ដោយ ទីន ហ្សាការីយ៉ា
2023.05.23
ក្នុងពិធីសម្ពោធសមិទ្ធផលអគារនៅមន្ទីរពេទ្យ កាល់ម៉ែត្រ នាថ្ងៃទី២៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន (ឈរនៅខាងស្ដាំ) ចង្អុលទៅក្រុមតំណាងទូតបរទេសនានា មានជាអាទិ៍ ទូតបារាំង និងជប៉ុន (អង្គុយនៅខាងឆ្វេង) ខណៈលោកព្រមានតំណាងទូតទាំងនោះ កុំឱ្យទាក់ទងអ្នកនយោបាយ ដែលជាប់ចោទ។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុកលោក ហ៊ុន សែន
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ព្រមានអង្គទូតប្រទេសសេរី ឱ្យឈប់បញ្ចេញប្រតិកម្មជុំវិញបញ្ហាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា បើពុំដូច្នេះទេ លោកនឹងមិនលើកលែងទោសឱ្យអ្នកណាម្នាក់ឡើយ ហើយបណ្ដាប្រទេសនោះ នឹងជួបការពិបាកក្នុងការធ្វើទំនាក់ទំនងជាមួយអាស៊ាន។ ប៉ុន្តែអ្នកវិភាគថា ការព្រមាននេះ ដោយសារលោក ហ៊ុន សែន មិនយល់ពីកិច្ចការរបស់អ្នកការទូត និងពីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
ក្នុងរយៈពេលពីរថ្ងៃជាប់គ្នា លោក ហ៊ុន សែន បានវាយប្រហារបណ្ដាអង្គទូតប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ ដើម្បីឱ្យពួកគេបញ្ឈប់ការបញ្ចេញប្រតិកម្មជុំវិញបញ្ហានយោបាយនៅកម្ពុជាទៀត ប៉ុន្តែអ្នកវិភាគមើលឃើញថា ទោះជាលោក ហ៊ុន សែន ប្រើសារគំរាមធ្ងន់ធ្ងរយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏អង្គទូតទាំងនោះ នៅតែប្រកាន់ចរិតការទូតបែបទន់ភ្លន់របស់ខ្លួន ដើម្បីជួយសម្របសម្រួលឱ្យមានការផ្សះផ្សាជាតិ ដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយជាប់គាំងនៅកម្ពុជា។
អ្នកវិភាគនយោបាយលោក គឹម សុខ ប្រាប់អាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី២៣ឧសភា ដោយបានចាត់ទុកការព្រមានរបស់លោក ហ៊ុន សែន ទៅបណ្ដាអង្គទូតប្រទេសលោកសេរីថា ដោយសារលោក ហ៊ុន សែន មិនបានយល់ពីរបបប្រជាធិបតេយ្យ និងនយោបាយការទូត។ លោកបន្តថា នៅក្នុងរបបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ អ្នកការទូតមិនមែនជួបតែភាគីលោក ហ៊ុន សែន ម្ខាងឡើយ ហើយក្នុងនយោបាយការទូត គឺអ្នកការទូត ត្រូវតែប្រកាន់យកភាពទន់ភ្លន់ រាក់ទាក់ និងអត់ធ្មត់ ដើម្បីជួបគូជម្លោះគ្រប់ភាគី ក្នុងការស្វែងរកដំណោះស្រាយបញ្ឈប់ជម្លោះ ទោះជាត្រូវប្រឈមបញ្ហាធំប៉ុណ្ណា ឬប្រឈមនឹងសង្គ្រាមក្ដី។ លោក គឹម សុខ បន្ថែមថា ភាគីជម្លោះនយោបាយនៅកម្ពុជា គឺមានលោក ហ៊ុន សែន លោក កឹម សុខា និងលោក សម រង្ស៊ី ដូច្នេះ អង្គទូតប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យទាំងនោះ ត្រូវតែទៅជួបគ្រប់ភាគី ដើម្បីរកគន្លឹះដោះស្រាយភាពជាប់គាំងនយោបាយនៅកម្ពុជា។
ការលើកឡើងពីអ្នកវិភាគនយោបាយរូបនេះធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីលោក ហ៊ុន សែន បន្តប្រតិកម្មទៅបណ្ដាទូតលោកសេរី ដែលបានទៅជួបសួរសុខទុក្ខលោក កឹម សុខា ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិកន្លងទៅ និងចង់ឱ្យមានការដោះលែងមេបក្សប្រឆាំងនេះឱ្យបានសេរីភាពឡើងវិញ។ ប៉ុន្តែលោក ហ៊ុន សែន ចាត់ទុកទង្វើនោះ ថា ជាការធ្វើនយោបាយការបរទេសបែបព្រហើន ចាប់ដៃជាន់ជើង ប្រមាថលោកដូចក្មេងបៀមដៃ និងជាការជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងកម្ពុជា។ លោក ហ៊ុន សែន អះអាងជាថ្មីថា ដោយសារនយោបាយធ្វើឱ្យលោកមិនទុកចិត្តនេះ បានជាលោកមិនព្រមស្នើសុំទៅព្រះមហាក្សត្រ ដើម្បីលើកលែងទោសឱ្យលោក កឹម សុខា។
នៅក្នុងពិធីសម្ពោធជាផ្លូវការអគារមជ្ឈមណ្ឌលពហុឯកទេស នៅមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែតនៅថ្ងៃទី២៣ឧសភា លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានព្រមានអង្គទូតលោកសេរី ឱ្យរក្សាភាពស្ងៀមស្ងាត់ដោយមិនត្រូវបញ្ចេញប្រតិកម្ម ជុំវិញរឿងបញ្ហាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ចាប់ពីពេលនេះរហូតដល់ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្ដនៅកក្កដាខាងមុខនេះ។ លោកបញ្ជាក់ថា ការគាប់សង្កត់លើកម្ពុជា គឺស្មើនឹងការគាប់សង្កត់លើអាស៊ាន ហើយលោកនឹងប្រើប្រាស់សមាជិកភាពរបស់កម្ពុជានៅអាស៊ាន ធ្វើជាឧបសគ្គរាំស្ទះក្នុងកិច្ចការទំនាក់ទំនងរវាងអាស៊ាននិងក្រុមប្រទេសសេរីទាំងនោះ មិនឱ្យចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ណាមួយរួមគ្នាបានឡើយ។ លោកក៏ព្រមានថា បើអង្គទូតទាំងនោះនៅតែស្នើឱ្យមានការដោះលែងអ្នកជាប់ឃុំណាម្នាក់ គឺអ្នកនោះ នឹងមិនត្រូវបានស្នើឱ្យលើកលែងទោសនោះទេ។
លោក ហ៊ុន សែន បានចោទក្រុមប្រទេសលោកសេរីដែរថា នៅកៀកការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្ដក្នុងខែកក្កដាខាងមុនេះ ពួកគេបាននាំគ្នារិះគន់លោកពីគ្រប់ទិសទី ដែលលោកហាក់ចង់សំដៅ ទៅលើការរិះគន់ទាំងបញ្ហាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សិទ្ធិមនុស្ស និងបញ្ហានៅមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាមជាដើម។ លោក ហ៊ុន សែន ថា លោកមិនអាចអត់ទ្រាន់នឹងការរិះគន់ទាំងនោះទៀតទេ ព្រោះវាជាការរំខាន់មួយសម្រាប់លោក។
ប្រតិកម្មរបស់លោក ហ៊ុន សែន បានធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីបណ្ដាទូតមួយចំនួន នាំគ្នារិះគន់ជាថ្មី ជុំវិញការអនុញ្ញាតឱ្យគណបក្សភ្លើងទៀនចុះឈ្មោះចូលរួមការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្ដកាលពីពេលថ្មីៗនេះ។ សហភាពអឺរ៉ុប ស្ថានទូតបារាំង និងអូស្រ្ដាលីជាដើម បានបញ្ចេញប្រតិកម្មសោកស្ដាយចំពោះការរារាំងគណបក្សភ្លើងទៀននេះ និងសម្ដែងក្ដីព្រួយបារម្ភថា វាធ្វើឱ្យប៉ះពាល់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ បណ្ដាស្ថានទូតទាំងនោះ បន្តអំពាវនាវឱ្យមានការបោះឆ្នោតដោយសេរី តម្លាភាព និងពហុបក្ស ស្របតាមខ្លឹមសារនៃកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសឆ្នាំ១៩៩១ និងរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា។
ជុំវិញការការចោទប្រកាន់ពីលោក ហ៊ុន សែន ថា អង្គទូតប្រទេសលោកសេរី បានជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជានោះ ត្រូវបានលោក គឹម សុខ លើកឡើងថា បណ្ដាអង្គទូតប្រទេសសេរីទាំង គ្រាន់តែបំពេញករណីយកិច្ចស្របតាមកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ដើម្បីជួយតាមដាន និងឃ្លាំមើលការវិវឌ្ឍលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ស្របពេលស្ថានភាពនយោបាយរបស់កម្ពុជា ត្រូវបានគេមើលឃើញថា កំពុងធ្លាក់ដុនដាបជាបន្តបន្ទាប់។
លោក គឹម សុខ បន្តថា ការព្រមានរបស់លោក ហ៊ុន សែន ប្រើប្រាស់សមាជិករបស់ខ្លួនក្នុងអាស៊ាន ដើម្បីឱ្យរាំងស្ទះទំនាក់ទំនងរវាងអាស៊ានជាមួយបណ្ដាប្រទេសលោកខាងលិច ជាការធ្វើនយោបាយការទូតបែបល្ងង់ខ្លៅបំផុតមួយ។ ប៉ុន្តែ លោកយល់ថា កម្ពុជាគ្រាន់តែជាសមាជិកជំនាន់ក្រោយមិនមានឥទ្ធិពល ដូចបណ្ដាសមាជិកមានឥទ្ធិពលអាស៊ានផ្សេងទៀត ដូចជា ឥណ្ឌូនេស៊ី ម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពីន សិង្ហបុរី និងថៃ ដែលជាស្ថាបនិក និងសមាជិកសំខាន់របស់អាស៊ានឡើយ ហើយបណ្ដាប្រទេសនេះ សុទ្ធតែជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក និងក្រុមប្រទេសលោកខាងលិច ទាំងភូមិសាស្ត្រ និងសេដ្ឋកិច្ច។
ផ្ទុយទៅវិញលោក គឹម សុខ ចាត់ទុករដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ជារដ្ឋាភិបាលមិនខុសពីរដ្ឋាភិបាលដឹកនាំដោយរបបយោធានៅមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលសហគមន៍អន្តរជាតិ កំពុងតែពិចារណា ដាក់សម្ពាធបន្ថែម ដើម្បីផ្លាស់ប្ដូររបបផ្ដាច់ការនៅក្នុងតំបន់អាស៊ាន។ លោកបន្តថា លោក ហ៊ុន សែន ទៅវិញទេ ដែលមិនគួរព្រហើន និងត្រូវចេះសម្របសម្រួលផ្ទៃក្នុងជាតិ ដោះស្រាយបញ្ហាជាប់គាំងនយោបាយ ទើបទទួលបានការសាទរពីអន្តរជាតិ បើមិនដូច្នេះទេ អន្តរជាតិនឹងអាចចាត់វិធានការជាក់ស្ដែង ដោយមិនចាំបាច់ព្រមានជាមុន ព្រោះកម្ពុជា មិនមែនជាប្រទេសមានឥទ្ធិពលខាងសេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម និងមានភាពស៊ីវិល័យខាងនយោបាយ ដូចបណ្ដាប្រទេសធំៗ ដែលសហគមន៍អន្តរជាតិ ត្រូវស្ទាក់ស្ទើរចាត់វិធានការឡើយ។
ចំណែកអ្នកនាំពាក្យស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា អ្នកស្រី ស្តេហ្វានី អាហ្សាត (Stephanie Arzate) ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីតាមសារអេឡិចត្រូនិក នៅថ្ងៃទី២២ ឧសភាថា ការលើកកម្ពស់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ជាចំណុចស្នូលនៃគោលនយោបាយការបរទេសរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅកម្ពុជា និងជុំវិញពិភពលោក ហើយសហរដ្ឋអាមេរិកមិនគាំទ្របុគ្គល ស្ថាប័ន ឬគណបក្សនយោបាយណាមួយឡើយ៕
1 comment:
Samdach PORNG Hun Sen wanted to show off his faithfulness to China by attacking the West.
Post a Comment