ដោយ សេក បណ្ឌិត
2023.05.25
ស្ត្រីជនជាតិដើមពូនងដែលចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងការពារធនធានធម្មជាតិ លើកកម្ពស់សិទ្ធិជនជាតិដើមភាគតិច អ្នកស្រី ភ្លឹក ភារម្យ។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុក អ្នកស្រី ភ្លឹក ភារម្យ
អ្នកស្រី ភ្លឹក ភារម្យ គឺជាស្ត្រីជនជាតិដើមពូនង ឬភ្នង ដែលចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងការពារធនធានធម្មជាតិ លើកកម្ពស់សិទ្ធិជនជាតិដើមភាគតិច បង្រៀនភាសា និងអក្សរ ដល់សហគមន៍ខ្លួនផងដែរ។ បន្ថែមពីនេះអ្នកស្រី ភ្លឹក ភារម្យ ហ៊ានតវ៉ាជាមួយឈ្មួញ និងមន្ត្រីពុករលួយដែលគប់គិតអនុញ្ញាតឱ្យឈ្មួញយកដីសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចក្នុងសហគមន៍ផ្ទាល់ និងសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចផ្សេងទៀត។
អ្នកស្រី ភ្លឹក ភារម្យ មិនបានរៀនចប់ថ្នាក់ក្នុងសាលារៀនក្ដី តែអ្នកស្រីមិនបានបោះបង់ការសិក្សា ទោះបីជារៀបការហើយ អ្នកស្រីនៅបន្តចូលរៀនតាមអង្គការផ្សេងៗ ដោយអ្នកស្រីយល់ថា មានតែការសិក្សាទេ ទើបអាចជួយការពារធនធានធម្មជាតិ និងអភិរក្សភាសា ប្រពៃណី ជនជាតិដើមបាន។
អ្នកស្រី ភ្លឹក ភារម្យ អាយុ៤២ ឆ្នាំ គឺជនជាតិដើមភាគតិចពូនងដែលស្ថិតនៅក្នុងភូមិឡៅកា សង្កាត់សុខដុម ក្រុងសែនមនោរម្យ ខេត្តមណ្ឌលគិរី។ អ្នកស្រី ភ្លឹក ភារម្យ ចាប់ផ្ដើមរៀនក្នុងឆ្នាំ១៩៩១ ក្នុងសាលាមត្តេយ្យមួយកន្លែងក្នុងសហគមន៍ ដោយមិនមានមធ្យោបាយធ្វើដំណើរទៅរៀនបន្ត ហើយស្ថានភាពគ្រួសារមានការលំបាកផង អ្នកស្រីបានសម្រេចចិត្តឈប់រៀនត្រឹមថ្នាក់ទី៣។
ដំបូងឡើយអ្នកស្រី ភារម្យ ពុំបានសោកស្ដាយដែលបោះបង់ការសិក្សានោះទេ ប៉ុន្តែក្រោយពីអ្នកស្រី រៀបការនៅអាយុ ២០ មក អ្នកស្រីចាប់ផ្ដើមស្រលាញ់ការរៀនសូត្រឡើងវិញទោះបីបានរៀបការហើយក៏ដោយ។ អ្នកស្រីចាប់ផ្ដើមចូលសិក្សាភាសាខ្មែរ ភាសាពូនង និងរៀនកុំព្យូទ័រជាមួយអង្គការសហការអន្តរជាតិកម្ពុជា(ICC)។
នៅឆ្នាំ២០០៣ អ្នកស្រី ភារម្យ ចាប់ផ្ដើមធ្វើការនៅអង្គការសហការអន្តរជាតិកម្ពុជា(ICC)ក្នុងផ្នែកចូលរួមនិពន្ធសៀវភៅរឿងនិទានដែលផ្សាភ្ជាប់ជាមួយជីវភាពជនជាតិដើមភាគតិច ការបាត់ធនធានធម្មជាតិ និងល្បិចកលមនុស្សមួយចំនួនដែលបោកប្រាស់លើជនជាតិដើមភាគតិច។ អ្នកស្រី ភ្លឹក ភារម្យ បន្ថែមថាមូលហេតុដែលអ្នកស្រីនិពន្ធរឿងបែបនេះដើម្បីកុំឱ្យជនជាតិដើមភាគតិចផ្សេងៗ បន្តចាញ់បោកជនចំណូលស្រុកមួយចំនួន។
អ្នកស្រី ភារម្យ៖ «កាលឆ្នាំ២០០៥ រហូតមកយើងឃើញការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើនៅខេត្តមណ្ឌលគិរី កាន់តែរីករាលដាលទៅ ក្រុមហ៊ុនក៏ចូលមកយកដីពួកយើង កាប់ឈើ ដល់សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចចាប់ផ្ដើមបាត់បង់ដី ខ្លះក៏ឱ្យដីទៅក្រុមហ៊ុន ខ្លះក៏ឱ្យដី ឧបមាថាបើឃើញជនជាតិខ្មែរយើងពួកម៉ាក់ទាំងអស់ អត់ដឹងគេរកស៊ីអី យើងអត់ដឹងថា គេខូចទេ បើគេសុំដីក៏ឱ្យអ៊ីចឹងទៅ អ្នកខ្លះឱ្យទទេនៅ»។
ក្រៅពីជាអ្នកនិពន្ធសៀវភៅ ក្នុងឆ្នាំ២០០៧ អ្នកស្រីបានក្លាយជាជាគ្រូបង្រៀនភាសាខ្មែរ និងភាសាជនជាតិពូនងដល់សហគមន៍ដែលមិនចេះអក្សរ និងចូលរួមការពារបណ្ដុះបណ្ដាលគ្រូសម្រាប់បង្រៀនដល់សហគមន៍ផងដែរ។ អ្នកស្រី ភារម្យ បានសម្រេចចិត្តលាឈប់ការងារទាំងចិត្តនៅស្រលាញ់ក្នុងឆ្នាំ២០១៦ ព្រោះមានក្រុមហ៊ុនបានចូលកាប់បំផ្លាញព្រៃសហគមន៍ ព្រមទាំងចោទប្រកាន់ គំរាមកំហែង ទៅលើអ្នកស្រី និងសមាជិកសហគមន៍ផ្សេងទៀត។
អ្នកស្រី ភារម្យ៖ «កាលហ្នឹងមានការចោទប្រកាន់ពីគណបក្សប្រឆាំងពីអាជ្ញាធរ លួចបរិហារខ្ញុំ ឱ្យគេតាមដានខ្ញុំជាច្រើន ឱ្យមេភូមិ មេឃុំ សមត្ថកិច្ចតាមដានខ្ញុំជាច្រើន គេដើរកន្លែងណាក៏មានគេតាមដានខ្ញុំដែរ ចាប់ពីអាជ្ញាធរតាមដានខ្ញុំរហូត ខ្ញុំស្មោះត្រង់អ្វីដែលខ្ញុំចង់ធ្វើ ខ្ញុំមិនមែនជាគណបក្សនយោបាយ តែខ្ញុំធ្វើនយោបាយឱ្យគេស្រលាញ់ព្រៃឈើគឺខ្ញុំធ្វើមែន»។
ដើម្បីប្រឈមមុខចំពោះការគំរាមកំហែងទាំងនេះ អ្នកស្រី ភ្លឹក ភារម្យ បានធ្វើដំណើរមកកាន់ទីក្រុងភ្នំពេញ ឬទៅរៀននៅបរទេសនៅពេលមានវគ្គសិក្សា ឬសិក្ខាសាលារយៈពេលខ្លីទាក់ទងផ្នែកច្បាប់ សិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិជនជាតិដើមភាគតិចដែលរៀបចំឡើងដោយអង្គការ សមាគមក្រៅរដ្ឋាភិបាល។
ដោយមើលពីភាពក្លាហាន និងចេះដឹងពីសិទ្ធិ ក្នុងឆ្នាំ២០១៦ ដដែល អ្នកស្រីត្រូវបានសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចទូទាំងខេត្តមណ្ឌលគិរីបោះឆ្នោតជារើស អ្នកស្រី ភ្លឹក ភារម្យ ជាអ្នកសម្របសម្រួលបណ្ដាញជនជាតិដើមភាគតិចប្រចាំខេត្ត។ អ្នកស្រីបន្តថា ក្នុងតួនាទីនេះ អ្នកស្រីរាយការណ៍ ដាក់ពាក្យបណ្ដឹងនៅពេលមានក្រុមហ៊ុន ឈ្មួញ យកដី ឬបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិរបស់សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចក្នុងខេត្ត។
ជុំវិញរឿងនេះ នាយប៉ុស្តិ៍នគរបាលសង្កាត់សុខដុម លោក ជា មករា លើកឡើងថា លោកពុំបានដឹងជុំវិញករណីការគំរាមកំហែងលើអ្នកស្រី ភ្លឹក ភារម្យ ទេ និងស្នើឱ្យមកដាក់ពាក្យបណ្ដឹងប្រសិនបើមានការគំរាមកំហែង។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចសុំការឆ្លើយតបពីចៅសង្កាត់សុខដុម លោក ពៅ សុផាត បានទេ នៅថ្ងៃទី២៤ ខែឧសភានេះ។
ប្រធានអង្គការជនជាតិដើមភាគតិចនៅកម្ពុជា (CIPO) អ្នកស្រី យុន ម៉ាណេ មើលឃើញថា អ្នកស្រី ភ្លឹក ភារម្យ គឺជាបុគ្គលសំខាន់ដែលលះបង់ពេលវេលាផ្ទាល់ខ្លួនក្នុងការចូលរួមទាមទារសិទ្ធិនៅពេលមានការយកដី ឬបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច។ អ្នកស្រី ម៉ាណេ ថាការលះបង់ដើម្បីប្រយោជន៍សហគមន៍ និងប្រយោជន៍សាធារណៈនេះបានធ្វើឱ្យអ្នកស្រី ភ្លឹក ភារម្យ និង ប្រជាសហគមន៍ផ្សេងទៀតរងបណ្ដឹង និងការគំរាមកំហែងទៅវិញ។
អ្នកស្រី ភ្លឹក ភារម្យ៖ «គាត់ជាមនុស្សក្លាហានហ៊ានប្រឈម និងលះបង់ពេលវេលា និងប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនដើម្បីប្រយោជន៍សមូហភាពជនជាតិដើមភាគតិចក៏ដូចជាផលប្រយោជន៍សាធារណៈយើង តាមរយៈការចំណាយពេលវេលាច្រើននៅក្នុងការចូលរួមទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើ ឬការរំលោភទៅលើដីធ្លី និងជជែកដោះស្រាយបញ្ហាជាលក្ខណៈរួមភាគច្រើនអ្វីដែលគាត់ធ្វើជួយប្រយោជន៍រួម»។
រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ អ្នកស្រី ភ្លឹក ភារម្យ នៅតែរងពាក្យបណ្ដឹងពីបទ «បរិហារកេរ្តិ៍ និង ញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តបទល្មើសជាអាទិ៍» របស់ក្រុមហ៊ុន វីលេក ឌីវេឡុបមេន (Village Development) ដែលម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនគឺ ភរិយាអភិបាលរងខេត្ដមណ្ឌលគិរី លោក យឹម លុច ដែលក្រោយពីអ្នកស្រីចេញមុខតវ៉ាការពារព្រៃសហគមន៍។ អ្នកស្រីក៏ត្រូវបានមន្ត្រីមួយចំនួនធ្វើការនៅសាលាខេត្តនេះ គំរាមសម្លាប់ជាច្រើនដង និងអ្នកទិញដីភ្នំដោះក្រមុំ ដោយសារតែអ្នកស្រីចូលរួមប្រឆាំង បកអាក្រាត ទៅលើមន្ត្រីពុករលួយ ឈ្មួញរកស៊ីយកដី ឬបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិជាដើម ប៉ុន្តែអ្នកស្រីថា នឹងមិនបោះបង់សកម្មភាពទោះបីជាគេគំរាមកំហែងបែបនេះក៏ដោយ។
អ្នកស្រី ភ្លឹក ភារម្យ៖ «ឥឡូវហ្នឹងយើងក៏មានបញ្ហាគំរាមសម្លាប់ពីជនខិលខូច ពីមន្ទីរពាក់ព័ន្ធដែលគេកំពុងតែយកដីរដ្ឋ គេកំពុងតែបំផ្លាញព្រៃឈើអ៊ីចឹង ខ្ញុំមានការគំរាមកំហែងពីមន្ត្រីដែលពុករលួយទាំងនោះ ខ្ញុំក៏មានការគំរាមកំហែងពីជនខិលខូចដែលកំពុងតែយកដីរដ្ឋហ្នឹងដែរ គេគំរាមកំហែងខ្ញុំរហូតដល់ប្ដឹងខ្ញុំញុះញង់ថាឱ្យប្រជាជនទៅយកដីគេ»។
អ្នកស្រី ភ្លឹក ភារម្យ បន្តថា អ្នកស្រីបានសម្រេចគោលបំណងរបស់ខ្លួនបានមួយចំនួនដូចជា អាចចុះបញ្ជីព្រៃសហគមន៍ចូលជាតំបន់ធនធានធម្មជាតិ អ្នកស្រីបានបង្រៀនសហគមន៍ដទៃទៀតចូលចេះអភិរក្ស វប្បធម៌ ប្រពៃណី និងអក្សរសាស្ត្ររបស់ជនជាតិដើមភាគតិច។ អ្នកស្រីបន្ថែមថា នឹងបន្តសកម្មភាពបែបនេះបន្ត ព្រោះអ្នកស្រីមិនអាចអនុញ្ញាតឱ្យមានការបាត់បង់ធនធានធម្មជាតិ និងវប្បធម៌ ប្រពៃណី ដោយមិនបានចូលរួមការពារនោះទេ៕
No comments:
Post a Comment