ដោយ យន់ សាមៀន
2018-01-18
rfa
អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ លោក អង់តូនីញ៉ូ ហ្គោទែរ៉េស (Antonio Guterres) ថ្លែងក្នុងកិច្ចប្រជុំ កាលពីខែតុលា ឆ្នាំ២០១៦។
Photo courtesy of UN.ORG
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ប្រកាសថា ក្នុងស្ថានភាពណាក៏ដោយ ប្រទេសកម្ពុជានៅតែរៀបចំការបោះឆ្នោតនៅពេលខាងមុខដដែល ទោះបីជាគ្មានការទទួលស្គាល់ពីអង្គការសហប្រជាជាតិ និងបណ្ដាមេដឹកនាំធំៗលើលោកក៏ដោយ។
ការថ្លែងដូច្នេះ ក្នុងពិធីប្រកាសផ្សព្វផ្សាយពីគោលនយោបាយជាតិ ស្ដីពីមនុស្សវ័យចាស់ឆ្នាំ២០១៧-២០៣០ នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៨ ខែមករា។ អ្នកវិភាគនយោបាយមើលឃើញថា នេះហាក់ជាការប្រកាសពីគម្រោងក្ដោបក្ដាប់អំណាចរបស់លោកបន្តទៀត។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន អះអាងម្ដងទៀតថា ប្រទេសកម្ពុជានឹងរៀបចំការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសមាជិកព្រឹទ្ធសភានៅខែកុម្ភៈ និងបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្រនីតិកាលទី៦ នៅថ្ងៃទី២៩ កក្កដា ២០១៨ ដោយគ្មានការប្រែប្រួលឡើយ។ ការលើកឡើងបែបឌឺដងផង វាយប្រហារផងទៅកាន់អ្នកវិភាគ និងដើម្បីឆ្លើយចំពោះការចុះផ្សាយរបស់កាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ ដែលបានចុះផ្សាយនៅព្រឹកថ្ងៃទី១៨ មករា ដោយដាក់ចំណងជើងថា« លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីថា ការបោះឆ្នោតអាចធ្វើមិនបានបើមានការច្របូកច្របល់»។
ក្នុងពិធីប្រកាសផ្សព្វផ្សាយគោលនយោបាយជាតិ ស្ដីពីមនុស្សវ័យចាស់ឆ្នាំ២០១៧-២០៣០ នៅវិមានសន្តិភាព ថ្លែងនៅមុខមន្ត្រីរាជការដោយទឹកមុខមាំ ប្រកបដោយការខឹងសម្បារផង លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ថា បើទោះបីក្នុងតម្លៃណាក៏ដោយ ដំណើរការបោះឆ្នោតក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គឺនៅតែរៀបចំឡើងដដែល។
លោកអះអាងថា ក្រោយការបោះឆ្នោត គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតនឹងប្រកាសលទ្ធផលផ្លូវការ ហើយបើមានពាក្យបណ្ដឹងនឹងដោះស្រាយ ឬបញ្ជូនទៅក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញដើម្បីដោះស្រាយ ហើយនីតិវិធីរៀបចំរដ្ឋាភិបាលថ្មី គឺគ្មានអ្វីប្រែប្រួលទេ ទោះបីជាគ្មានការទទួលស្គាល់ពីអន្តរជាតិក៏ដោយ ក៏លោកមិនខ្វល់ដែរ៖ «បើទោះបីជាមានហេតុការណ៍អ្វីកើតឡើងក៏ដោយ ការបោះឆ្នោតនេះ ត្រូវតែធ្វើឱ្យខាងតែបាន។ ការបោះឆ្នោតមួយតម្រូវឱ្យប្រជាជនកម្ពុជាជាអ្នកចូលរួមបោះឆ្នោត ហើយមិនមានតម្រូវការឱ្យប្រធានាធិបតីនៃប្រទេសណាមួយឬ ក៏អគ្គលេខាអង្គការសហប្រជាជាតិ ឬក៏ក្នុងក្របខ័ណ្ឌយន្តការពហុភាគីទទួលស្គាល់ការបោះឆ្នោតនេះទេ»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីថា នីតិវិធីនេះ ជាដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ លោកជឿជាក់ថា ស្ថានភាពប្រទេសកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន គ្មានការចាំបាច់ណាមួយដើម្បីពន្យារពេលការបោះឆ្នោតនោះទេ ពីព្រោះជាសភាពការណ៍ដែលកំពុងដើរឆ្ពោះទៅមុខ ក្នុងក្របខ័ណ្ឌប្រជាធិបតេយ្យសេរី ពហុបក្ស។
ថ្មីៗនេះ សហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ផ្អាកការផ្ដល់ជំនួយដល់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប)។ ប្រតិភូសហភាពអឺរ៉ុបប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា បានចេញសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មាន កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែធ្នូ បញ្ជាក់ពីមូលហេតុនៃការសម្រេចផ្អាកជំនួយហិរញ្ញវត្ថុនេះ គឺដោយសារតែសេចក្ដីសម្រេចរបស់តុលាការកំពូល កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែវិច្ឆិកា កន្លងទៅ ក្នុងការរម្លាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលសហភាពអឺរ៉ុប សង្កត់ធ្ងន់ៗថា ក្នុងដំណើរការបោះឆ្នោតមួយដែលគណបក្សប្រឆាំង ត្រូវបានផាត់ចេញតាមទំនើងចិត្តយ៉ាងដូច្នេះ លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតនឹងមិនមានភាពស្របច្បាប់នោះទេ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល មិនខ្វល់នឹងការផ្ដាច់ជំនួយទាំងនេះឡើយ ពីព្រោះមានមហាមិត្តចិនបានប្រកាសចាំគាំទ្រគ្រប់កាលៈទេសៈ និងផ្ដល់កញ្ចប់ថវិកាសម្រាប់រៀបចំការបោះឆ្នោតនៅខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨ ខាងមុខទៀតផង។
អ្នកវិភាគនយោបាយឯករាជ្យ លោក បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ មានប្រសាសន៍ថា ការលើកឡើងរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ហាក់មានគម្រោងដើម្បីយកឈ្នះការបោះឆ្នោតនៅពេលខាងមុខ និងមានគម្រោងក្ដោបក្ដាប់អំណាចបន្តទៀត៖ «ដូច្នេះប្រហែលជាគាត់រៀបចំការបោះឆ្នោតឱ្យមានតែទម្រង់ការបោះឆ្នោតទៅ ហើយប្រកាសទៅតែម្ដងថា គាត់ជាប់ឆ្នោតទៅ។ ម្លោះហើយគាត់មិនខ្វល់ខ្វាយ ពីនរណាទេ គឺគាត់នៅកាន់អំណាច ហើយគាត់កាន់អំណាចក៏ដោយសារមានកងទ័ពអាចជួយគាំទ្រ»។
អ្នកវិភាគចាស់វស្សារូបនេះ យល់ថា ប្រសិនបើដំណើរការបោះឆ្នោតដូចលោក ហ៊ុន សែន លើកឡើងកើតមានមែន គឺមិនអាចដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយនៅពេលបច្ចុប្បន្នបានទេ ប៉ុន្តែធ្វើឱ្យវិបត្តិនយោបាយនៅកម្ពុជាកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរថែមទៀត។ លើសពីនេះ លទ្ធផលឆ្នោត មិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីឆន្ទៈរបស់ពលរដ្ឋពិតប្រាកដ មិនមានសេរីភាព និងគ្មានយុត្តិធម៌។ បន្ថែមពីនេះ របបគ្រប់គ្រងនៅកម្ពុជាលែងមានលក្ខណៈប្រជាធិបតេយ្យទៀតហើយ ប៉ុន្តែឈានទៅរករបបផ្ដាច់ការតែម្ដង៕
No comments:
Post a Comment