Khmer Circle:
Justice should be 'blind' and not be determined by those in power. Can the Khmer people also expect justice from the courts when it comes to being dispossessed off their lands, trying to stop the wholesale destruction of the environment or instances of abuse by the rich and powerful in society who are well connected to the political elite?
^^^
2024.06.25
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត អំពាវនាវឲ្យពលរដ្ឋទុកចិត្តលើប្រព័ន្ធតុលាការក្នុងការដោះស្រាយករណីអតីតឧកញ៉ា ស្រី ស៊ីណា បានបាញ់សម្លាប់គូដណ្ដឹងវ័យក្មេងមួយគូ។ ប៉ុន្តែអ្នកសិក្សាផ្នែកច្បាប់ និងអ្នកឃ្លាំមើល យល់ថា ពលរដ្ឋ មិនអាចទុកចិត្តលើប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌នោះទេ ប្រសិនបើការអនុវត្តច្បាប់នៅតែគ្មានប្រសិទ្ធភាពដូចសព្វថ្ងៃ។
បន្ទាប់ពីសាធារណជនផ្ទុះកំហឹង ចំពោះករណីឃាតកម្មលើគូដណ្ដឹងវ័យក្មេង ១គូ និងព្រួយបារម្ភអំពីការដាក់ទោសទណ្ឌតិចតួចលើជនដៃដល់ធ្លាប់មានគោរមងារជា «ឧកញ៉ា» នោះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅថ្ងៃទី២៥ មិថុនា បានអំពាវនាវដល់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ ស្ងៀមស្ងាត់ ដើម្បីទុកកិច្ចការនេះជូនស្ថាប័នអនុវត្តច្បាប់ចាត់ចែង និងដោះស្រាយទៅតាមច្បាប់។
បន្ថែមពីនេះ លោកសូមឱ្យប្រជាពលរដ្ឋជឿទុកចិត្តលើប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌កម្ពុជាក្នុងការចាត់ការ និងដោះស្រាយផ្ដល់យុត្តិធម៌ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ចំពោះករណីឃាតកម្មនេះ។ ទោះជាបែបនេះក្តី តាមរយៈសារ ដែលបង្ហោះនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុក (Facebook) លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ក៏អំពាវនាវឱ្យស្ថាប័នតុលាការ និងស្ថាប័នអយ្យការ យកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការពិនិត្យ និងអនុវត្តច្បាប់លើករណីនេះឱ្យបានតឹងរ៉ឹង ម៉ឺងម៉ាត់ និងត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ ដើម្បីស្វែងរកយុត្តិធម៌ជូនជនរងគ្រោះ និងក្រុមគ្រួសារ ដោយគ្មានការអន្តរាគមន៍ណាមួយជាដាច់ខាត។
បន្ទាប់ពីបង្ហោះសារនេះរួច ហើយប៉ុន្មានម៉ោងក្រោយមក លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានបង្ហោះសារមួយទៀត ដោយណែនាំរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក កើត រិទ្ធ ឲ្យសិក្សា និងរៀបចំបញ្ចូលទៅក្នុងវិសោធនកម្មក្រមព្រហ្មទណ្ឌនាពេលខាងមុខនូវចំណុចខ្វះខាតទាំងឡាយនៅក្នុងក្រមព្រហ្មទណ្ឌ ជាពិសេស ចំណុចខ្វះខាតទាក់ទងនឹងការដាក់ទម្ងន់ទោស ចំពោះស្ថានភាពនៃបទល្មើស ដូចករណី នៃការបាញ់ប្រហារដ៏សាហាវរបស់ជនល្មើស ស្រី ស៊ីណា។ការលើកឡើងរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នេះ គឺបន្ទាប់ពីអ្នកលេងហ្វេសប៊ុកម្នាក់ឈ្មោះ វង់ច័ន្ទ រស្មីតារា (Vongchan Reaksmeidara) បានផ្ញើសារទៅលោកថា ច្បាប់ក្រមព្រហ្មទណ្ឌ ត្រង់មាត្រា១៩៩ ដល់មាត្រា២០៥ ដែលចែងអំពីបទល្មើសឃាតកម្មនោះ នៅចន្លោះប្រហោង ដែលចាំបាច់ត្រូវកែប្រែដោយបន្ថែមស្ថានទម្ងន់ទោស បើពុំនោះទេ ទោះបីចៅក្រមអនុវត្តច្បាប់ត្រឹមត្រូវយ៉ាងណា ក៏មិនអាចផ្តល់យុត្តិធម៌ជូនរងគ្រោះបានដែរ។ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បញ្ជាក់ថា ទោះបីពេលនេះ តុលាការមិនអាចផ្ដន្ទាទោសជនល្មើសលើសពីអ្វី ដែលច្បាប់បានចែង ឬបញ្ញត្តិក្តី ក៏ថ្ងៃអនាគត អាចធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ ដើម្បីបង្កើនទម្ងន់ទោសទណ្ឌសម្រាប់អ្នកប្រព្រឹត្តខុសបែបនេះ។
ទោះជាយ៉ាងណាក្ដី អ្នកសិក្សាផ្នែកច្បាប់ លោក វ៉ន់ ចាន់ឡូត លើកឡើងថា ច្បាប់ក្រមព្រហ្មទណ្ឌបច្ចុប្បន្ននេះ មានភាពខ្លាំងគ្រប់គ្រាន់រួចទៅហើយ ប៉ុន្តែរឿងសំខាន់ គឺតុលាការទៅវិញទេ ដែលមានបញ្ហានៅក្នុងការអនុវត្តច្បាប់ និងបញ្ហាស៊ើបអង្កេតរឿងក្តីមិនដល់ឫសគល់។ លោកយល់ថា អំពើបាញ់ប្រហារដ៏ឃោរឃៅរបស់អតីតឧកញ៉ា ស្រី ស៊ីណា ដែលសម្លាប់មនុស្ស ២នាក់ និងពីរនាក់ទៀតរងរបួស គួរតែត្រូវបានចោទប្រកាន់តាមមាត្រា២០០ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌពីបទឃាតកម្មគិតទុកជាមុន ដែលចែងពីការដាក់ពន្ធនាគារមួយជីវិត។
អ្នកឃ្លាំមើលយល់ថា ប្រសិនបើលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត អំពាវនាវដល់ពលរដ្ឋ ឱ្យទុកចិត្តលើប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌នោះ លុះត្រាតែតុលាការអនុវត្តច្បាប់ឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព និងយុត្តិធម៌ជាមុនសិន។ ពួកគាត់សង្កេតឃើញថា អ្វីដែលបានកើតឡើងក្នុងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ នៅស្រុកខ្មែរជាច្រើនទសវត្សក្រោមការគ្រប់គ្រងអំណាចរបស់លោក ហ៊ុន សែន និងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នេះ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរពិបាកនឹងជឿជាក់ថា ពួកគាត់អាចទទួលបានយុត្តិធម៌ណាស់។
អ្នកវិភាគនយោបាយ បណ្ឌិត សេង សារី ថ្លែងថា ករណីលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ចេញសារអំពាវនាវដល់តុលាការឱ្យអនុវត្តឲ្យបានយុត្តិធម៌ក្នុងករណីឃាតកម្មថ្មីៗ នេះ និងអំពាវនាវដល់ពលរដ្ឋឱ្យទុកចិត្តលើតុលាការនោះ ជាការចេញមកសម្រួលស្ថានការណ៍ប៉ុណ្ណោះ ដោយសារផ្ទុះប្រតិកម្មខ្លាំងពីមហាជន និងឈានដល់ការវាយតម្លៃលើការដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជាពិសេស លើវិស័យយុត្តិធម៌។ លោកថា ក្នុងនាមជានាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គួរតែប្រើអំណាចកែទម្រង់ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ ដើម្បីស្ដារទំនុកចិត្តពលរដ្ឋឡើងវិញ មិនមែនត្រឹមតែចេញសារអំពាវនាវធម្មតានោះទេ។
រយៈពេលជាង ១សប្តាហ៍មកនេះ ប្រជាពលរដ្ឋទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស រួមទាំងអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាផង បានផ្ទុះកំហឹងខ្លាំង ចំពោះតុលាការ ដែលប្រើប្រាស់បទចោទស្រាលទៅលើជនល្មើសមានងារជាឧកញ៉ា គឺលោក ស្រី ស៊ីណា ដែលប្រើប្រាស់កាំភ្លើងចូលទៅបាញ់សម្លាប់ជនរងគ្រោះដល់ក្នុងផ្ទះ។ ការបាញ់ប្រហារនោះ បណ្ដាលឲ្យគូដណ្ដឹងជិតរៀបការ ១គូ ស្លាប់បាត់បង់ជីវិត និង ២នាក់ទៀតរងរបួសធ្ងន់ស្រាល។ ពលរដ្ឋ និងក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះ ទាមទារតុលាការឱ្យកាត់ទោសអតីតឧកញ៉ា ស្រី ស៊ីណា ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារមួយជីវិត ទើបសមនឹងទង្វើឃោរឃៅនោះ។
អ្នកឃ្លាំមើលផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស និងសង្គម លោក ស៊ឹង សែនករុណា ពិនិត្យឃើញថា ការអនុវត្តច្បាប់របស់តុលាការក្នុងសំណុំរឿងឃាតកម្មដ៏ព្រៃផ្សៃនេះ បានបង្ហាញឲ្យឃើញពីភាពមិនប្រក្រតី និងការជួយសម្រាលទោសឲ្យឃាតកតាំងពីដំបូងមកហើយ ដូច្នេះហើយ ទើបផ្ទុះប្រតិកម្មពីមហាជន។ លោកថា នេះមិនមែនជារឿងថ្មីនោះទេ ដែលលោក ហ៊ុន សែន និងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ចេញមុខការពារតុលាការថា ជាស្ថាប័នឯករាជ្យ ប៉ុន្តែមកទល់ពេលនេះ ពលរដ្ឋក្រីក្រទន់ខ្សោយនៅតែរងគ្រោះ និងជួបភាពអយុត្តិធម៌។
នៅប្រទេសកម្ពុជា គ្មានសម័យណាដែលមានឧកញ៉ាច្រើនជាងសម័យកាល ដែលគ្រប់គ្រងដោយលោក ហ៊ុន សែន និងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នេះទេ ហើយក៏គ្មានសម័យណា ដែលមានឧកញ៉ាប្រព្រឹត្តខុសច្បាប់ ឬប្រើអំណាចធ្វើបាបពលរដ្ឋស្លូតត្រង់ ដូចសម័យនេះដែរ។ គិតមកទល់ពេលនេះ កម្ពុជាដែលជាប្រទេសក្រីក្រមួយ មានឧកញ៉ាជាង ១ពាន់ ៣រយនាក់ (១.៣០០) ហើយ ក្នុងនោះភាគច្រើនជាឧកញ៉ា ដែលមានឥទ្ធិពល ហើយត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ជាអ្នកចិញ្ចឹមគណបក្សកាន់អំណាច ហើយមានទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយក្រុមគ្រួសារលោក ហ៊ុន សែន។ ដោយសារតែអ្នកជំនួញ និងអ្នកកាន់អំណាច មានទំនាក់ទំនងស្អិតជាប់គ្នាបែបនេះហើយ ទើបពលរដ្ឋនៅតែព្រួយបារម្ភថា ជនល្មើស ស្រី ស៊ីណា ដែលជាអ្នកជំនួញអចលនទ្រព្យនោះ អាចប្រើលុយ និងខ្នងបង្អែក ដើម្បីគេចពីការទទួលខុសត្រូវតាមផ្លូវច្បាប់ដោយស្ងាត់ៗ៕
No comments:
Post a Comment