោះប្រទេសជប៉ុន បានចូលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ ក្នុងការផ្ដល់ជំនួយហិរញ្ញវត្ថុ និងជំនាញបច្ចេកទេសដើម្បីជួសជុលស្ពានហាល និងអភិរក្សតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ ជាពិសេសប្រាសាទបាយ័ន ដោយចំណាយប្រាក់អស់ ២៦លានដុល្លារ។
ព្រះករុណា ព្រះបាទ សម្ដេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី មានព្រះរាជបន្ទូលនៅក្នុងព្រះរាជពិធីនោះថា ការដាក់សម្ពោធឱ្យប្រើប្រាស់ឡើងវិញនូវស្ពានហាលខាងលិចប្រាសាទអង្គរវត្តនាពេលនេះ គឺជាព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រ ដែលជាស្នាដៃ និងនិមិត្តរូបដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់នៃមហាវីរៈក្សត្រសម័យអង្គរ គឺព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២។ ព្រះអង្គមានព្រះរាជបន្ទូលបន្តថា ព្រឹត្តិការណ៍នេះក៏បានបង្ហាញពីទំនាក់ទំនងការទូតដ៏ស្អិតល្មួតក្នុងរយៈពេល ៧០ឆ្នាំ រវាងប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសជប៉ុន។
នរោត្តម សីហមុនី៖ «ក្នុងន័យនេះ ខ្ញុំសូមលើកទឹកចិត្ត និងគាំទ្រឱ្យបន្តការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្សក្នុងវិស័យអភិរក្ស និងស្រាវជ្រាវរបស់កម្ពុជាតាមគ្រប់រូបភាព និងគ្រប់ទម្រង់ជាមួយស្ថាប័ននានានៃប្រទេសជប៉ុន ព្រមទាំងជាមួយដៃគូជាតិ និងអន្តរជាតិ»។
ស្ពានហាលដែលមានទីតាំងនៅខាងលិច ឬចំពីមុខប្រាសាទអង្គរវត្ត គឺជាស្ពានសំខាន់មួយ ក្នុងការនាំភ្ញៀវទេសចរទៅខាងក្នុងប្រាសាទ កាត់ពីលើគូទឹកព័ទ្ធជុំវិញ។ ទីតាំងនេះអំណោយផលដល់ការទស្សនា និងផ្ដិតយករូបភាព ដ៏ស្រស់ស្អាតរបស់ប្រាង្គប្រាសាទអង្គរវត្តដែលនៅខាងក្នុង អមជាជាមួយកំពូលបីដែលនៅកំពែងខាងក្រៅ។ ប៉ុន្តែដោយសារកត្តាអាយុកាល បណ្ដាលឱ្យស្ពាននេះចាស់ទ្រុឌទ្រោម តម្រូវឱ្យមានការជួសជុលអភិរក្សឡើងវិញ ដោយអាជ្ញាធរអប្សរាបានដំឡើងស្ពានបណ្ដែតទឹកមួយ នៅក្បែរនោះដើម្បីឱ្យភ្ញៀវធ្វើដំណើរជំនួសវិញ។
ការជួសជុលស្ពានហាលខាងលិចនៃប្រាសាទអង្គរវត្ត ត្រូវបានចាប់ផ្ដើម និងបញ្ចប់សរុប ១៩ឆ្នាំ ចែកចេញជា ២ដំណាក់កាល ដោយដំណាក់កាលទី១ ប្រើពេល ១២ឆ្នាំ និងដំណាក់កាលទី២ ប្រើពេល ៧ឆ្នាំ ដែលធ្វើឡើងដោយមានការអនុញ្ញាតពីគណៈកម្មាធិការអន្តរជាតិសម្របសម្រួលកិច្ចគាំពាររមណីយដ្ឋានប្រវត្តិសាស្ត្រអង្គរ អាយ.ស៊ី.ស៊ី (ICC-Angkor) ដែលមានប្រទេសជប៉ុន (Japan) និងប្រទេសបារាំង (French) ជាសហប្រធាន។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ អ្នកស្រី ភឿង សកុណា ឱ្យដឹងថា ក្នុងដំណាក់កាលនៃការជួសជុលទាំង ២ដំណាក់កាលនេះ ថ្មភក់ និងថ្មបាយគ្រាមជាច្រើនពាន់ដុំ ត្រូវបានរៀបចំឡើងវិញដោយប្រើថវិកាជាច្រើន ខណៈថវិការបស់ប្រទេសជប៉ុន បានកើនឡើងជាង ១រយលានដុល្លារ។ អ្នកស្រីបន្តថា បើទោះបីស្ពានហាលត្រូវបានបញ្ចប់ការជួសជុល ក៏ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា និងសាកលវិទ្យាល័យសូហ្វីយ៉ា កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៣ បានចុះអនុស្សរណៈយោគយល់ចំនួន ២បន្ថែមទៀត លើគម្រោងថែទាំស្ពានហាលអង្គរវត្ត និងការបណ្ដុះបណ្ដាលធនធានមនុស្ស សម្រាប់រយៈពេល ៥ឆ្នាំបន្តទៀត។
អ្នកស្រី ភឿង សកុណា៖ «ការសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ស្ពានហាលអង្គរវត្តនាថ្ងៃនេះគឺជាតឹកតាងប្រវត្តិសាស្ត្រថ្មីមួយទៀតនៃកិច្ចសហការរវាងប្រទេសទាំងពីរ កម្ពុជាជប៉ុន។ ហើយស្ពានហាលអង្គរវត្តនឹងបើកដំណើរការឱ្យប្រើប្រាស់ឡើងវិញជាផ្លូវការ ចាប់ពីថ្ងៃទី៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៣នេះ។ ក្នុងនោះអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា នឹងបន្តការកែសម្រួលខ្សែទិសដៅទស្សនា សំដៅធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីកាត់បន្ថយការកកស្ទះ ដើម្បីសម្រួលការបង្កើនបទពិសោធន៍ទស្សនាថ្មីជូនភ្ញៀវជាតិ និងអន្តរជាតិផងដែរ»។
អ្នកនាំពាក្យអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា លោក ឡុង កុសល ឱ្យដឹងតាមរយៈទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ក្រសួងវប្បធម៌ កាលពីថ្ងៃទី ០១ វិច្ឆិកា ថា ដោយការព្រួយបារម្ភអំពីភាពសឹករេចរឹលរបស់ថ្ម ទៅថ្ងៃអនាគត ដោយសារកំណើនរបស់ភ្ញៀវធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់នោះ អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា នៅតែបន្តរក្សាទុកស្ពានបណ្ដែតទឹកឱ្យបន្តដំណើរការដដែល ដោយកំណត់ទិសដៅធ្វើដំណើរផ្សេងគ្នា គឺស្ពានហាលនឹងអនុញ្ញាតឱ្យភ្ញៀវធ្វើដំណើរឆ្លងចូលទៅទស្សនាប្រាសាទអង្គរវត្ត ហើយស្ពានបណ្ដែតទឹកនឹងជាទិសដៅសម្រាប់ភ្ញៀវចាកចេញពីទស្សនាប្រាសាទមកវិញ។
ស្ពានហាលខាងលិចប្រាសាទអង្គរវត្ត មានប្រវែង ១៩០ម៉ែត្រ ទទឹងជាង ១១ម៉ែត្រ និងកម្ពស់ជាង ៤ម៉ែត្រ ត្រូវបានជួសជុលចំនួន ៥ដងរួចមកហើយ រាប់ចាប់តាំងពីសតវត្សទី១៦។ ព្រះបរមរតនកោដ្ឋ នរោត្តម សីហនុ ធ្លាប់បានអំពាវនាវឱ្យសហគមន៍អន្តរជាតិ ជាពិសេសអង្គការយូណេស្កូ (UNESCO) ឱ្យជួយការពារ និងស្រោចស្រង់រមណីយដ្ឋានអង្គរជាបន្ទាន់ ដែលការណ៍នេះនាំឱ្យគណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៃអង្គការយូណេស្កូ សម្រេចចុះបញ្ជីរមណីយដ្ឋានអង្គរជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោក នៅថ្ងៃទី១៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៩២៕
No comments:
Post a Comment