Friday, 29 December 2023

អាជ្ញាធរ «គួរ​អនុវត្ត​ច្បាប់​និង​បើកចំហ» ឱ្យ​សកម្មជន​បាន​ចុះ​ល្បាត​ព្រៃ​ដោយ​សេរី​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំថ្មី

 

Khmer Circle

Pledging publicly to protect the forests whilst preventing environmental activists from monitoring logging activities does make a lot of sense to the authorities...

Would criminals let others in on their shady secrets unless those others are also their trusted accomplices? Would the same people lock border critics up in prisons or bar them from the disputed areas if there is nothing untoward going on with the border demarcation work?    

^^^

2023.12.28

អាជ្ញាធរ «គួរ​អនុវត្ត​ច្បាប់​និង​បើកចំហ» ឱ្យ​សកម្មជន​បាន​ចុះ​ល្បាត​ព្រៃ​ដោយ​សេរី​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំថ្មី 

រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​បរិស្ថាន លោក អ៊ាង សុផល្លែត។
រូប៖ គេហទំព័រ CPP.org



ក្រុម​អ្នក​ស្រឡាញ់​ធនធាន​ធម្មជាតិ​ចង់​ឃើញ​អាជ្ញាធរ​ពាក់ព័ន្ធ​អនុវត្ត​ច្បាប់​ឲ្យ​បាន​តឹងរ៉ឹង​ទៅ​លើ​ជនល្មើស និង​អ្នក​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​ប្រព្រឹត្តិ​បទល្មើស​ព្រៃឈើ ព្រមទាំង​បើកចំហ​ឲ្យ​ពួកគេ​បាន​ចុះ​ល្បាត​ព្រៃ​នៅ​តំបន់​ការពារ​ដោយ​សេរី ក្នុង​ឆ្នាំ​ថ្មី​ខាងមុខនេះ​។ ចំណែក​មន្ត្រី​សង្គម​ស៊ីវិល​យល់​ឃើញ​ថា មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល​គួរ​សហការ​ជាមួយ​អ្នក​ស្រឡាញ់​ធនធាន​ធម្មជាតិ ដើម្បី​ទប់ស្កាត់​បទល្មើស​និង​ថែរក្សា​សម្បត្តិ​ជាតិ​ឲ្យ​បាន​គង់វង្ស។

ក្រុម​អ្នក​ធ្វើ​ការ​ការពារ​ធនធាន​ធម្មជាតិ និង​ស្រឡាញ់​ធនធាន​ធម្មជាតិ​នៅតែ​ទទូច​ទៅ​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល​អនុវត្ត​ច្បាប់​ឲ្យ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព និង​ត្រូវ​បើកចំហ​ឲ្យ​ពួកគេ​បាន​ចូលរួម​ការពារ​ធនធាន​ធម្មជាតិ​ឲ្យ​បាន​ពេញលេញ​ឡើង​វិញ​នៅ​ឆ្នាំ​២០២៤ ។ ពួកគេ​បន្ត​ថា នៅក្នុង​ឆ្នាំ​២០២៣ មិនទាន់​ឃើញ​មន្ត្រី​របស់​រដ្ឋាភិបាល​បង្ក្រាប និង​ចាត់វិធានការ​ទៅ​លើ​ជនល្មើស និង​អ្នក​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​បទល្មើស​ធនធានធម្មជាតិ​ពិតប្រាកដ​នោះ​ទេ ផ្ទុយទៅវិញ​អាជ្ញាធរ​ពាក់ព័ន្ធ​តាម​ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ​ទៅលើ​ក្រុម​អ្នក​ការពារ​ធនធាន​ធម្មជាតិ ទាំង​ការ​គំរាមកំហែង​តាមផ្លូវ​ច្បាប់ និង​គំរាមកំហែង​ផ្ទាល់។

បណ្ដាញ​សហគមន៍​ព្រៃឡង់​ខេត្តព្រះវិហារ ដែល​តែងតែ​ចុះ​ល្បាត​និង​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​រក​បទល្មើស​នៅ​តំបន់​ព្រៃ​ឡង់ លោក ខេម សុឃី ប្រាប់​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី នៅ​ថ្ងៃទី​២៧ ខែ​ធ្នូ ថា នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០២៣ លោក​មិនទាន់​ឃើញ​អាជ្ញាធរ​ពាក់ព័ន្ធ បង្ក្រាប​និង​ចាត់​វិធានការ​ទៅលើ​ជនល្មើស និង​អ្នក​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​បទល្មើស​ព្រៃឈើ​នៅ​តំបន់​ព្រៃ​ឡង់​ជា​ដុំកំភួន​អ្វី​នោះ​ទេ បើ​ទោះ​បី​បណ្ដាញ​សហគមន៍​ព្រៃ​ឡង់ បាន​រាយការណ៍​និង​បង្ហាញ​ភស្តុតាង​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​បទល្មើស​ព្រៃឈើ​នៅ​តំបន់​ព្រៃឡង់ ជា​បន្ត​បន្ទាប់​យ៉ាងណាក្ដី។ លោក​សង្ឃឹម​ថា នៅ​ឆ្នាំ​២០២៤ អាជ្ញាធរ​ពាក់ព័ន្ធ​ទប់ស្កាត់ និង​បង្ក្រាប​បទល្មើស​ព្រៃឈើ​នៅ​តំបន់​ព្រៃ​ឡង់​ឲ្យ​សកម្ម​ជាង​ឆ្នាំ​២០២៣ ព្រមទាំង​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​បណ្ដាញ​សហគមន៍​ព្រៃ​ឡង់​បាន​ចុះ​ល្បាត​ទប់ស្កាត់​បទល្មើស​ព្រៃឈើ​ដោយ​សេរី និង​មិន​ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ​ទៅលើ​ពួកគេ​ថែម​ទៀត។



    លោក ខេម សុឃី៖ «ស​បញ្ជាក់​ថា ការ​អនុវត្ត​ច្បាប់​ទៅលើ​បទល្មើស​ព្រៃឈើ​នៅក្នុង​តំបន់​ព្រៃឡង់​ដូចជា​មិន​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​ប៉ុន្មាន​នោះ​ទេ ការ​អនុវត្ត​ច្បាប់​អត់​ចំ​ទៅលើ​អ្នក​ដែល​កាង​អ្នក​ដែល​ប្រព្រឹត្ត​បទល្មើស​ជាក់ស្ដែង»។

ស្រដៀង​គ្នា​នេះ​ដែរ សកម្មជន​ចលនា​មាតា​ធម្មជាតិ លោក លី ចាន់ដារ៉ាវុត ឲ្យ​ដឹង​ថា នៅ​ឆ្នាំ​ថ្មី​នេះ​រដ្ឋាភិបាល​គួរតែ​ផ្ដល់​សិទ្ធិ​សេរីភាព​ពេញលេញ​ឲ្យ​សហគមន៍ យុវជន សកម្មជន​បរិស្ថាន និង​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល ដែល​ធ្វើ​ការងារ​សកម្ម​ក្នុង​ការពារ​ធម្មជាតិ បាន​អនុវត្ត​សិទ្ធិ​របស់​ពួកគេ ។ ក្រៅពីនោះ​លោក​ស្នើ​តុលាការ​និង​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល ទម្លាក់​ចោល​បទចោទប្រកាន់​ទៅលើ​ក្រុម​សកម្មជន​ចលនា​មាតា​ធម្មជាតិ និង​លើកទឹកចិត្ត​ដល់​ពួកគេ ដើម្បី​រួមគ្នា​ការពារ​ទ្រព្យសម្បត្តិ​ឲ្យ​បាន​គង់វង្ស​តទៅ​ទៀត។

    លោក លី ចាន់ដារ៉ាវុត៖ «ខ្ញុំ​ស្នើសុំ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​បើក​ចិត្ត​ឲ្យ​ទូលាយ​ទីមួយ​ទម្លាក់​បទ​ចោទប្រកាន់​មក​លើ​សកម្មជន​បរិស្ថាន​សកម្ម​ការពារ​ព្រៃឈើ បើកទូលាយ​ឲ្យ​ពួកគាត់​នឹង​មាន​សិទ្ធិ​សេរីភាព​ក្នុង​ការ​ធ្វើការ​ជាពិសេស​សហគមន៍​នៅ​តាម​មូលដ្ឋាន​ដែល​ការពារ​ព្រៃឈើ​របស់​ពួកគាត់ ដូចជា​នៅ​ព្រៃឡង់ ព្រៃ​ព្រះរកា​ជាដើម ហើយ​រដ្ឋាភិបាល​គួរតែ​ចាត់ទុក​សកម្មជន​បរិ​ស្ថាន ឬក៏​សហគមន៍​ព្រៃឈើ​នឹង​ទៅជា​ដៃគូ​អភិវឌ្ឍន៍»។

ចំណែក​អ្នកស្រាវជ្រាវ និង​ឃ្លាំមើល​ធនធានធម្មជាតិ​នៅ​កម្ពុជា លោក សេង សុខហេង ដែល​កំពុង​តាមដាន​បទល្មើស​ធនធាន​ធម្មជាតិ នៅ​ភូមិភាគ​ឦសាន ឲ្យ​ដឹង​ដែរ​ថា បទល្មើស​ព្រៃឈើ​នៅ​ភាគ​ឦសាន បន្ត​កើតមាន​ឥត​ឈប់ឈរ ហើយ​បទល្មើស​ទាំងនោះ​កើតឡើង​នៅ​ចុងឆ្នាំ​ចាស់ និង​ដើមឆ្នាំ​ថ្មី ភាគច្រើន​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​ជាមួយនឹង​អាជ្ញាធរ​នៅ​តំបន់​នោះ ។ លោក​បន្ត​ថា រដ្ឋាភិបាល​ត្រូវ​ចុះ​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ឲ្យ​បាន​ត្រឹមត្រូវ និង​ត្រូវ​ដាក់​ពិន័យ​និង​ដាក់ទោស​ទៅតាម​ច្បាប់ ចំពោះ​អាជ្ញាធរ​ពាក់ព័ន្ធ​រូប​ណា​បណ្ដែតបណ្ដោយ និង​គប់គិត​ប្រព្រឹត្ត​អំពើពុករលួយ​ជាមួយ​ជនល្មើស​។ បន្ថែម​ពី​នេះ​លោក​ថា កន្លងទៅ​មន្ត្រី​នៅ​តាម​ព្រំដែន​ជា​អ្នក​បើកភ្លើង​ខៀវ​ឲ្យ​ក្រុម​ឧក្រិដ្ឋជន​រកស៊ី​ដឹកជញ្ជូន​ឈើ​យក​ទៅ​លក់​នៅ​ប្រទេស​វៀតណាម។

    លោក សេង សុខហេង៖ «សកម្មភាព​នៅតែ​កើត​មាន​វា​គ្មានអ្វី​ខុសពី​ឆ្នាំ​មុខៗ​គឺ​វា​នៅ​ដដែល​គឺ​កាប់​ធ្វើ​អាជីវកម្ម​យ៉ាង​អនាធិបតេយ្យ​ដោយសារ​កត្តា​ផ្សេងៗ​ការ​គប់​គិត​ពី​មន្ត្រី​នៅ​តាម​តំបន់​ព្រៃ​ហ្នឹងឯង ផ្ដល់​តំបន់​ព្រៃឈើ​គម្រប​ព្រៃឈើ ដោយ​ស្របច្បាប់​ពី​រដ្ឋាភិបាល​ទៅ​ឲ្យ​ឯកជន អ៊ីចឹង​រូបភាព​ទាំងអស់​ហ្នឹង​ដែល​យើង​មើល​ឃើញ​ថា វា​ជា​ការ​គំរាមកំហែង​ធ្ងន់ធ្ងរ​ដល់​វិស័យ​ព្រៃឈើ​នៅក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា»។

វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី មិន​អាច​ទាក់ទង​ប្រធាន​អង្គភាព​អ្នកនាំពាក្យ​រដ្ឋាភិបាល លោក ប៉ែន បូណា និង​អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួង​បរិស្ថាន លោក ផៃ ប៊ុនឈឿន ដើម្បី​សុំ​ការ​ឆ្លើយ​តប​បាន​ទេ នៅ​ថ្ងៃទី​២៧ ខែ​ធ្នូ ដោយ​ទូរស័ព្ទ​ចូល​គ្មាន​អ្នក​ទទួល។

ជុំវិញ​រឿង​នេះ ប្រធាន​សមាគម​បណ្ដាញ​យុវជន​កម្ពុជា លោក ហេង គឹមហុង យល់​ឃើញ​ថា រដ្ឋាភិបាល​ត្រូវតែ​អនុវត្ត​ច្បាប់​ឲ្យ​តឹងរ៉ឹង និង​ការពារ​ធនធានធម្មជាតិ ឲ្យ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​ជាង​ឆ្នាំ​ចាស់ ពីព្រោះ​កន្លងទៅ​មន្ត្រី​របស់​រដ្ឋាភិបាល​តែងតែ​រង​ការរិះគន់​ពី​មហាជន​ថា បាន​គប់គិត​ជាមួយ​ជនល្មើស បណ្ដែតបណ្ដោយ​ឲ្យ​មានការ​កាប់​បំផ្លាញ​ព្រៃឈើ​និង​ការ​កាប់​ទន្ទ្រាន​ដី​ព្រៃ​ធ្វើ​ជា​កម្មសិទ្ធិ នៅក្នុង​តំបន់​ការពារ​របស់​ខ្លួន។ លោក​សង្ឃឹម​ថា នៅក្នុង​ឆ្នាំ​ថ្មី​នេះ រដ្ឋាភិបាល​ធ្វើ​ការ​ការពារ​ធនធាន​ធម្មជាតិ​ពិតប្រាកដ​នឹង​បើក​ចិត្ត​ឲ្យ​ទូលាយ​ដល់​អ្នក​ដែល​ស្រឡាញ់​និង​ចង់​ការពារ​ធនធានធម្មជាតិ មាន​សិទ្ធិ​គ្រប់គ្រាន់​ក្នុង​ការ​ចូលរួម​ការពារ​ទ្រព្យសម្បត្តិ​ជាតិ​ទាំងអស់គ្នា។

    លោក ហេង គឹមហុង៖ «អ៊ីចឹង​រឿង​នេះ​សំខាន់​មែនទែន​ដែល​រដ្ឋាភិបាល​គួរ​កំណត់​យក​ជា​អាទិភាព ហើយ​ជា​ការ​ស្ដារ​មុខមាត់​ជា​ការ​ជំរុញ​ឲ្យ​មានការ​លើកទឹកចិត្ត​ជា​ការ​ទាក់ទាញ​ប្រជាប្រិយភាព​និង​ការ​គាំទ្រ​ផង ខ្ញុំ​ជឿជាក់​ថា ប្រសិន​បើ​រដ្ឋាភិបាល​មាន​ការ​ប្ដេជ្ញាចិត្ត​ពិតប្រាកដ​ក្នុង​ការ​អនុវត្ត​ហើយ នឹង​ធ្វើ​ការ​កំណែទម្រង់​ផ្ទៃក្នុង​ការ​ធ្វើ​អធិការកិច្ច​នូវ​គុណភាព​មន្ត្រី​របស់​ខ្លួន​នោះ ការ​ការពារ​ធនធាន​ធម្មជាតិ​នឹង​កាន់​តែ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​ជាង​មុន​ទៅ​ទៀត»។

ទោះ​ជា​យ៉ាងណា កាលពី​ថ្ងៃទី​១៧ ខែ​តុលា ក្រោយ​ពី​រដ្ឋមន្ត្រី​ថ្មី​ក្រសួង​បរិស្ថាន លោក អ៊ាង សុផល្លែត ចូល​កាន់​តំណែង​ក្រសួង​បរិស្ថាន​បាន​ប្រកាស​ដាក់ចេញ​វិធានការ​ចំនួន​៤​ដើម្បី​ទប់ស្កាត់​និង​ការ​ការពារ​ធនធានធម្មជាតិ​ឲ្យ​បាន​១០០​ភាគរយ ត្រូវ​អនុវត្ត​ច្បាប់ និង​មិន​លើកលែង​ឲ្យ​ជនល្មើស​ទៀត​នោះ​ទេ ជំរុញ​ឲ្យ​ការ​ដាំដុះ​គម្រប​ព្រៃឈើ​ឡើងវិញ​ឲ្យ​បាន​៦០% នៅ​ឆ្នាំ​២០៥០។ លើស​ពី​នេះ នៅ​ក្នុង​ពិធី​បិទ​សន្និបាត​បូកសរុប​ការងារ​ឆ្នាំ​២០២៣ និង​លើក​ទិសដៅ​ការងារ​ឆ្នាំ​២០២៤ ពាក់ព័ន្ធ​និង​បរិស្ថាន លោកនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​ចេញ​បទបញ្ជា​ឱ្យ​លោក សៅ សុខា ប្រធាន​គណៈកម្មាធិការ​ទប់ស្កាត់ និង​បង្ក្រាប​បទល្មើស​ធនធាន​ធម្មជាតិ និង​ក្រសួង​ពាក់ព័ន្ធ​ត្រូវ​រួមគ្នា អនុវត្ត​ច្បាប់​ព្រៃឈើ ឲ្យ​បាន​តឹងរ៉ឹង​បំផុត។

កាលពី​ឆ្នាំ​២០២២ អង្គការ​គំនិត​ផ្ដួចផ្ដើម​សាកល​ប្រឆាំង​នឹង​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​ឆ្លងដែន (Global Initiative Against Transnational Organized Crime) បាន​ចេញ​របាយការណ៍​ស្រាវជ្រាវ​មួយ ពី​មែក​ធាង​អំពើ​ខុសច្បាប់ នៃ​រចនាសម្ព័ន្ធ​កាប់​ឈើ​ខុសច្បាប់​នៅ​កម្ពុជា (Branches Of Illegality Cambodia's illegality structures) បង្ហាញ​ថា ប្រព័ន្ធ​ការពារ​គ្នា​ទៅវិញទៅមក ដែល​បង្កើត​ឡើង​ដោយ​គ្រួសារ​អតីត​នាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន សែន ជាមួយ​ក្រុម​ឧកញ៉ា និង​កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ​ធ្វើ​ឱ្យ​មាន​វិនាសកម្ម​ព្រៃឈើ​នៅ​កម្ពុជា។

សកម្មជន​បរិស្ថាន និង​ក្រុម​អង្គការ​ជាតិ​-​អន្តរជាតិ នៅតែ​មើល​ឃើញ​ថា ការ​បង្ក្រាប​បទល្មើស​ព្រៃឈើ​នៅ​កម្ពុជា​នៅតែ​មិន​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​។ ផ្ទុយទៅវិញ​បទល្មើស​ព្រៃឈើ នៅតែ​បន្ត​កើនឡើង​ទ្រង់ទ្រាយ​ធំ ហើយ​អ្នក​ប្រព្រឹត្ត​ទាំងនោះ​ភាគច្រើន ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ក្រុម​គ្រួសារ​សាច់ញាតិ​របស់​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត តែម្ដង៕

No comments: