2024.12.09
ខ្មែររស់នៅប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង និងជប៉ុនជឿជាក់ថាបាតុកម្មរបស់អ្នកនៅក្រៅប្រទេសមានឥទ្ធិពលទៅលើនយោបាយដឹកនាំប្រទេសរបស់ឪពុកកូននាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន សែន និងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត។ ពួកគេថា បាតុកម្មរបស់ពលរដ្ឋនៅក្រៅប្រទេសនេះគឺជាមធ្យោបាយសំខាន់ក្នុងការផ្សព្វផ្សាយពីស្ថានភាពនៃការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាទៅកាន់ពិភពលោក។
ការលើកឡើងនេះកើតមានបន្ទាប់ពីអ្នកនាំពាក្យបក្សកាន់អំណាចថា ប្រមូលផ្ដុំគ្នាធ្វើបាតុកម្មរបស់ខ្មែររស់នៅប្រទេសជប៉ុន និងកូរ៉េខាងត្បូង ដើម្បីអបអរសាទរខួបលើកទី៧៦ឆ្នាំ នៃទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ និងទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គោរពសិទ្ធិមនុស្សឡើងវិញគឺគ្មានឥទ្ធិពលលើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឡើយ។
ខ្មែររស់នៅប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង និងជប៉ុនដែលសកម្មចូលរួមបាតុកម្មនានា រួមទាំងបាតុកម្មអបអរសាទរខួបលើកទី៧៦ឆ្នាំ នៃទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ និងទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គោរពសិទ្ធិមនុស្សឡើងវិញ នៅថ្ងៃទី៨ ខែធ្នូ នៅតែមានសង្ឃឹមថា អ្វីដែលពួកគេធ្វើនឹងជំរុញឱ្យអន្តរជាតិជួយដាក់សម្ពាធឱ្យរដ្ឋាភិបាលនេះកែប្រែស្ថានការណ៍ទៅតាមការចង់បានរបស់ពលរដ្ឋ។
ខ្មែររស់នៅប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង លោក លួន វិបុល ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា ក្នុងស្ថានភាពដែលពលរដ្ឋក្នុងស្រុកខ្មែរពិបាកបញ្ចេញមតិ ពិបាកជួបប្រជុំសម្ដែងមតិ និងបង្ហាញការពិតពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងបំផ្លាញប្រជាធិបតេយ្យពីសំណាក់អាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្ននេះ កម្លាំងអ្នកនៅក្រៅស្រុកនៅតែមានឥទ្ធិពលក្នុងការអំពាវនាវឱ្យអន្តរជាតិស្ដាប់ទុក្ខលំបាករបស់អ្នកប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ លោកថា សេចក្ដីសម្រេចរបស់សភាអឺរ៉ុប កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែវិច្ឆិកា ដែលតម្រូវឱ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជាស្ដារសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ ប្រសិនបើមិនចង់បាត់បង់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ «គ្រប់មុខទំនិញទាំងអស់លើកលែងតែអាវុធ» ឬEBA ដែលនៅសល់ចំនួន៨០% គឺជាឧទាហរណ៍បញ្ជាក់ថាសម្លេងពលរដ្ឋនៅក្រៅប្រទេសគឺមានឥទ្ធិពល។
លោក លួន វិបុល៖ «ប្រសិនបើនៅខាងក្រៅឥតមានឥទ្ធិពលទេ សភាអឺរ៉ុប គេមិនអាចកោះប្រជុំគ្នាលើកយកEBA នៅ ៨% ហ្នឹងយកមកជជែកទេ។ ដូច្នេះហើយការធ្វើរបស់បងប្អូនខ្មែរនៅទូទាំងពិភពលោក នៅខាងក្រៅប្រទេសនេះគឺមានឥទ្ធិពលបំផុតចំពោះប្រទេសកម្ពុជា ក៏អាចជួយជំរុញទៅដល់ទឹកចិត្តពលរដ្ឋដែលគាត់ពុំមានសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិយោបល់ហ្នឹងគឺឱ្យគាត់មានភាពក្លាហាន ឱ្យទឹកចិត្តរបស់ពួកគាត់នៅជាមួយយើងខ្មែរនៅខាងក្រៅ»។
ខ្មែររស់នៅប្រទេសកូរ៉េជាច្រើននាក់បានជួបជុំគ្នាសម្ដែងមតិ និងដង្ហែក្បួនបាតុកម្មនៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យក្នុងទីក្រុងក្វាងជូ (Gwangju) កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែធ្នូ អបអរទិវាសិទ្ធិមនុស្ស ១០ធ្នូ ខួបលើកទី៧៦។ ពួកគេលើកយកប្រធានសំខាន់មួយចំនួនមកធ្វើជាគោលនៃការបញ្ចេញមតិនៅក្នុងពេលតវ៉ា ដែលរួមមាន៖ ការធានាសិទ្ធិ សេរីភាព សន្តិសុខ សុវត្ថិភាពសង្គម និងយុត្តិធម៌សម្រាប់មនុស្សគ្រប់រូប ព្រមទាំងស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលប្តឹងប្រទេសថៃទៅតុលាការអន្តរជាតិ ដើម្បីទាមទារអធិបតេយ្យជាតិ ឬភាពជាម្ចាស់លើកោះគជ់។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ យុវជន និងពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅប្រទេសជប៉ុន (Japan) បានជួបជុំគ្នាដង្ហែក្បួនបាតុកម្មនៅក្នុងទីក្រុងតូក្យូ (Tokyo) ដើម្បីជំរុញឱ្យលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បញ្ឈប់ការចាប់ខ្លួនពលរដ្ឋតាមទំនើងចិត្ត ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញឆ្លងដែនលើអ្នកមានមតិផ្ទុយពីរដ្ឋាភិបាល ដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយទាំងអស់ឱ្យមានសេរីភាព បញ្ឈប់ការចាប់ខ្លួនក្រុមគ្រួសារសកម្មជននយោបាយជាចំណាប់ខ្មាំងបង្ខំឱ្យពួកគេចុះចូលជាមួយរដ្ឋាភិបាលហើយងាកមកស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ។
គណៈកម្មការរៀបចំបាតុកម្មទាមទារសិទ្ធិសេរីភាពប្រជាធិបតេយ្យ ដើម្បីកម្ពុជា ប្រចាំនៅប្រទេសជប៉ុន លោក ម៉ាច ខេមរា ស្នើដល់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ឈប់លាបពណ៌មកលើពលរដ្ឋ ដែលទាមទារសិទ្ធិសេរីភាពថា ជាក្រុមជ្រុលនិយម ពីព្រោះការចោទប្រកាន់របស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គឺជាការធ្វើឱ្យជាតិបែកបាក់។
លោក ម៉ាច ខេមរា៖ «សុំឱ្យមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្សការបញ្ចេញមតិដូច្នេះសូមឱ្យលោក ហ៊ុន សែន ហើយនិងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ស្ដាប់សំឡេងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋស្លូតត្រង់ដែលគាត់ទាមទារតែសិទ្ធិបញ្ចេញមតិ និងសិទ្ធិធ្វើនយោបាយសិទ្ធិរស់រានមានជីវិតស្របទៅច្បាប់តែប៉ុណ្ណោះ។ ហើយបើលោកមិនធ្វើតាម ឬក៏មិនមានការកែប្រែ កែលំអបើកលំហសិទ្ធិសេរីភាពវិញទេ អ៊ីចឹងសហភាពអឺរ៉ុបហ្នឹងផ្ដាច់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ៨០%បន្ទាប់ទៀត»។
ទាក់ទងនឹងរឿងនេះ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន ឆ្លើយតបថា ការធ្វើបាតុកម្មរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រៅប្រទេស និងនៅប្រទេសជប៉ុននេះគឺជារឿងឥតប្រយោជន៍ និងជាការកេងចំណេញនយោបាយ។ លោកអះអាងថា ប្រសិនបើពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសទាំងនោះចុះចូលជាមួយរដ្ឋាភិបាលពួកគេនឹងអាចមកលេងស្រុកកំណើតវិញបាន។
លោក សុខ ឥសាន៖ «គាត់អត់មានអ្នកណាលាបពណ៌គាត់ទេ ឱ្យគាត់ឈប់ធ្វើសកម្មភាពបម្រើឧបាយកលទុច្ចរិតរបស់លោក សម រង្ស៊ី ក្បត់ជាតិដែលកំពុងនៅក្រៅប្រទេសអាងខ្លួននៅក្រៅប្រទេសខ្លួនចេះតែធ្វើសកម្មភាព ដើម្បីញុះញង់ឱ្យបងប្អូនប្រឆាំងនឹងជាតិសាសន៍ឯងជាតិឯង»។
បើទោះជាយ៉ាងណាខ្មែររស់ប្រទេសជប៉ុន លោក សោម សុជាតិ មានប្រសាសន៍ថា ការលើកឡើងថា ការតវ៉ារបស់ពលរដ្ឋនៅក្រៅប្រទេសថា គ្មានឥទ្ធិពលនេះជាការលើកឡើងឱ្យតែរួចពីមាត់ ឬពុំមានស្មារតីឆ្លងកាត់ការពិចារណាឱ្យបានត្រឹមត្រូវ។
លោក សុជាតិ ថាមេដឹកនាំប្រទេសបច្ចុប្បន្នជាអ្នកដែលត្រូវទទួលខុសត្រូវទាំងស្រុងចំពោះមុខពលរដ្ឋ ប្រសិនបើកម្ពុជាបន្តបាត់ប្រយោជន៍សម្រាប់ពលរដ្ឋ សម្រាប់ទេសជាតិបន្ថែមទៀតដោយសារតែការដឹកនាំ ដែលរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យ។
លោក សោម សុជា៖ «EBA នេះគេឱ្យគឺគ្រាន់តែលោក ហ៊ុន សែន លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គោរពសិទ្ធិមនុស្សកុំធ្វើបាបប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនឯង។ យើងមិនធ្វើបាបប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនឯងហើយ យើងបាន៧០០លានដុល្លារក្នុង១ឆ្នាំទៀត តើលោក ហ៊ុន សែន ហ៊ុន ម៉ាណែត គួរជ្រើសរើសយកសម្លាប់ប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនឯងហើយបាត់បង់៧០០លានដុល្លារក្នុង១ឆ្នាំ។ តើរដ្ឋាភិបាលមួយនេះគួរជ្រើសរើសយកមួយណា? បើតាមខ្ញុំ ប្រសិនបើ EBA ត្រូវបានគេកាត់មែន សូមឱ្យពលរដ្ឋទាំង២ភេទ យុវជន ប្រជាជន និងបញ្ញាជនទាំងអស់ក្រោកឈរឡើងចង្អុលមុខលោក ហ៊ុន សែន ចង្អុលមុខលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ចង្អុលមុខរដ្ឋាភិបាលមួយនេះអសមត្ថភាព ការពារ EBA គឺយើងត្រូវទាមទារដោយគ្មានការលើកលែង»។
ទាក់ទងនឹងទិវាសិទ្ធិមនុស្ស ១០ធ្នូនេះដែរ នៅក្នុងស្រុកក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលបានបញ្ចប់ដំណើរធម្មយាត្រា សិទ្ធិយាត្រា ដោយថ្មើរជើងរយៈពេល៣ថ្ងៃ ដែលបានចេញដំណើរពីក្រុងកំពត កាលពីថ្ងៃទី៦ ខែធ្នូ មករាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីលើកកម្ពស់គុណតម្លៃនៃការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស។ ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរខណ្ឌដូនពេញប្រមាណ៥០នាក់បានរារាំងពួកគេមិនឱ្យបានបិទបញ្ចប់ដំណើរធម្មយាត្រាដោយជួបជុំគ្នានៅខាងមុខអតីតព្រះសក្យមុនីចេតិយ ឬនៅខាងមុខស្ថានីយរថភ្លើងក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីបុណ្យឧទ្ទិសកុសលដល់អ្នកដែលលះបង់អាយុជីវិត ដើម្បីប្រទេសជាតិ ដូចការគ្រោងទុកទេ ដោយបង្ខំឱ្យរំសាយក្បួនធម្មយាត្រានៅតំបន់បឹងកក់ ខណ្ឌដូនពេញ។ ក្រោយចរចាគ្នាអាជ្ញាធរបានអនុញ្ញាតឱ្យតំណាង៧នាក់ទៅអុជធូបនៅអតីតព្រះសក្យមុនីចេតិយ។
ជាមួយគ្នានេះ នៅថ្ងៃទី៨ ខែធ្នូ ដដែល សហជីពប្រមាណ១០ស្ថាប័នក៏បានដាក់ញត្តិស្នើទៅលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ចំនួន ១៨ចំណុច ដើម្បីជួយលើកកម្ពស់សិទ្ធិការងារ លក្ខខណ្ឌការងារ និងផលប្រយោជន៍ជូនកម្មករទាំងក្នុង និងក្រៅប្រព័ន្ធ។
នៅថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូខាងមុខក្រុមអង្គការសិទ្ធិមនុស្សសមាគមន៍ និងសហជីពគ្រោងជួបជុំគ្នាដោយមានអ្នកចូលរួមប្រមាណ២ពាន់នាក់ (២ ០០០) ដើម្បីរំលឹកខួបទិវាមនុស្សអន្តរជាតិនៅឆ្នាំ២០២៤នេះ ដោយសម្រេចជ្រើសយកប្រធានបទដែលស្របនឹងប្រធានបទអង្គការសហប្រជាជាតិ គឺ «សិទ្ធិរបស់យើង អនាគតរបស់យើងនៅពេលឥឡូវនេះ ៖ លើកកម្ពស់សេរីភាពបញ្ចេញមតិ ដើម្បីសមភាព និងយុត្តិធម៌»។
រយៈពេល១ឆ្នាំ ២០២៤នេះ រដ្ឋាភិបាលដឹកនាំដោយនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ក៏មិនខុសពីរដ្ឋាភិបាលឪពុករបស់លោក គឺ លោក ហ៊ុន សែន ដែរ រងការរិះគន់ជុំទិសពីអង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិ ព្រមទាំងអង្គការសហប្រជាជាតិផងថា បានបន្តរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញពលរដ្ឋ ដែលបញ្ចេញមតិរិះគន់ ឬមិនស្របរដ្ឋាភិបាល៕
No comments:
Post a Comment