2023.12.02
របាយការណ៍អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ រកឃើញថា រដ្ឋសភាកម្ពុជាគ្មានអំណាចត្រួតពិនិត្យអ្វីទាំងអស់លើរដ្ឋាភិបាល ក្រោយអវត្តមានបក្សប្រឆាំង។ ប៉ុន្តែមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សកាន់អំណាចច្រានចោលរកឃើញនេះ។ តែយ៉ាងណា មន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំងបានបង្ហាញការយល់ស្របទៅនឹងរបាយការណ៍ អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ។
អង្គការឃ្លាំមើលអំពើពុករលួយ រកឃើញថា រដ្ឋសភាកម្ពុជាគ្មានអំណាច ត្រួតពិនិត្យផ្លូវច្បាប់អ្វីទាំងអស់លើរដ្ឋាភិបាល ហើយនាយករដ្ឋមន្ត្រីមកពីបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មានឥទ្ធិពលកាន់តែខ្លាំង បន្ទាប់ពីអវត្តមានគណបក្សប្រឆាំង។
យោងតាមរបាយការណ៍របស់អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ ស្ដីពីការពង្រឹងការត្រួតពិនិត្យរបស់សភា ចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា។ របាយការណ៍នេះ ក៏បាននិយាយអំពីការរកឃើញ និងអនុសាសន៍ជាគន្លឹះៗ ពីការវាយតម្លៃជាច្រើន លើប្រទេសចំនួន១០ ដែលក្នុងនោះ ក៏មានប្រទេសកម្ពុជាដែរ។
អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ រកឃើញថា បន្ទាប់ពីអវត្តមានគណបក្សប្រឆាំង ឬ សំឡេងជំទាស់ ការត្រួតពិនិត្យតាមដានរបស់សភាប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព លើការអនុវត្តរបស់រដ្ឋាភិបាល និងស្ថាប័ននានារបស់រដ្ឋាភិបាល មានការធ្លាក់ចុះស្ទើរគ្មានសកម្មភាព ដែលធ្វើឱ្យនាយករដ្ឋមន្ត្រី មានឥទ្ធិពលហួសប្រមាណ ក្នុងការច្រានចោលសំឡេងរិះគន់ទាំងឡាយ លើរដ្ឋាភិបាល រួមទាំងសំឡេងជំទាស់ ពីក្នុងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាផងដែរ។
ការថយចុះការត្រួតពិនិត្យរបស់សភាលើរដ្ឋាភិបាលនេះ អង្គការតម្លាភាព វាយតម្លៃថា ក្រោយពីមានការរំលាយគណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំ កាលពីឆ្នាំ២០១៧។
របាយការណ៍ដដែលថា ស្ថានភាពកាន់តែយ៉ាប់យ៉ឺនខ្លាំងឡើង ដោយសារឋានានុក្រមរចនាសម្ព័ន្ធគណបក្សកាន់អំណាច ដែលពេញណែននៅស្ថាប័នសភានោះ ជាការរារាំងការរិះគន់នានា លើមេដឹកនាំរបស់ខ្លួន។
ទន្ទឹមនឹងនេះ របាយការណ៍ថា ច្បាប់កម្ពុជាផ្តល់អំណាចត្រួតពិនិត្យ តាមដានដល់សមាជិកសភា[MP] នៅមានកម្រិត ដូចជា សិទ្ធិសួរសំណួរមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល និងការតម្រូវឲ្យនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងមន្ត្រី ក្នុងការឆ្លើយតបជាដើម។
មួយវិញទៀត បទប្បញ្ញត្តិច្បាប់ មិនបញ្ជាក់អំពីតួនាទីកាតព្វកិច្ចរបស់សមាជិកសភាថា ត្រូវតែបន្តសកម្មភាពត្រួតពិនិត្យតាមដានរដ្ឋាភិបាល ឬក៏មិនបាន ចែងពីទណ្ឌកម្មបែបណា ចំពោះមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល ដែលមិនឆ្លើយតបនឹង សំណួរ ឬផ្ដល់ព័ត៌មានខុសនោះទេ។
ចំពោះការពិភាក្សាក្នុងរដ្ឋសភា ពាក់ព័ន្ធនឹងថវិកាជាតិវិញ អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ វាយតម្លៃថា គឺធ្វើឡើងមានលក្ខណៈលំៗ ដោយសមាជិកសភា មិនបានសួរដេញដោលឱ្យបានទូលំទូលាយឡើយ ហើយឯកសារថវិកា ក៏មិនត្រូវបានបង្ហាញជាសាធារណៈជាញឹកញាប់ដែរ។
ប្រភពដដែលថា វាជាការចំបាច់ ដែលត្រូវមានសភាខ្លាំងមួយ ធ្វើការក្នុងនាមប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីត្រួតពិនិត្យរដ្ឋាភិបាល។
របាយការណ៍បញ្ជាក់ថា ការត្រួតពិនិត្យដ៏ម៉ត់ចត់ និងការស៊ើបអង្កេតរបស់សភា លើរដ្ឋាភិបាល គឺជាការតម្រូវការគន្លឹះ ក្នុងការទប់ស្កាត់ការរំលោភអំណាច អំពើពុករលួយ និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ហើយផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ដល់ពលរដ្ឋទូទៅ។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា លោក ប៉ិច ពិសី ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី១ ធ្នូ ថា រយៈពេល ២ អាណត្តិចុងក្រោយនេះ ស្ថាប័ននីតិប្បញ្ញតិ ឬរដ្ឋសភា ដែលជាស្ថាប័នត្រួតពិនិត្យអំណាចនៅកម្ពុជាមានការធ្លាក់ចុះ ដោយសារតែសមាជិកសភាមានតែគណបក្សកាន់អំណាចតែមួយ។
លោកថា ទោះបីជាសភាជាតំណាងឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ និងតំណាងផលប្រយោជន៍ សាធារណៈក៏ដោយ ប៉ុន្តែសភាមិនត្រួតពិនិត្យ ឬពង្រឹងសិទ្ធិអំណាចរបស់ខ្លួន ដើម្បីត្រួតពិនិត្យលើការដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាលឡើយ។
លោក ប៉ិច ពិសី ថា ករណីនេះ បង្កផលប៉ះពាល់ដល់នយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច គោលនយោបាយការបរទេស និងសន្តិសុខជាតិ ជាពិសេសប៉ះពាល់ផល ប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋ ពីព្រោះនៅក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យប្រជាពលរដ្ឋ ត្រូវការពឹងពាក់តំណាងរាស្ត្ររបស់ខ្លួន ក្នុងការសួរដេញដោល និងដោះស្រាយ ទុកកង្វល់ផ្សេងៗ រួមទាំងផលប្រយោជន៍ជាតិជាដើម។
លោក ប៉ិច ពិសី៖ «ដូច្នេះកាលណាយើងមានតួអង្គត្រូវពិនិត្យអំណាចខ្សោយ គឺប្រជាពលរដ្ឋមិនបានប្រើប្រាស់សិទ្ធិអំណាចរបស់ខ្លួន ក្នុងខ្វល់ខ្វាយ ឬគិតគួរពីប្រយោជន៍ជាតិ ឬប្រយោជន៍សាធារណៈទេ តួអង្គនីតិប្បញ្ញត្តិ គឺដើរតួនាទី សំខាន់ណាស់នៅក្នុងការត្រួតពិនិត្យមើល សួរដេញដោលតាមដានរាល់ការអនុវត្តការងាររបស់តួអង្គផ្សេងទៀត។ ដូច្នេះពួកគាត់ដើរតួនាទីសំខាន់នៅក្នុងការជំរុញ ដំណើរកម្ពុជា ទៅរកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ការគោរពគោលការណ៍នីតិរដ្ឋ ជាពិសេសការតំណាង ប្រយោជន៍ពលរដ្ឋជាគោល និងជាតិធំ»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយបញ្ហានេះ ពីអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋសភា លោក ឡេង ប៉េងឡុង បានទេ នៅថ្ងៃទី១ ធ្នូ។
ចំណែកអ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន ចាត់ទុករបាយការណ៍នេះ ថាធ្វើឡើងមិនត្រឹមត្រូវ។
លោក សុខ ឥសាន៖ «ស្ថាប័ននីតិប្បញ្ញតិទៅត្រួតពិនិត្យមើលរាជរដ្ឋាភិបាល ដែលធ្វើការងារ លុះត្រាតែ មានភាពមិនប្រក្រតីណាមួយក្នុងការអនុវត្តកម្មវិធីនយោបាយ របស់រាជរដ្ឋាភិបាលឬក៏កម្ពុជាវិធីនយោបាយរបស់គណបក្សកាន់អំណាច។ អាហ្នឹងវាអ៊ីចឹង រចនាសម្ព័ន្ធដឹកនាំវាមានដាច់ពីគ្នា មិនមែនដូចពួកគេប្រឆាំងនិយាយធ្វើអី ចេះតែចង់រំលោភលើស្ថាប័ននេះ ស្ថាប័ននោះតាមចិត្តចង់របស់ខ្លួនអាហ្នឹង មិនអាចទៅរួចទេ»។
តែយ៉ាងណា អនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀន លោក សុន ឆ័យ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី០១ ធ្នូ ថា លោកយល់ស្របនឹងលទ្ធផលនៃការវាយតម្លៃរបស់អង្គការតម្លាភាពនេះដោយថា សភាអាចត្រួតពិនិត្យការអនុវត្តច្បាប់របស់រដ្ឋាភិបាល បានលុះត្រាតែនៅក្នុងរដ្ឋសភាមានសំឡេងចម្រុះ។
សម្រាប់សភាអាណត្តិទី៧ វិញនេះ លោក សុន ឆ័យ ថា ទោះបីជាការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិកាលពីខែកក្កដាឆ្នាំ២០២៣ នេះ មានសមាជិកគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច ៥រូប នៅក្នុងសភាក៏ដោយ ប៉ុន្តែលោកហាក់មិនមានជំនឿថា អាចជំរុញឱ្យរដ្ឋសភា បំពេញតួនាទីឯករាជ្យ និងត្រួតពិនិត្យ ទៅលើការងាររបស់រដ្ឋាភិបាល ដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋ ផលប្រយោជន៍ជាតិ និងធានាការអនុវត្តច្បាប់ឱ្យបានត្រឹមត្រូវឡើយ។
ជាក់ស្ដែង ដូចជា ករណីកូដករណាហ្គាវើលដ៍តវ៉ា នៅជាប់នឹងរបងរដ្ឋសភា រយៈពេលប្រមាណ ៣ ឆ្នាំ ប៉ុន្តែសភាបែរជា មិនបានអើពើជួយអន្តរាគមន៍ ឬដោះស្រាយជូនកូដករនោះទេ។
លោក សុន ឆ័យ៖ «សំខាន់ជាងនោះទៅទៀត អ្នកគ្រប់គ្រងប្រទេសមិនអាចអនុវត្តបានត្រឹមត្រូវកង្វល់ពលរដ្ឋការលំបាកឱ្យប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ ដរាបណាគ្មានបក្សប្រឆាំងតំណាងឱ្យពលរដ្ឋក្នុងការតាមដានការអនុវត្តច្បាប់ដូច្នេះហើយយើងឃើញជាច្រើនករណីដែលអ្នកមានអំណាចប្រព្រឹត្តតាមតែអំពើចិត្តនៅអំពើខុសឆ្គងរបស់គេដោយមិនខ្វល់ខ្វាយពីអ្នកណាទេ»។
ទោះបីជា រដ្ឋសភា ជាស្ថាប័នជាតិកំពូលមួយ ក្នុងចំណោមស្ថាប័នកំពូលពីរទៀតមានរាជរដ្ឋាភិបាល និងតុលាការ។
ទោះបីរដ្ឋសភា មានអំណាច ត្រួតពិនិត្យសកម្មភាព របស់រដ្ឋាភិបាលរហូតដល់អាចទម្លាក់សមាជិកគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ឬទម្លាក់រាជរដ្ឋាភិបាលក៏ដោយ ប៉ុន្តែ រហូតមកដល់អាណត្តិទី៧នេះ សហគមន៍ជាតិ និងអន្តរជាតិ មើលឃើញថា រដ្ឋសភាកម្ពុជា មិនត្រឹមតែមិនបានប្រើប្រាស់អំណាចរបស់ខ្លួន ឱ្យសមតាមគន្លងប្រជាធិបតេយ្យដែលរដ្ឋធម្មនុញ្ញបានប្រគល់អំណាចឱ្យប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងក្លាយ ជាស្ថាប័នចាំតែប្រថាប់ត្រា ឬសម្រួលកិច្ចការជាប្រយោជន៍នយោបាយ ជូនដល់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ទៀតផង៕
No comments:
Post a Comment