ដោយ អាស៊ីសេរី
2020-03-18
អាជីវករផ្សារឈូកមាស ត្អូញថា ផ្សារស្ងាត់មិនសូវមានមនុស្សអ្នកទិញទេ ហើយលក់មិនដាច់ នៅថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២០។
រូប៖ ពលរដ្ឋ
ពលរដ្ឋអ្នកលក់ដូរ អ្នករត់ម៉ូតូឌុប ក្រុមអ្នករើសសំរាម និងកសិករ អះអាងថា ពួកគាត់កំពុងជួបបញ្ហាជីវភាពខ្លាំងបណ្ដាលមកពីជំងឺកូវីដ១៩ (Covid-19)។ ស្របពេលជាមួយនេះ រដ្ឋាភិបាល ក៏បានបង្ហាញចេញគោលនយោបាយសម្រាប់ជួយទប់ទល់នឹងស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចពលរដ្ឋ និងការទម្លាក់តម្លៃប្រេងសាំងជាដើម។ ប៉ុន្តែក្រុមពលរដ្ឋទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលអន្តរាគមន៍ ប្រកាសឲ្យពន្យារការបង់លុយសងធនាគារ និងបង់ប្រាក់រំលោះដីធ្លី ផ្ទះសម្បែងគ្រប់បែបយ៉ាង មួយរយៈសិន។
អ្នកលក់នំបញ្ចុក និងបាញ់ហយ នៅម្ដុំផ្សារសិនជូរី ផ្លាហ្សា ជិតពោធិចិនតុង លោកស្រី ម៉េក មុន្នីនាថ ឲ្យដឹងថា ស្ថានភាពលក់ដូរធ្លាក់ចុះខ្លាំង មានសភាពស្ងាត់ ដូចគ្នា គ្រប់តែផ្សារ ដោយសារតែពលរដ្ឋខ្លាចជំងឺកូវីដ១៩ លែងសូវហ៊ានដើរចេញពីផ្ទះ។ លោកស្រីថា ពីមុនធ្លាប់លក់មួយថ្ងៃ ដោយមិនទាន់ទូទាត់ថ្លៃដើម លក់បាន ៤០ម៉ឺន ទៅ ៥០ម៉ឺនរៀលក្នុងមួយថ្ងៃ តែឥឡូវលក់បានតែពាក់កណ្ដាលទេ។
អាជីវកររូបនេះ ប្រាប់ថា ការលក់ធ្លាក់ចុះខ្លាំង គឺនៅពេលមានការប្រកាសបិទសាលារៀន។ ឯកម្មករធ្វើការរោងចក្រ ក៏លែងមានចំណូលគួរសម ដូចមុន។ លោកស្រី ថា សម្រាប់អ្នកលក់ពេលយប់នៅផ្សារសិនជូរីផ្លាហ្សា ក៏បាត់ចំណូលខ្លាំង ដោយសារបិទក្លឹបកម្សាន្ត និងហាងខារ៉ាអូខេ (KTV) ដែរ។
សម្រាប់ស្ថានភាពលក់ដូរក្នុងផ្សារវិញ លោកស្រី និយាយថា មានការណែនាំឲ្យពាក់ម៉ាស់ និងលាងដៃនឹងសាប៊ូ ឬអាល់កុលឲ្យញឹកញាប់ដែរ។ លោកស្រីថា អ្នកលក់ខ្លះ ពាក់ម៉ាស់ អ្នកលក់ខ្លះពាក់ម៉ាស់បានមួយភ្លែតក៏ដោះចេញវិញ អ្នកលក់ខ្លះ ក៏បិទតូបសម្រាកលែងហ៊ានលក់។ ឯអ្នកទិញ ក៏មានសភាពដូចគ្នាដែរ គឺខ្លះពាក់ម៉ាស់ ខ្លះមិនពាក់ ឯខ្លះទៀត លែងឃើញមកទិញចំណីអាហារខាងក្រៅដូចមុន។
លោកស្រីឲ្យដឹងថា អាជីវករព្រួយខ្លាំងបំផុតនោះ គឺការជំពាក់ធនាគារ និងអ្នកខ្លះ ត្រូវបង់រំលោះដី និងផ្ទះ ដែលលែងមានលទ្ធភាពបង់លុយ ដោយសារលក់មិនដាច់ដូចមុន។ លោកស្រី មុន្នីនាថ ស្នើសុំឲ្យរដ្ឋាភិបាល ជួយអន្តរាគមន៍ ប្រកាសឲ្យមានការពន្យារពេលបង់លុយធនាគារផង៖ «(ជំពាក់ធនាគារ) សឹងតែគ្រប់។ ចុះធម្មតា កាលពីមុនមក ដូចថា នៅរោងចក្រ នៅស្អីអ៊ីចឹង ចេះតែរកទៅ ដូចអាចថា យើងបង់ធនាគារបាន យើងយកមកប្រកបមុខរបរ ធ្វើពីនេះ ពីនោះអ៊ីចឹងទៅ ពេលនោះ យើងអាចថា រត់រួចណា។ ដល់ពេលឥឡូវមិនដឹងយ៉ាងម្ដេចទៅ ដល់អ៊ីចឹងទៅ»។
ចំណែកលោក ខែក វិចិត្រ ជាអ្នករត់រម៉កកង់បី នៅភ្នំពេញ ឲ្យដឹងថា ស្ថានភាពអ្នករត់ម៉ូតូឌុប រត់កង់បី រត់ឡានតាក់ស៊ី ឬឡានឈ្នួល ក៏មានសភាពកាន់តែយ៉ាប់ទៅ ពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃដែរ។ លោកថា ផ្លូវនៅក្រុងភ្នំពេញ ដែលធ្លាប់តែស្ទះកកកុញ ប្រែទូលាយល្វឹង គ្មានការចរាចរណ៍ទៅមក ដូចមុន។ ចំណែកចំណូល ដែលធ្លាប់តែរកបាន ៨ម៉ឺនរៀលក្នុងមួយថ្ងៃ ប្រែមករកបានត្រឹមតែ៣ម៉ឺនរៀល។
លោកឲ្យដឹងថា ថ្វីត្បិតរដ្ឋាភិបាលបានទម្លាក់ថ្លៃសាំង មកត្រឹមសាំងធម្មតាមួយលីត្រ ៣.០៥០រៀល ចាប់ពីថ្ងៃទី១៦ មីនា ដល់ដំណាច់ខែមីនា ក៏ដោយចុះ តែតម្លៃទំនិញសព្វសារពើនៅតែមានតម្លៃថ្លៃដដែល ហើយពិសេសម៉ាស់ និងអាល់កុល លាងសំអាតដៃ កើនឡើងថ្លៃខ្លាំង។
លោកក៏មានបំណងដូចអាជីវករមុននេះដែរ គឺចង់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលពន្យារពេលបង់លុយធនាគារ ឲ្យបានច្រើនខែសិន ទម្រាំស្ងប់ស្ងាត់សភាពការណ៍ជំងឺកូវីដ១៩ នៅកម្ពុជាសិន ចាំឲ្យពលរដ្ឋបន្តបង់លុយវិញ ព្រោះពលរដ្ឋសុទ្ធតែធ្លាក់ចំណូលគ្រប់វិស័យ៖ «ពិបាកដូចគ្នាបង ប៉ះពាល់ទាំងអស់ហ្នឹងបង។ វាមិនមែនថា យើងរត់កង់បី ឬក៏រត់តាក់ស៊ី ឬក៏រត់អ្វី អត់ប៉ះពាល់នោះទេបង។ ប៉ះពាល់ទាំងអស់តែគ្នាហ្នឹងបង។ អូ! ភ័យខ្លាចគ្រប់គ្នាហ្នឹងបង។ ម្នាក់ៗ ភ័យខ្លាចគ្រប់គ្នាហ្នឹង ឈរក្បែរគ្នា អង្គុយក្បែរគ្នាអត់ហ៊ានទេ។ ទាល់តែនៅឆ្ងាយពីគ្នា។ ភ័យខ្លាចដូចតែគ្នាហ្នឹងបង ការពារទឹកអាល់កុល ទឹកអ្វីលាងដៃ ពាក់ម៉ាស់ ពាក់អ្វី ដូចគ្នាហ្នឹងបង។ សុទ្ធតែភ័យខ្លាច ដូចគ្នាទាំងអស់ហ្នឹងបង។ ឥឡូវ ពាក់ម៉ាស់ លាងដៃ លាងអ្វីច្រើនបង»។
មន្ត្រីនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម លោក ស៊ាង ថៃ ប្រាប់សារព័ត៌មានក្នុងស្រុក (cambonomist) ថា តម្លៃសាំងនៅកម្ពុជាធ្លាក់ចុះ តាមតម្លៃទីផ្សារប្រេងឆៅ នៅលើទីផ្សារសកលលោក។ លោកថា ប្រេងឆៅកំពុងធ្លាក់ចុះ ដោយសារបញ្ហា តម្រូវការប្រើប្រាស់ប្រេងថយចុះ ហើយមូលហេតុនេះ គឺបណ្ដាលមកពីរាតត្បាតនៃមេរោគ កូវីដ១៩ នៅលើពិភពលោក។
បច្ចុប្បន្នពលរដ្ឋកម្ពុជា កំពុងភ័យខ្លាចជំងឺកូវីដ១៩ ដោយលែងសូវហ៊ានចេញពីផ្ទះ ហើយរដ្ឋាភិបាលបានហាមប្រាម មិនឲ្យជួបជុំគ្នា ទ្រង់ទ្រាយធំ គ្រប់បែបយ៉ាង រាប់ទាំងពិធីសាសនា និងការប្រគំតន្ត្រី ជាដើម ដើម្បីកាត់បន្ថយហានិភ័យ ការឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩។
និយាយពីពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងសហគមន៍ចាក់សំរាម ដែលមានមុខរបរ ជាអ្នករើសសំរាមអាជីព នៅក្នុងបរិវេណទីលានចាក់សំរាម ក្នុងសង្កាត់ដង្កោ ជាយក្រុងភ្នំពេញវិញ ក៏បារម្ភពីសុខភាពដែរ។
អ្នករើសសំរាមម្នាក់ លោកស្រី សំអុល វ៉ារី ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា អង្គការWorld Vision បានចុះទៅបង្រៀនចាស់ៗ រស់នៅក្នុងសហគមន៍ចាក់សំរាម ពីរបៀបអនាម័យ ការលាងដៃ ជាមួយសាប៊ូឲ្យជ្រះស្អាតល្អ ការហូបស្អាត និងពាក់ម៉ាស់ បង្ការជំងឺកូវីដ១៩។ លោកស្រី ប្រាប់ថា ការរស់នៅក្នុងសហគមន៍រើសសំរាម មិនសូវមានអនាម័យទេ ដោយសារម្នាក់ៗ ជាអ្នករើសសំរាម ទាំងគ្រួសារ ហើយមិនសូវបានគិតគូរពីសុខភាពទេ គឺគិតគូរពីជីវភាពជាធំ។
លោកស្រី សំអុល វ៉ារី ឲ្យដឹងថា មិនសូវបានដឹងច្បាស់ពីព័ត៌មានជំងឺកូវីដ១៩ ទេ សម្រាប់អ្នករស់នៅក្នុងសហគមន៍ចាក់សំរាម តែគ្រាន់លឺតគ្នាថា ជំងឺនេះសាហាវ ហើយឆ្លងបណ្ដាលឲ្យស្លាប់ ទើបមានអង្គការចុះមកបង្រៀនពីរបៀបអនាម័យខ្លួនប្រាណ និងការរស់នៅ៖ «លោកខាងអង្គការ គាត់បង្ហាត់បង្រៀនតាំងពីម្សិលមិញមកម្ល៉េះលោកគ្រូ។ លោកគ្រូ គាត់បង្ហាត់ពីរដង បីដងមកហើយ គាត់បង្ហាត់ឲ្យចាស់ៗហ្នឹងលាងដៃ នឹងសាប៊ូ កាន់របស់អ្វីហ្នឹង ពេលត្រូវហូបអ្វីហ្នឹង ត្រូវលាងដៃទៀត ពេលកាន់របស់ យើងបោសសំរាម បោសអ្វីហ្នឹង ត្រូវលាងដៃសិន ចាំមកកាន់របស់ហូប។ បង្រៀនចាស់ៗ ដូចថា គាត់មិនសូវអ្នកស្អាត ចាស់ៗ ច្រើនតែវង្វេងវង្វាន់អ៊ីចឹង គ្រូហៅមកបង្ហាត់បង្រៀន ឲ្យលាងដៃ ហូបចុកហើយសម្រាកឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ ហូបចុកឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីទប់ឈ្នះនឹងជំងឺហ្នឹងណា លោកគ្រូ។ ចា! បើកាលណា យើងហូបមិនដិតដល់ ហើយគេអត់គ្រប់គ្រាន់ វាអាច ជំងឺហ្នឹង វារាតត្បាតមកដល់សុខភាពយើង ដល់អ៊ីចឹង គាត់ឲ្យយើងចាស់ៗហ្នឹង សម្រាន្តឲ្យបានច្រើន ហូបឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ទៅ យើងឈ្នះជំងឺហ្នឹងណា លោកគ្រូ»។
ចំពោះជីវភាពវិញ ស្ត្រីប្រកបរបររើសអេតចាយរូបនេះ ឲ្យដឹងថា អ្នកក្នុងសហគមន៍នៅតែប្រកបរបររើសអេតចាយដដែល ហើយចំណូលបានមកពីការរើស និងលក់អេតចាយ មានល្មមទិញអាហារហូបសម្រាប់មួយពេលៗ ដដែល គ្មានការប្រែប្រួលទេ។
សម្រាប់អ្នករស់នៅតាមភូមិឃុំ ក្នុងជនបទវិញ ពីមុនមិនសូវបារម្ភទេ។ ប៉ុន្តែប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ អ្នកតាមភូមិ ហាក់បង្កើនការព្រួយបារម្ភជាងមុន ដោយសារតែព័ត៌មាននៃការឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ លើពលរដ្ឋខ្មែរ កាន់តែកើនឡើង និងកំណើន កូនចៅអ្នកភូមិ ត្រលប់ទៅស្រុកកំណើតវិញ។
កសិករម្នាក់ រស់នៅស្រុកស្ទោង ខេត្តកំពង់ធំ លោក អ៊ុយ សែន ឲ្យដឹងថា តាមភូមិ មិនសូវស្ងាត់ទេ តែពួកគេបង្កើនការប្រុងប្រយ័ត្នជាងមុន និងមិនបានរើសអើង អ្នកទើបត្រលប់ពីភ្នំពេញ ឬទីប្រជុំជនចូលទៅក្នុងភូមិទេ។ លោកថា តាមភូមិនីមួយៗ ចាប់អារម្មណ៍ តែព័ត៌មានជំងឺកូវីដ១៩ ទេ ហើយអ្នកខ្លះប្រជុំគ្នា ស្ដាប់ព័ត៌មានពីជំងឺនេះ។
លោក អ៊ុយ សែន បន្តថា ចំពោះជីវភាពវិញ រងផលប៉ះពាល់ ចាប់តាំងពីអ្នកផ្សារកំពង់ធំ រហូតដល់អ្នកភូមិ និងកសិករ។ លោកថា ក្នុងគ្រួសារចាប់ផ្ដើមបាត់ចំណូល ដោយសារគ្មានអតិថិជន គ្រប់វិស័យ។ លោកថា អ្នកផ្សារខ្លះ ជាកូនបំណុលរបស់ម្ចាស់គម្រោងបង់រំលោះដី និងផ្ទះល្វែង ឯអ្នកភូមិភាគច្រើន សុទ្ធតែជាកូនបំណុលរបស់ធនាគារ ដូច្នេះទាំងអ្នកផ្សារ និងអ្នកភូមិ សុទ្ធតែកើតទុក្ខ រឿងអត់លុយសងបំណុល៖ «ប្រឈមច្រើន ព្រោះឥឡូវការរកស៊ីរបស់គាត់ចេះតែថយចុះទៅ អាជំពាក់ប្រាក់ធនាគារនោះ ដូចជា ច្រើនគ្នាដែរ ហើយគាត់ចេះតែបារម្ភ បើករណីនេះ មានការរាតត្បាតកាន់តែខ្លាំង ការរកស៊ីកាន់តែថយចុះ ការបង់ប្រាក់ទៅធនាគារវិញ ក៏រាងពិបាកដែរ។ ពិបាកច្រើន បើសិនជាអាច រដ្ឋាភិបាលអាចជួយបន្ធូរបន្ថយពន្យារ អាការបង់ប្រាក់នោះ ឲ្យទៅឲ្យយូរ ឲ្យទៅឲ្យឆ្ងាយទៅ ព្រោះអ្វី នេះការបង់ប្រាក់ធនាគារវារាងពិបាកដែរ»។
គិតត្រឹមថ្ងៃទី១៨ មីនា រដ្ឋាភិបាល មិនបានដាក់ចេញវិធានការ ពន្យារពេលបង់លុយរំលោះដីធ្លី ឬសងធនាគារ នៅឡើយទេ។
ប្រធានសមាគមឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ លោក វន់ ពៅ ឲ្យដឹងថា ស្ថានការណ៍ជីវភាពអ្នករកស៊ីក្រៅប្រព័ន្ធពីមួយថ្ងៃ ទៅមួយថ្ងៃ កាន់តែដុនដាបទៅៗ។ លោកថា អ្នកប្រកបរបរតាមចិញ្ចើមផ្លូវ និងរត់ឌុប ធ្លាក់ចុះចំណូលខ្ទង់ ៧០ភាគរយ គិតត្រឹមថ្ងៃទី១៨ មីនា។ លោក វន់ ពៅ ទទួលស្គាល់ថា សាំងធ្លាក់ថ្លៃ បានជួយដល់អ្នកក្រៅប្រព័ន្ធ តែមុខទំនិញផ្សេងទៀត រឹតតែឡើងថ្លៃ លើតម្លៃសាំងធ្លាក់ចុះ។
ចំពោះបញ្ហាប្រឈមមុខនេះ លោក វន់ ពៅ ស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាល ដាក់ចេញវិធានការជួយសង្គ្រោះជីវភាពអ្នកប្រកបរបរក្រៅប្រព័ន្ធ ដោយត្រូវប្រកាសឲ្យផ្អាកបង់ប្រាក់ធនាគារមួយរយៈសិន និងស្នើសុំឲ្យបញ្ឈប់ការយកថ្លៃភាស៊ីតូប និងអ្នកប្រកបរបរក្រៅប្រព័ន្ធ ១ឆ្នាំ៖ «សុំឲ្យរដ្ឋាភិបាល ត្រូវធ្វើការឧបត្ថម្ភធន ទៅដល់អ្នកប្រកបមុខរបរសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធទាំងអស់ហ្នឹង ដូចជា កុំឲ្យបង់ការប្រាក់ អ្នកដែលជំពាក់ធនាគារហ្នឹង ហើយចំណុចមួយទៀត សម្រាប់អ្នកលក់ដូរតាមផ្សារ តាមផ្លូវហ្នឹង សុំឲ្យម្ចាស់ផ្សារ ឬក៏ម្ចាស់ទីតាំងហ្នឹង សុំកុំយកលុយថ្លៃឈ្នួល ឬក៏ទីតាំងហ្នឹង ពីគាត់អ្វី យ៉ាងហោចណាស់ក៏១ឆ្នាំដែរ ទម្រាំស្ងប់អាកូវីដ១៩ហ្នឹង។ អ៊ីចឹង រដ្ឋាភិបាលត្រូវគិតពីចំណុចហ្នឹង ឲ្យសំខាន់ សម្រាប់ពួកគាត់។ សំខាន់មួយទៀត រដ្ឋាភិបាលត្រូវធ្វើយ៉ាងណា ត្រូវផ្ដល់អាសម្ភារៈការពារជំងឺកូវីដ១៩ Free (ចែកទទេ) ជូនពួកគាត់។ ពួកគាត់ មិនមានលទ្ធភាពទិញរបស់ទាំងអស់ហ្នឹងទេ»។
បើទោះជា អាជ្ញាធររាជធានីភ្នំពេញ ប្រកាសឲ្យពលរដ្ឋ កុំនាំគ្នាសម្រុកទិញទំនិញស្ដុកទុកយ៉ាងណា ក៏ដោយ តែមកដល់ថ្ងៃទី១៨ មីនានេះ អ្នកលក់តាមផ្សារឲ្យដឹងថា ពលរដ្ឋបានសម្រុកទិញអង្ករ និងម្ហូបអាហារទុកបានយូរ ស្ដុកទុកតាមផ្ទះមួយចំនួនហើយ ព្រោះពួកគេមិនចង់ចេញក្រៅផ្ទះញឹកញាប់។ តែទោះជាយ៉ាងណា សហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា បានអំពាវនាវដល់ពលរដ្ឋថា កុំមានព្រួយបារម្ភលើបញ្ហាខ្វះអង្ករ ព្រោះអង្ករនៅក្នុងស្ដុកមានពេញបរិបូរណ៍សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់នៅក្នុងប្រទេស និងមានអង្ករនាំចេញទៀតផង៕
No comments:
Post a Comment