Khmer Circle: Forcing people to go and vote, threatening corporate sanctions if they fail to turn up on voting day etc. are already in themselves grievous violations of people's constitutional-civil rights.
&&&
ដោយ មាន ឫទ្ធិ
rfa
ពលរដ្ឋជ្រលក់ទឹកខ្មៅម្រាមដៃក្រោយបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ នាមណ្ឌលបោះឆ្នោតមួយ ក្នុងក្រុងតាខ្មៅ ខេត្តកណ្ដាល នៅថ្ងៃទី៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៧។
RFA
សង្គមស៊ីវិលឃ្លាំមើលដំណើរការបោះឆ្នោត សម្ដែងការភ្ញាក់ផ្អើលចំពោះសម្ដីរបស់អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌លោក គឹម សន្តិភាព ដែលព្រមានចាត់វិធានការ ទៅលើប្រជាពលរដ្ឋណាម្នាក់ ដែលគ្រោងនឹងប្រើទឹកថ្នាំខ្មៅជ្រលក់ម្រាមដៃដោយខ្លួនឯង ដើម្បីកុំឲ្យអាជ្ញាធរដឹងថា ពួកគេមិនបានទៅបោះឆ្នោត និងដើម្បីបញ្ចៀសពីការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ឬសងសឹកណាមួយពីអាជ្ញាធររបបលោក ហ៊ុន សែន។ អ្នកជំនាញចាត់ទុកសាររបស់លោក គឹម សន្តិភាព នេះ អាចជាករណីគំរាមកំហែងថ្មីបន្ថែមទៀតដល់ប្រជាពលរដ្ឋដែលមានសិទ្ធិបោះឆ្នោត ហើយមិនចង់ទៅបោះឆ្នោត។
មន្ត្រីស៊ើបអង្កេតជាន់ខ្ពស់អង្គការខុមហ្វ្រែល (Comfrel) លោក កន សាវាង្ស រិះគន់ថា ការបញ្ចេញសាររបស់អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌រូបនេះ អាចជាចេតនានៃការគំរាមកំហែងដល់ពលរដ្ឋទន់ខ្សោយ ដែលចង់អនុវត្តសិទ្ធិរបស់ពួកគេក្នុងការមិនទៅបោះឆ្នោតថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា ខាងមុខនេះ។ លោក កន សាវាង្ស សង្កត់ធ្ងន់ៗថា នៅមិនទាន់មានច្បាប់ណា ដែលចែងកំណត់អំពីទោសទណ្ឌព្រហ្មទណ្ឌ ចំពោះអ្នកទាំងឡាយណាដែលគ្រាន់តែជ្រលក់ទឹកខ្មៅនៅម្រាមដៃរបស់ពួកគេដោយខ្លួនឯង។ លោកថា ការបោះឆ្នោត គឺជាការប្រើប្រាស់សិទ្ធិរបស់អ្នកបោះឆ្នោត ហើយថាការប្រើសិទ្ធិនោះរួមមានសិទ្ធិក្នុងការសម្រេចចិត្តដោយខ្លួនឯង ថាតើត្រូវទៅបោះឆ្នោត ឬមិនទៅបោះឆ្នោត។ ដោយឡែក លោកថា រឿងជ្រលក់ម្រាមដៃ ក៏ជាផ្នែកមួយស្ថិតក្នុងការសម្រេចចិត្តរបស់ពលរដ្ឋខ្លួនឯងដែរ៖ «បើសិនជាមិនមានចំណុចដែលបញ្ជាក់ឲ្យច្បាស់លាស់អំពីហេតុផល ថាតើការជ្រលក់ម្រាមដៃនោះ មានទោសព្រហ្មទណ្ឌ ឬក៏ដោយប្រការណាមួយឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ហ្នឹងវាជាការ ហាក់ដូចជាសារហ្នឹង បង្ហាញនូវលក្ខណៈនយោបាយទៅវិញ។ ដូច្នេះ វាហាក់ដូចជាការបង្ហាញលក្ខណៈនយោបាយដែលមានលក្ខណៈទៅជាបង្ខំប្រជាពលរដ្ឋទៅវិញ បើតាមខ្ញុំយល់»។
ប្រតិកម្មរបស់លោកបែបនេះ គឺបន្ទាប់ពីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌លោក គឹម សន្តិភាព ផ្ដល់សម្ភាសន៍ឲ្យឧបករណ៍ឃោសនារបស់លោក ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី៣០ ឧសភា ដោយបកស្រាយផ្លូវច្បាប់ថា ការបន្លំខ្លួនថា បានទៅបោះឆ្នោត តាមរយៈការជ្រលក់ទឹកខ្មៅផ្សេងនោះ គឺជាអំពើទុច្ចរិត ដើម្បីបង្កការភ័ន្តច្រឡំ ទៅលើចំនួនពិតប្រាកដនៃពលរដ្ឋដែលមិនបានទៅបោះឆ្នោត។ លោក គឹម សន្តិភាព អះអាងថា នាំឲ្យចំនួនអ្នកបោះឆ្នោតច្រើនជាងសន្លឹកឆ្នោត ដែលអាចបង្កឲ្យមានភាពវឹកវរនៅក្នុងសង្គមបាន។ លោកព្រមានថា អ្នកដែលប្រព្រឹត្តិដូច្នេះមែន នឹងត្រូវប្រឈមនឹងការផ្ដន្ទាទោស ដាក់ពន្ធនាគារតាមច្បាប់។ ក៏ប៉ុន្តែ លោកមិនបានពន្យល់ ថាតើការផ្ដន្ទាទោសបែបនោះ ធ្វើឡើងដោយផ្អែកតាមមាត្រាជាក់លាក់ណាមួយនៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌនោះឡើយ។
ផ្ទុយពីការបកស្រាយនេះ លោក កន សាវាង្ស ពន្យល់ដោយលើកជាឧទាហរណ៍ថា ប្រសិនបើខ្លួនលោកមិនទៅបោះឆ្នោត ហើយលោកបានយកទឹកថ្នាំអ្វីមួយមកគូរ ឬជ្រលក់លើម្រាមដៃរបស់លោក ក្រោយមកលោកយករឿងនេះទៅប្រាប់មិត្តភក្ត្ររបស់លោក។ លោកចោទជាសំណួរថា តើនេះជាទោសព្រហ្មទណ្ឌដែរឬទេ?
លោក កន សាវាង្ស ស្នើឲ្យស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ធ្វើការបកស្រាយច្បាប់ឲ្យបានច្បាស់លាស់ជុំវិញករណីនេះ ព្រោះលោកសម្អាងថា ការទៅបោះឆ្នោតមិនមែនជាកាតព្វកិច្ចនោះទេ ក៏ប៉ុន្តែ វាគឺជាការប្រើប្រាស់សិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋ។ លោកពន្យល់ថា ប្រសិនបើជាកាតព្វកិច្ច នោះទើបមានន័យថា ពលរដ្ឋត្រូវតែបំពេញនូវកាតព្វកិច្ចនៃការទៅបោះឆ្នោតឲ្យខានតែបាន។
ការធ្វើពហិការបោះឆ្នោត បានក្លាយជាប្រធានបទដ៏រសើបមួយក្នុងសង្គមកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ក្រោយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលត្រូវបានរបបលោក ហ៊ុន សែន រម្លាយ និងទំនងជាកាន់តែច្បាស់ថានឹងមិនអាចចូលរួមប្រកួតប្រជែងនៅក្នុងការបោះឆ្នោតថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា នេះបាន បានអំពាវនាវ និងធ្វើយុទ្ធនាការយ៉ាងសកម្ម ប្រាប់ទៅដល់ក្រុមអ្នកគាំទ្ររបស់ខ្លួនដែលមានជាងពាក់កណ្តាលនៃចំនួនអ្នកមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតទាំងអស់ កុំឲ្យទៅបោះឆ្នោត ដែលគណបក្សនេះថា គ្រាន់តែជាឆាកល្ខោន និងជាការបោះឆ្នោតបែបក្លែងក្លាយតែប៉ុណ្ណោះ។
ជាការឆ្លើយតបទាំងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្នុងរបបលោក ហ៊ុន សែន រួមមានលោក ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ និងមន្ត្រីតំណាងស្ថាប័នគ.ជ.ប បានបកស្រាយច្បាប់ ដែលជាការមើលរំលងស្ថាប័នក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ដោយយកត្រូវតែរៀងៗខ្លួនថា ការអំពាវនាវបែបនេះ មានន័យស្មើនឹងការរារាំងមិនឲ្យពលរដ្ឋទៅបោះឆ្នោត ដែលអាចត្រូវផ្ដន្ទាទោស និងពិន័យតាមច្បាប់ជាធរមាន។
សម្រាប់ការបោះឆ្នោតថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨នេះ គ.ជ.បគ្រោងនឹងចំណាយប្រាក់សរុបចំនួន ៥៣ លានដុល្លារអាមេរិក។ គ.ជ.បនឹងបោះពុម្ពសន្លឹកឆ្នោតផ្លូវការសរុបចំនួនជាង ១០ លាន ៥សែនសន្លឹក (១០.៥២៥.៦៥០សន្លឹក) ដោយត្រូវចំណាយទឹកប្រាក់ ២,៦លានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងនោះមានសន្លឹកឆ្នោតគំរូ ជិត៣សែន៣ម៉ឺនសន្លឹក (៣២៩.២០០សន្លឹក) ខណៈដែលចំនួនអ្នកមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតសរុប មានចំនួនត្រឹមតែជាង ៨លាន ៣ សែននាក់ប៉ុណ្ណោះ។ មន្ត្រីនាំពាក្យ គ.ជ.ប អះអាងថា ការបោះពុម្ពសន្លឹកឆ្នោតច្រើនលើសពីចំនួនប្រជាពលរដ្ឋដែលមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតនេះ គឺដើម្បីសម្រាប់ទុកយកទៅប្រើប្រាស់សម្រាប់បណ្ដុះបណ្ដាលមន្ត្រីបោះឆ្នោត អប់រំអ្នកបោះឆ្នោត និងទុកធ្វើជាសន្លឹកឆ្នោតបម្រុង៕
No comments:
Post a Comment