Tuesday, 14 February 2017

សង្គម​ស៊ីវិល​ស្នើ​អប់រំ​អ្នក​ប្រមាថ​ជីវិត​ប្រមុខ​រដ្ឋាភិបាល​តាម​ហ្វេសប៊ុក​ជា​ជាង​ប្រើ​ច្បាប់


ដោយ រាជ វិញ្ញូ
2017-02-14

អ្នក​នាំ​ពាក្យ​សមាគម​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​អាដហុក (ADHOC) លោក សំ ច័ន្ទគា ផ្ដល់​បទសម្ភាសន៍​ឲ្យ​អាស៊ីសេរី កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៦ ខែ​ធ្នូ ឆ្នាំ​២០១៦។
អ្នក​នាំ​ពាក្យ​សមាគម​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​អាដហុក (ADHOC) លោក សំ ច័ន្ទគា ផ្ដល់​បទសម្ភាសន៍​ឲ្យ​អាស៊ីសេរី កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៦ ខែ​ធ្នូ ឆ្នាំ​២០១៦។

Photo: RFA



សង្គម​ស៊ីវិល​ចង់​ឃើញ​អាជ្ញាធរ​ប្រើប្រាស់​វិធីសាស្ត្រ​អប់រំ​ចំពោះ​បុគ្គល​មួយ​ចំនួន​ដែល​ប្រើប្រាស់​ពាក្យ​សម្ដី ឬ​សរសេរ​ប្រមាថ​អាយុ​ជីវិត​ថ្នាក់​ដឹកនាំ​ប្រទេស​តាម​ហ្វេសប៊ុក ជា​ជាង​ការ​ប្រើប្រាស់​ផ្លូវ​ច្បាប់​បង្ក្រាប​ចំពោះ​អ្នក​ទាំងនោះ។ ការ​អះអាង​នេះ ស្រប​ពេល​យុវជន​ម្នាក់​កំពុង​ប្រឈម​នឹង​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​ពី​តុលាការ បន្ទាប់​ពី​សរសេរ​សារ​គំរាម​កំហែង​អាយុ​ជីវិត​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន តាម​ហ្វេសប៊ុក។ រីឯ​អ្នក​ច្បាប់​វិញ​បញ្ជាក់​ថា អ្នក​គំរាម​សម្លាប់​អ្នក​ដទៃ​លើ​ហ្វេសប៊ុក គឺ​ជា​បទល្មើស​ព្រហ្មទណ្ឌ។

សិទ្ធិ​សេរីភាព​ក្នុង​ការ​បញ្ចេញ​មតិ​លើ​ហ្វេសប៊ុក​សព្វថ្ងៃ ត្រូវ​បាន​សង្គម​ស៊ីវិល​សង្កេត​ឃើញ​ថា មាន​អ្នក​ខ្លះ​សម្ដែង​មតិ​របស់​ខ្លួន​រហូត​ហួស​ដែន​កំណត់​នៃ​ច្បាប់ និង​អ្នក​ខ្លះ​ទៀត​ត្រូវ​បាន​គេ​រឹតត្បិត​សិទ្ធិ​សេរីភាព មិន​អាច​និយាយ​អ្វី​ដែល​ខ្លួន​ចង់​ឡើយ។



មន្ត្រី​នាំ​ពាក្យ​សមាគម​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​អាដហុក (ADHOC) លោក សំ ច័ន្ទគា ថ្លែង​ថា អ្នក​ចូល​ចិត្ត​និយាយ​ប្រមាថ និង​សរសេរ​គំរាម​សម្លាប់​បុគ្គល​ដទៃ​នៅ​តាម​ហ្វេសប៊ុក គឺ​ភាគច្រើន​សុទ្ធតែ​អ្នក​ពុំ​មាន​ការ​យល់​ដឹង​ឲ្យ​បាន​គ្រប់​ជ្រុងជ្រោយ​អំពី​ក្រម​សីលធម៌​នៃ​សិទ្ធិ​បញ្ចេញ​មតិ និង​និយាយ​ស្ដី​បណ្ដោយ​តាម​កំហឹង​របស់​ខ្លួន​ដែល​មាន​ប៉ុណ្ណោះ។ ហេតុ​នេះ ក្រុម​អ្នក​ជេរ​ប្រមាថ​ធ្វើ​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​អាយុ​ជីវិត​ថ្នាក់​ដឹកនាំ​កំពូល​របស់​រដ្ឋាភិបាល គួរ​តែ​ណែនាំ​អប់រំ និង​អនុគ្រោះ ថ្វីត្បិតតែ​ការ​សម្ដែង​មតិ​នោះ​អាច​ប្រឈម​មុខ​នឹង​ផ្លូវ​ច្បាប់​ក្ដី៖ «យើង​សំណូមពរ​ដល់​ស្ថាប័ន​រដ្ឋ គួរ​តែ​ណែនាំ គួរ​តែ​អនុគ្រោះ​ដល់​គាត់ ដោយសារ​គាត់​មិន​មាន​ការ​យល់​ដឹង​អំពី​សិទ្ធិ​ក្នុង​ការ​បញ្ចេញ​មតិ ទើប​គាត់​បញ្ចេញ​មតិ​មិន​គោរព​ក្រម​សីលធម៌»។

ការ​អះអាង​ពី​មន្ត្រី​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នេះ ស្រប​ពេល​យុវជន​ម្នាក់​ដែល​ជា​ពលករ​ចំណាក​ស្រុក កំពុង​រង​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​ពី​តុលាការ​ក្រុង​ភ្នំពេញ ពី​បទ​គំរាម​កំហែង​នឹង​សម្លាប់ បន្ទាប់​ពី​រូប​គេ​បង្ហោះ​សារ​ជា​អក្សរ និង​ឃ្លីប​វីដេអូ​គំរាម​ប្រមាថ​អាយុ​ជីវិត​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន តាម​ហ្វេសប៊ុក​ជា​បន្តបន្ទាប់។

លោក សំ ច័ន្ទគា បញ្ជាក់​ថា បើ​ទោះ​ជា​បុគ្គល​ណា​ម្នាក់​មិន​បាន​ប្រព្រឹត្ត និង​បញ្ចេញ​សកម្មភាព​សម្លាប់​អ្នក​ដទៃ តែ​ពាក្យ​សម្ដី និង​សារ​គំរាម អាច​ប្រឈម​នឹង​ចំណាត់ការ​របស់​តុលាការ ហើយ​បើ​ទោះ​ជា​ជន​រងគ្រោះ​មិន​បាន​ប្ដឹង ក៏​អាជ្ញាធរ​មាន​សិទ្ធិ​ធ្វើ​ការ​ឃាត់​ខ្លួន​អ្នក​នោះ​ដែរ។

កាល​ពី​អំឡុង​ខែ​តុលា ឆ្នាំ​២០១៦ យុវជន​ឈ្មោះ វ៉ែន សុភាព ហៅ សាម សុភាព ត្រូវ​បាន​អាជ្ញាធរ​ឃាត់​ខ្លួន សង្ស័យ​ពី​បទ​គំរាម​អាយុ​ជីវិត​លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជូន​ទៅ​នាយកដ្ឋាន​ប្រឆាំង​បទល្មើស​បច្ចេកវិទ្យា​នៃ​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ បន្ទាប់​ពី​យុវជន​នេះ​បាន​ត្រឡប់​ពី​ប្រទេស​ថៃ មក​លេង​ស្រុក​កំណើត​នៅ​ខេត្ត​ព្រៃវែង។ សាលា​ដំបូង​រាជធានី​ភ្នំពេញ បាន​បើក​សវនាការ​ករណី​យុវជន​ឈ្មោះ វ៉ែន សុភាព នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១៣ កុម្ភៈ ក្រោម​បទ​គំរាម​នឹង​សម្លាប់​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និង​បទ​ញុះញង់​ឲ្យ​មាន​ការ​រើសអើង​ជនជាតិ​វៀតណាម ហើយ​ចៅក្រម​នឹង​ប្រកាស​សាលក្រម​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៤ កុម្ភៈ។ ក្នុង​សវនាការ​នោះ យុវជន វ៉ែន សុភាព បាន​សារភាព​ពី​ការ​សរសេរ​សារ​ព្រមាន​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី និង​ទទួល​ស្គាល់​កំហុស ហើយ​បញ្ជាក់​ថា ការ​ប្រមាថ​របស់​ខ្លួន​ចំពោះ​លោក ហ៊ុន សែន គឺ​មិន​បាន​ដឹង​ថា នឹង​ត្រូវ​ប្រឈម​មុខ​នឹង​ផ្លូវ​ច្បាប់​យ៉ាង​នេះ​ឡើយ។

នេះ​មិន​មែន​ជា​ករណី​ទី​មួយ​ទេ ដែល​មាន​យុវជន​ត្រូវ​បាន​ចាប់​ខ្លួន និង​ប្រឈម​មុខ​នឹង​ច្បាប់ ដោយសារ​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អាយុ​ជីវិត​ថ្នាក់​ដឹកនាំ​ប្រទេស។ កាល​ពី​ខែ​មករា ឆ្នាំ​២០១៦ យុវជន​នៅ​ខេត្ត​កំពង់ធំ ម្នាក់​ត្រូវ​បាន​អាជ្ញាធរ​ចាប់​ខ្លួន បន្ទាប់​មក​តុលាការ​បាន​ចោទ​ប្រកាន់​ពី​បទ​គំរាម​កំហែង​នឹង​សម្លាប់ ព្រម​ទាំង​ប្រមាថ​លោក ហ៊ុន សែន ប៉ុន្តែ​ក្រោយ​មក យុវជន​នេះ​ត្រូវ​បាន​ដោះលែង​វិញ​ក្រោយ​ពី​ទទួល​កំហុស​កែ​ខ្លួន។

ក្រៅ​ពី​លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវ​បាន​គេ​គំរាម​សម្លាប់ ក្នុង​នោះ​ក៏​មាន​លោក ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ ក៏​ធ្លាប់​ទទួល​រង​ការ​គំរាម​កំហែង​ដែរ។

មិន​មែន​មាន​តែ​លោក ហ៊ុន សែន និង​លោក ស ខេង ដែល​ជា​ថ្នាក់​ដឹកនាំ​ប្រទេស​កំពូលៗ ត្រូវ​បាន​គេ​គំរាម​តាម​ហ្វេសប៊ុក​ប្រមាថ​អាយុ​ជីវិត​ឡើយ សូម្បី​អ្នក​វិភាគ​ព្រឹត្តិការណ៍​សង្គម និង​នយោបាយ​ជាច្រើន រួម​មាន​មេ​បក្ស​ប្រឆាំង លោក កឹម សុខា ជាដើម ក៏​ធ្លាប់​ជួប​ប្រទះ​ករណី​ស្រដៀង​គ្នា​នេះ​ដែរ ប៉ុន្តែ​កន្លង​ទៅ អាជ្ញាធរ​មិន​ដែល​ស្វែងរក​ឃើញ​ជន​សង្ស័យ​ទាំងនោះ​មក​កាត់​ទោស​ដូច​ករណី​គំរាម​ជីវិត​លោក ហ៊ុន សែន នោះ​ទេ។

ជាក់ស្ដែង កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៩ ខែ​ធ្នូ ឆ្នាំ​២០១៦ កន្លង​ទៅ ហ្វេសប៊ុក​ដែល​ដាក់​រូប និង​ឈ្មោះ​របស់​កញ្ញា ធី សុវណ្ណថា ដែល​បាន​សរសេរ និង​បង្ហោះ​រូប​កាំភ្លើង​ជាច្រើន​ដើម​គំរាម​សម្លាប់​លោក កឹម សុខា នោះ ត្រូវ​បាន​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ បញ្ជាក់​ថា មិន​បាន​ស៊ើប​អង្កេត​ឡើយ ដោយសារ​ជន​រងគ្រោះ​មិន​បាន​ដាក់​ពាក្យ​ប្ដឹង។

ជុំវិញ​បញ្ហា​នេះ មន្ត្រី​នាំ​ពាក្យ​សមាគម​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​អាដហុក (ADHOC) លោក សំ ច័ន្ទគា ថ្លែង​ថា ការ​អនុវត្ត​ច្បាប់​របស់​មន្ត្រី​អាជ្ញាធរ​បច្ចុប្បន្ន​ហាក់​មាន​ភាព​លម្អៀង​រវាង​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល និង​មន្ត្រី​បក្ស​ប្រឆាំង ថ្វី​បើ​ពួក​គេ​ទទួល​រង​ការ​គំរាម​ដល់​អាយុ​ជីវិត​ដូច​គ្នា​ក្ដី។ មន្ត្រី​សង្គម​ស៊ីវិល​រូប​នេះ​បន្ថែម​ថា ជាក់ស្ដែង​នៅ​ក្នុង​ច្បាប់​ដែល​ហាម​មិន​ឲ្យ​មាន​ការ​លួច​ស្ដាប់ និង​លួច​ថត​ការ​សន្ទនា​របស់​បុគ្គល​ដទៃ​ដោយ​គ្មាន​ការ​អនុញ្ញាត​ពី​តុលាការ​នោះ ប៉ុន្តែ​ការ​បញ្ចេញ​សំឡេង​សម្ងាត់​ឯកជន​ជា​បន្តបន្ទាប់​ដែល​គេ​សង្ស័យ​ថា ជា​របស់​ក្រុម​មន្ត្រី​បក្ស​ប្រឆាំង​មួយ​ចំនួន​សាសង​ជាមួយ​ស្រី​ស្នេហ៍ ពុំ​មាន​តំណាង​អយ្យការ និង​ស្ថាប័ន​រដ្ឋ​ចេញ​មុខ​រក​អ្នក​ទទួល​ខុស​ត្រូវ យក​មក​ផ្ដន្ទាទោស​ឡើយ ព្រម​ទាំង​ទុក​ឲ្យ​ទង្វើ​បែប​នេះ​កើត​ឡើង​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​ក្ដី​ភ័យ​ខ្លាច​ចំពោះ​សិទ្ធិ​ឯកជន។

ជាមួយ​គ្នា​នេះ ប្រធាន​ការិយាល័យ​មេធាវី​ក្រុម​អ្នក​ច្បាប់​អមរិន្ទ្រ លោក​មេធាវី សុក សំអឿន បញ្ជាក់​ថា ការ​គំរាម​សម្លាប់​តាម​ហ្វេសប៊ុក គឺ​ជា​បទល្មើស​ព្រហ្មទណ្ឌ ដែល​អាជ្ញាធរ​ត្រូវ​បាន​ចាត់​វិធានការ​ស៊ើប​អង្កេត​រក​ជន​សង្ស័យ ដោយ​ពុំ​ចាំបាច់​មាន​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ពី​ជន​រងគ្រោះ​ឡើយ៖ «ព្រោះ​ធម្មតា បទល្មើស​ហ្នឹង​មិន​ចាំបាច់​បណ្ដឹង​ទេ បើ​ប៉ូលិស​គេ​មាន​ភស្តុតាង​គ្រប់គ្រាន់​ហើយ»។

លោក​មេធាវី​បន្ត​ថា ជន​សង្ស័យ​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​បទល្មើស​ព្រហ្មទណ្ឌ​គំរាម​សម្លាប់​អ្នក​ដទៃ នឹង​ត្រូវ​ផ្ដន្ទាទោស​ពី ៦​ខែ​ទៅ ២​ឆ្នាំ និង​ត្រូវ​ពិន័យ​ជា​ទឹកប្រាក់​ពី ១​លាន​រៀល​ទៅ ៤​លាន​រៀល។ ស្រប​ពេល​គ្នា​នេះ ទាំង​មន្ត្រី​សិទ្ធិ​មនុស្ស និង​អ្នក​ជំនាញ​ច្បាប់ ជំរុញ​ឲ្យ​អ្នក​ប្រើប្រាស់​បណ្ដាញ​សង្គម​ហ្វេសប៊ុក គួរ​ប្រកាន់​ក្រម​សីលធម៌ និង​ត្រូវ​ចេះ​រិះគន់​ក្នុង​ន័យ​ស្ថាបនា តែ​មិន​មែន​រិះគន់​ក្នុង​ន័យ​ជេរ​ប្រមាថ​ឡើយ៕

No comments: