ដោយ សេក បណ្ឌិត
2023.05.19
អនុប្រធាន និងជាអ្នកនាំពាក្យគណបក្សភ្លើងទៀនលោក គីមសួរ ភីរិទ្ធ។
រូប៖ ពលរដ្ឋផ្ដល់ឱ្យ
មន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំងស្នើទៅបណ្ដាប្រទេសហត្ថលេខីកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ជួយស្ដារឡើងវិញនូវគោលការណ៍គ្រឹះនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ស្របពេលរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ព្យាយាមរារាំងគណបក្សដែលមានសំឡេងគាំទ្រពីពលរដ្ឋដ៏ធំមួយ មិនឱ្យចូលរួមការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្រអាណត្តិទី៧ នៅថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ខាងមុខនេះ។ ប៉ុន្តែមន្ត្រីគណបក្សកាន់អំណាចឆ្លើយតបថា ការសង្ឃឹមលើក្រុមប្រទេសម្ចាស់ហត្ថលេខីកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស គឺហួសពេលទៅហើយ។
ស្របពេលបណ្ដាប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យធំៗ នាំគ្នាប្រតិកម្មនឹងគ.ជ.ប មិនអនុញ្ញាតឱ្យគណបក្សភ្លើងទៀន ចូលរួមការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្រ ខាងមុខនេះ មន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំងស្នើឱ្យបណ្ដាប្រទេសហត្ថលេខីកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស គួរតែធ្វើនូវអ្វីដែលខ្លួនបានប្ដេជ្ញានៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ជួយការពារគ្រឹះលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាឱ្យបានរឹងមាំពិតប្រាកដ ដើម្បីកុំឱ្យហួសពេល។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សភ្លើងទៀនលោក គីមសួរ ភីរិទ្ធ ប្រាប់អាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី១៨ ឧសភាថា ក្រោយពីគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត បដិសេធការស្នើសុំចុះបញ្ជីចូលរួមការបោះឆ្នោតខាងមុខនេះ គណបក្សនឹងដាក់ពាក្យបណ្ដឹងតវ៉ាទៅក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ នៅថ្ងៃទី២០ ឧសភាខាងមុខ។ ប៉ុន្តែដោយសារហាក់មិនសូវមានសង្ឃឹមលើការតស៊ូតាមច្បាប់នេះ លោកចង់ឱ្យបណ្ដាប្រទេសជាមិត្ត និងជាប្រទេសម្ចាស់ហត្ថលេខីកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស គិតពិចារណាឡើងវិញ ដើម្បីជួយស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាឱ្យបានរឹងមាំ ពីព្រោះគណបក្សភ្លើងទៀន ជាគណបក្សដែលមានសំឡេងគាំទ្រច្រើនពីពលរដ្ឋ ដែលអាចប្រកួតប្រជែងនឹងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
លោក គីមសួរ ភីរិទ្ធ៖ «ចង់ឱ្យមិត្តដែលជាប្រទេសហត្ថលេខីកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស គិតឡើងវិញទៅ ដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរឹងមាំពិតប្រាកដនៅកម្ពុជា គួរចូលរួមធ្វើអ្វីខ្លះ កុំទុកឱ្យវាហួសពេល»។
លោក គីមសួរ ភីរិទ្ធ បន្តថា ស្របពេលគណបក្សភ្លើងទៀន មិនអាចចុះឈ្មោះចូលរួមការបោះឆ្នោតជាតិខាងមុនបាន ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សបានទៅជួបជាមួយតំណាងស្ថានទូតបរទេសមួយចំនួនហើយដែរ ក្នុងនោះមានដូចជាតំណាងសហភាពអឺរ៉ុប ស្ថានទូតអាល្លឺម៉ង់ និងស្ថានទូតអូស្ត្រាលីជាដើម។ លោកបន្ថែមថា ក្រៅពីនេះ គណបក្សក៏បានត្រៀមអ្នកច្បាប់ ដើម្បីឡើងទៅបំភ្លឺតវ៉ានៅក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋធម្មនុញ្ញ ហើយគណបក្សនៅតែសង្ឃឹមថា នឹងអាចចូលរួមការបោះឆ្នោតបាន ថ្វីត្បិតនៅសល់ត្រឹមដង្ហើមចុងក្រោយក្ដី។ លោកបញ្ជាក់ថា តាមនីតិវិធីច្បាប់ ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ នឹងកោះហៅតំណាងគណបក្សទៅបំភ្លឺអំឡុងរយៈពេល១០ថ្ងៃ បន្ទាប់ពីទទួលបានពាក្យបណ្ដឹងតវ៉ា។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាលោក សុខ ឥសាន ឆ្លើយតបថា កិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស មិនអាចយកមកអនុវត្តបានទៀតទេ ហើយរាល់កិច្ចការទាំងអស់ ត្រូវសម្រេចឡើងពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលកើតចេញពីការបោះឆ្នោត។ លោកបន្តថា ការបដិសេធរបស់ គ.ជ.ប មិនទទួលពាក្យសុំចុះឈ្មោះចូលរួមការបោះឆ្នោតរបស់គណបក្សភ្លើងទៀន ក៏ពុំធ្វើឱ្យបាត់បង់របបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពីកម្ពុជានោះដែរ។
លោក សុខ ឥសាន៖ «ទៅសង្ឃឹមបរទេសទៀត គេគិតតែប្រទេសគេហ្នឹង មិនចង់រួចខ្លួនផង ឱ្យទៅគិតអី(គណបក្ស)ភ្លើងទៀនតូចមួយ អត់បានទេ អាហ្នឹងកុំសង្ឃឹមឡើយ។ ហើយចាំពាក្យខ្ញុំទុក អត់មានទេ កុំសង្ឃឹមរឿងបរទេសមកឈឺក្បាលជាមួយភ្លើងទៀន ដែលគ្មានការទទួលខុសត្រូវ ដាក់ឯកសារមិនគ្រប់ឱ្យគេហើយ ហើយគេចពីការទទួលខុសត្រូវ ហើយដាក់កំហុសលើអ្នកដទៃ អាហ្នឹងវាមិនត្រឹមត្រូវទេ»។
ថ្វីត្បិតមានការលើកឡើងពីមន្ត្រីគណបក្សកាន់អំណាចបែបនេះ ប៉ុន្តែបណ្ដាស្ថានទូតប្រទេសមហាអំណាច ដូចជាស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិក បារាំង និងសហភាពអឺរ៉ុប រួមទាំងអង្គការអន្តរជាតិមួយចំនួនបានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍បន្តបន្ទាប់ បង្ហាញការសោកស្ដាយជុំវិញការមិនចុះបញ្ជីឱ្យគណបក្សភ្លើងទៀន និងចាត់ទុកថា ជាការរឹតត្បិតការប្រកួតប្រជែងនយោបាយ។ សហភាពអឺរ៉ុប ជំទាស់យ៉ាងដាច់អហង្ការចំពោះសេចក្ដីសម្រេចរបស់ គ.ជ.ប និងចាត់ទុកសកម្មភាពបែបនេះ គឺជាការដកហូតសិទ្ធិពលរដ្ឋកម្ពុជាបន្ថែមទៀត ក្នុងការជ្រើសរើសតំណាងរបស់ខ្លួន។
ចំណែកស្ថានទូតបារាំងបញ្ជាក់ដែរថា វាជាសញ្ញាគួរឲ្យព្រួយបារម្ភមួយ ដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់លក្ខណៈប្រជាធិបតេយ្យនៃការបោះឆ្នោត ដោយប្រទេសនេះ អំពាវនាវឱ្យអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចចាត់វិធានការចាំបាច់នានា អនុញ្ញាតឱ្យគណបក្សភ្លើងទៀនអាចចូលរួមប្រកួតប្រជែងតាមគន្លងប្រជាធិបតេយ្យដ៏សំខាន់មួយនេះ។
អ្នកវិភាគនយោបាយបណ្ឌិត សេង សារី យល់ឃើញថា យន្តការរបស់អន្តរជាតិ នៅពេលនេះ អាចមានឥទ្ធិពលតិចតួចលើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ម្យ៉ាងទៀត វាត្រូវការពេលវេលា និងអ្នកពូកែខាងទំនាក់ទំនងការទូត ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាជំរុញឱ្យបណ្ដាប្រទេសម្ចាស់ហត្ថលេខីកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ចេញអន្តរាគមន៍ជុំវិញរឿងមិនអនុញ្ញាតឱ្យគណបក្សភ្លើងទៀនចូលរួមការបោះឆ្នោតនេះ។
បណ្ឌិត សេង សារី៖ «យន្តការអន្តរជាតិជាជម្រើសមួយនៅក្នុងចំណោមជម្រើសផ្សេងទៀតរបស់គណបក្សភ្លើងទៀន ដើម្បីអាចចូលរួមប្រកួតនៅក្នុងឆ្នាំ២០២៣នេះបាន។ ក៏ប៉ុន្តែសម្រាប់ខ្ញុំ ខ្ញុំមើលឃើញថា យន្តការអន្តរជាតិនេះ មិនមែនជាជម្រើសអត្ថិភាព សម្រាប់គណបក្សភ្លើងទៀនទេ ហើយយន្តការអន្តរជាតិបច្ចុប្បន្ននេះ ត្រូវបានគេមើលឃើញថា ជាយន្តការមានឥទ្ធិពលតិចតួចណាស់លើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា»។
កិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសឆ្នាំ១៩៩១ ដើម្បីបញ្ចប់ជម្លោះនយោបាយនៅកម្ពុជា បានបញ្ជាក់ថា រដ្ឋធម្មនុញ្ញត្រូវប្រកាសថា កម្ពុជានឹងអនុវត្តប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យសេរី ដោយឈរលើមូលដ្ឋានពហុបក្ស ត្រូវកំណត់ឱ្យមានការបោះឆ្នោតដ៏ត្រឹមត្រូវ និងតាមកាលវេលាត្រូវអនុញ្ញាតសិទ្ធិសម្រាប់បោះឆ្នោតនិងឈរឈ្មោះឱ្យគេបោះឆ្នោត តាមរបៀបបោះឆ្នោតសកល និងស្មើភាព។ រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ក៏ត្រូវអនុញ្ញាតឱ្យមានការបោះឆ្នោតដោយសម្ងាត់ ដោយតម្រូវឱ្យទម្រង់បែបបទនៃការបោះឆ្នោត ត្រូវផ្ដល់ឱកាសគ្រប់គ្រាន់ និងសមរម្យ ដើម្បីរៀបចំនិងចូលរួមក្នុងដំណើរការបោះឆ្នោត។
កិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសក៏បញ្ជាក់ថា បណ្ដាហត្ថលេខីទាំងអស់ បានប្ដេជ្ញាចិត្តដ៏ជាក់លាក់ដើម្បីធានាការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា គាំទ្រសិទ្ធិប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ក្នុងការលើកស្ទួយ និងការពារសិទ្ធិ ហើយចាត់វិធានការដ៏មានប្រសិទ្ធភាព ដើម្បីធានាថា នយោបាយ និងការប្រព្រឹត្តពីអតីតកាល ឬជម្លោះពីអតីតកាល មិនអនុញ្ញាតឱ្យវិលត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញឡើយ៕
No comments:
Post a Comment