ដោយ មាន ឫទ្ធិ
2022.05.09
លោក ថាច់ សេដ្ឋា អនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀន ថ្លែងក្នុងពិធីសំណេះសំណាលជាមួយសមាជិកគណបក្សនេះ កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុកគណបក្សភ្លើងទៀន
អាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន នៅតែបន្តធ្វើទុក្ខបុកម្នេញបេក្ខជន និងសកម្មជនគណបក្សភ្លើងទៀនឥតសាកស្រាន្ត ស្របពេលដែលការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់កាន់តែខិតជិតមកដល់ក៏ដោយ។ គណបក្សភ្លើងទៀនចាត់ទុកការយកប្រព័ន្ធតុលាការមកកោះហៅ ឬចោទប្រកាន់សកម្មជនរបស់ខ្លួននេះ គឺជារឿងនយោបាយ ដើម្បីដាក់សម្ពាធ រារាំងសកម្មភាពនយោបាយដែលធានាដោយច្បាប់។ ប្រតិកម្មនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីសាលាដំបូងខេត្តកោះកុងចេញដីកាហៅបេក្ខជនចៅសង្កាត់ស្ទឹងវែងម្នាក់មកពីគណបក្សភ្លើងទៀនឱ្យទៅបំភ្លឺពាក់ព័ន្ធនឹងបណ្ដឹងរបស់ក្រុមមេធាវីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នៅព្រឹកថ្ងៃទី១១ ខែឧសភា។
គណបក្សភ្លើងទៀនអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលអន្តរាគមន៍ និងប្ដេជ្ញាចិត្តទប់ស្កាត់អំពើគំរាមកំហែង បំភិតបំភ័យតាមរយៈប្រព័ន្ធតុលាការ ដើម្បីធានាថា សកម្មជន ជាពិសេស បេក្ខជនរបស់គណបក្សនយោបាយ ដែលចូលរួមប្រកួតប្រជែងអាចធ្វើសកម្មភាពនៅមូលដ្ឋានខ្លួនដោយសេរី សម្រាប់បោះឆ្នោតឃុំ សង្កាត់ ខាងមុខនេះ។
អនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀន លោក ថាច់ សេដ្ឋា ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី៩ ខែឧសភាថា សកម្មជនរបស់លោកនៅតែទទួលរងការគំរាមកំហែងតាមប្រព័ន្ធតុលាការ និងក្រោមរូបភាពផ្សេងៗ ហើយក្នុងចំណោមសកម្មជននោះ ភាគច្រើនជាបេក្ខជនឈរឈ្មោះបោះឆ្នោត។ លោកឱ្យដឹកថា ករណីទាំងនេះមន្ត្រីបក្សភ្លើងទៀនតែងតែស្នើយ៉ាងទទូចទៅដល់ថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលដោះស្រាយ និងទប់ស្កាត់ឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព ដើម្បីធានាដំណើរការបោះឆ្នោតប្រព្រឹត្តទៅដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌។ ប៉ុន្តែលោកថា រហូតមកដល់ពេលនេះ រដ្ឋាភិបាល និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធពុំមានចំណាត់ការណាដែលធ្វើឱ្យល្អប្រសើរ និងគួរឱ្យជឿទុកចិត្តបានទេ៖ «ឮថា អនុវត្តច្បាប់ហើយមាត្រាណាចែងថាមិច ហើយមានការស៊ើបអង្កេតទេរាល់ករណីទាំងអស់កើតឡើងនៅស្រុកខ្មែរនេះ ចុះអនុវត្តច្បាប់ចុះអ្នកដែលដើរបំផ្លាញស្លាកគណបក្សមិនរកឱ្យឃើញ ដើម្បីយកមកកាត់ទោសផង អ្នកដែលវាយ សម្លាប់សកម្មជននយោបាយយកមកកាត់ទោសដែរទៅ អាហ្នឹងបានហៅថា អនុវត្តច្បាប់ អាហ្នឹងឱ្យច្បាស់និងស្មើភាពគ្នា»។
ប្រតិកម្មនេះ កើតឡើងបន្ទាប់ពីសាលាដំបូងខេត្តកោះកុង បានចេញដីកាហៅបេក្ខជនចៅសង្កាត់ស្ទឹងវែងម្នាក់មកពីគណបក្សភ្លើងទៀនឱ្យទៅបំភ្លឺពាក់ព័ន្ធនឹងបណ្ដឹងរបស់ក្រុមមេធាវីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នៅព្រឹកថ្ងៃទី១១ ខែសភា ក្រោមបទចោទ ក្លែងឯកសារសាធារណៈ បង្កភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខជាតិ បរិហារកេរ្តិ៍សាធារណៈ និងឃោសនាបោះឆ្នោតផ្ទុយនឹងច្បាប់។
ជុំវិញរឿងនេះ បេក្ខជនចៅសង្កាត់ស្ទឹងវែង ក្រុងខេមរភូមិន្ទ និងជាលេខាធិការគណបក្សភ្លើងទៀនខេត្តកោះកុង លោក ប៉ាល់ កែប ចាត់ទុកបណ្ដឹងនោះ គឺជារឿងនយោបាយ ដើម្បីបំភិតបំភ័យ រារាំងសកម្មភាពរបស់លោកដែលទទួលបានការគាំទ្រពីពលរដ្ឋ ហើយលោកអាចនឹងជាប់ឆ្នោតជាចៅសង្កាត់ខាងមុខនេះ។ បេក្ខជនរូបនេះឱ្យដឹងថា លោកបានដាក់ពាក្យពន្យារពេលឆ្លើយបំភ្លឺទៅតុលាការខេត្តរួចហើយនៅថ្ងៃព្រឹកថ្ងៃទី៩ ខែឧសភា៖ «បំភ័យមិនខ្លាចចាប់ផ្ដើមប្ដឹងចូលតុលាការ វាគ្មានរំាងស្ទះដល់សង្គមអ្វីទេ វាមិនដឹងយ៉ាងណាគេមកបន្តឹងខ្ញុំក៏សាហាវម្ល៉េះ ឃោរឃៅខ្លាំងណាស់បទចោទនេះ ប៉ុន្តែខ្ញុំនឹងប្រើសិទ្ធិស្របច្បាប់ដែលមាននៅក្នុងច្បាប់ ដើម្បីការពារលើរឿងនេះ ខ្ញុំមិនរត់គេចទៅក្រៅ ឬខ្លាចរត់ចោលផ្ទះសម្បែងអីទេ»។
(អាវផ្កា) លោក ប៉ាល់ កែប បេក្ខជនចៅសង្កាត់ស្ទឹងវែង ក្រុងខេមរភូមិន្ទ និងជាលេខាធិការគណបក្សភ្លើងទៀនខេត្តកោះកុង ក្នុងពិធីជួបជុំសមាជិកគណបក្សនៅក្នុងខេត្តនេះ។ រូប៖ ហ្វេសប៊ុកគណបក្សភ្លើងទៀន
ឆ្លើយតបរឿងនេះ ព្រះរាជអាជ្ញាធររងតុលាការខេត្តកោះកុងលោក វ៉ៃ ភីរម្យ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថាការកោះហៅរបស់តុលាការអនុវត្តតាមនីតិវិធីច្បាប់ ហើយលោកអះអាងថាមិនជាប់ពាក់ព័ន្ធរឿងនយោបាយដូចការលើកឡើងនោះទេ។ លោកបន្តថា សកម្មជនរូបនោះត្រូវមកបំភ្លឺនៅតុលាការដោយរកមេធាវីការពារក្តី និងភស្តុតាងដោះបន្ទុកផង ប្រសិនបើយល់ថាអយុត្តិធម៌ តែតុលាការនឹងពិចារណាទាក់ទងនឹងពាក្យសុំពន្យារពេលចូលបំភ្លឺនេះ៖ «រឿងដែលគេប្ដឹងផ្តល់នេះ គឺអត់ពាក់ព័ន្ធរឿងនយោបាយទេ តែការប្ដឹងនេះចោទប្រកាន់ថា ខាងជនសង្ស័យហ្នឹងប្រព្រឹត្តខុសច្បាប់ ប្រព្រឹត្តខុសទៅនឹងអ្វីដែលមិនឱ្យឃោសនាអំឡុងពេលណាមួយ ឬការឃោសនារបស់គាត់ធ្វើខុសច្បាប់អ៊ីចឹងដើមបណ្ដឹងគាត់ប្ដឹងមកគឺ សកម្មភាពដែលគាត់ប្រព្រឹត្តហ្នឹងវាខុសច្បាប់ ខ្ញុំមិនត្រូវមើលលើទិដ្ឋភាពនយោបាយនោះទេបាទ»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទង ក្រុមមេធាវីតំណាងឱ្យគណបក្សប្រជាជនខេត្តកោះកុង ដើម្បីបញ្ជាក់បន្ថែមជុំវិញរឿងនេះបានទេនៅថ្ងៃទី៩ ខែឧសភា។
ទោះយ៉ាងណា ប្រធានសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (Adhoc) លោក នី សុខា មានប្រសាសន៍ថាករណីកោះហៅ និងចោទប្រកាន់លើសកម្មជនបក្សភ្លើងទៀនតាមប្រព័ន្ធតុលាការនោះ គឺជារូបភាពគំរាមកំហែងផ្នែកនយោបាយច្រើនជាងការអនុវត្តច្បាប់ ខណៈសហគមន៍ជាតិនិងអន្តរជាតិមើលឃើញថាប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជាមិនទាន់ឯករាជ្យ។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលរូបនេះយល់ថាបើសិនបរិយាកាសបោះឆ្នោតនៅតែរឹតត្បិត និងកៀបសង្កត់លើដៃគូប្រកួតប្រជែងបែបនេះ រដ្ឋាភិបាលនឹងទទួលរងការរិះគន់ និងទណ្ឌកម្មពីសហគមន៍អន្តរជាតិបន្ថែមទៀត។ ដូច្នេះលោកស្នើដល់មេដឹកនាំនយោបាយត្រូវជជែក ដោះស្រាយបញ្ហាជាមួយគ្នាដើម្បីការប្រកួតប្រជែងដោយស្មើភាព និងការពារប្រយោជន៍ពលរដ្ឋ៖ «យើងគិតថាដើម្បីបង្កបរិយាកាសមុនការបោះឆ្នោតធ្វើឱ្យគណបក្សនយោបាយប្រកួតប្រែងគ្នាដោយសេរី និងគ្មានការភ័យខ្លាច គួរណាស់កុំប្រើយន្តការមួយចំនួន ជាពិសេសការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការធ្វើឱ្យមានការចោទប្រកាន់ ឬឃាត់ខ្លួន ឬបំភិតបំភ័យតាមផ្លូវតុលាការក្នុងន័យនយោបាយ»។
ថ្មីៗនេះ ក្រុមសមាជិកសភាអឺរ៉ុបបានបោះឆ្នោតអនុម័តញត្តិរួមមួយស្ដីពីដំណោះស្រាយបញ្ហាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។ សភាអឺរ៉ុបជំរុញឲ្យក្រុមប្រឹក្សាអឺរ៉ុប ឃ្លាំមើលស្ថានភាពនៅកម្ពុជា ជាពិសេសការបោះឆ្នោតនៅពេលខាងមុខ ដើម្បីធានាថា គ្មានការរំលាយគណបក្សភ្លើងទៀនតាមវិធីដ៏គួរឲ្យអស់សំណើចដូចគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ហើយត្រូវប្រើវិធានការទាំងអស់ ដែលមានដូចជា ការព្យួរទាំងស្រុងនូវប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្ម EBA ប្រសិនបើរកឃើញថា ការបោះឆ្នោតខាងមុខនេះ មានភាពអយុត្តិធម៌។
នៅពេលការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ខិតជិតមកដល់ទាំងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃលោក ស ខេង សុទ្ធតែណែនាំឱ្យអាជ្ញាធរសមត្ថកិច្ចថ្នាក់ក្រោមត្រូវការពារសុវត្ថិភាពបេក្ខជនឈរឈ្មោះ និងបង្កបរិយាកាសឲ្យបានល្អ ជៀសវាងអំពើហិង្សាទាំងរាងកាយ និងពាក្យសម្ដី ដើម្បីធានាឲ្យការបោះឆ្នោតខាងមុខប្រព្រឹត្តទៅដោយ សេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌។
ផ្ទុយទៅវិញ សកម្មជនគណបក្សភ្លើងទៀនចំនួន៥នាក់ហើយ ត្រូវបានអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ចាប់ខ្លួនដាក់ពន្ធនាគារ ហើយសកម្មជន ជិត១០នាក់ទៀតតុលាការកោះហៅទៅបំភ្លឺពីបទញុះញង់ និងក្លែងឯកសារ និងរួមគំនិតក្បត់ជាដើម។ ទន្ទឹមនឹងនេះ មន្រ្តីបក្សនេះនៅខណ្ឌច្បារអំពៅ រាជធានីភ្នំពេញ លោក ជឿន សារឹម បានស្លាប់ដោយសារគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ដោយគ្រួសារសង្ស័យថាជាប់ពាក់ព័ន្ធរឿងនយោបាយ។ ក្រៅពីនេះសកម្មជន និងបេក្ខជនជាច្រើននាក់ត្រូវបានអាជ្ញាធរ និងជនមិនស្គាល់មុខប៉ុនប៉ងធ្វើបាបដោយគប់ដុំថ្មចូលក្នុងផ្ទះ និងដេញធាក់ផ្ដួលម៉ូតូ គំរាមកំហែង និងរារាំងបេក្ខជនបក្សភ្លើងទៀនគ្រប់រួបភាពដែរ ខណៈដែលគណបក្សមួយនេះ មានលទ្ធភាពដាក់បេក្ខជនស្ទើរគ្រប់ឃុំសង្កាត់ ទូទាំងប្រទេសដូចគណបក្សកាន់អំណាច និងកំពុងធ្វើសកម្មភាពលេចធ្លោនៅតាមមូលដ្ឋាន។
ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងអ្នកសង្កេតការណ៍បោះឆ្នោតវាយតម្លៃថា បើបរិយាកាសនយោបាយនៅតែស្ថិតក្នុងភាពអាប់អួបែបនេះ នឹងមិនអាចធានាថា ការបោះឆ្នោតនៅពេលខាងមុខ ប្រកបដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌នោះទេ៕
No comments:
Post a Comment