2023.05.10
គណបក្សភ្លើងទៀន សម្រេចធ្វើតាមការទាមទារ របស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) ដែលតម្រូវឱ្យដកលោក រ៉ុង ឈុន ចេញពីបញ្ជីបេក្ខជនឈរឈ្មោះតំណាងរាស្ត្រ។ ប៉ុន្តែគណបក្សប្រឆាំងមួយនេះ នៅប្រឈមបញ្ហាធំមួយទៀតជាមួយ គ.ជ.ប ដែលអាចធ្វើឱ្យបាត់បង់ឱកាសចូលរួមការបោះឆ្នោតជាតិនាខែកក្កដាខាងមុខនេះ។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សប្រឆាំងលើកឡើងថា ក្នុងចំណោមចំណុចខ្វះខាតចំនួន៣ ដែល គ.ជ.ប អះអាងថា គណបក្សភ្លើងទៀន មិនទាន់បំពេញបានត្រឹមត្រូវស្របតាមលក្ខខណ្ឌក្នុងការចុះបញ្ជីគណបក្ស និងបេក្ខជនឈរឈ្មោះនៅក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រនៅថ្ងៃទី២៣កក្កដា គឺគណបក្សបានដោះស្រាយ២ចំណុចហើយ។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សភ្លើងទៀនលោក គីមសួរ ភីរិទ្ធ ប្រាប់អាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី១០ ឧសភាថា លោកមិនយល់ពីបំណងរបស់ គ.ជ.ប នៅពេលស្ថាប័ននេះ បន្តទាមទារឱ្យគណបក្សភ្លើងទៀន បំពេញចំណុចខ្វះខាតមួយទៀត នោះគឺត្រូវទៅសុំការបញ្ជាក់ភាពស្របច្បាប់បន្ថែម ពីអាជ្ញាធររាជធានី បើទោះបីជាក្រសួងមហាផ្ទៃ បានចេញលិខិតកាលពីថ្ងៃទី៥ឧសភា ទទួលស្គាល់ថា គណបក្សភ្លើងទៀន ជាគណបក្សបានចុះបញ្ជីស្របច្បាប់ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការទាមទារពីដំបូងរបស់ គ.ជ.ប ដែលតម្រូវឱ្យគណបក្សដាក់ឯកសារដើមតម្កល់នៅក្រសួងមហាផ្ទៃ ដើម្បីចុះឈ្មោះក្ដី។
លោកថា៖«ព្រោះលិខិតនោះ មិនមែនបញ្ជាក់ពីភ្លើងទៀនទេ គឺបញ្ជាក់ពីការចុះបញ្ជីផ្លូវការទទួលស្គាល់ដោយក្រសួងមហាផ្ទៃ របស់គណបក្ស សម រង្ស៊ី។ ប៉ុន្តែ អារឿងកែឈ្មោះពី សម រង្ស៊ី មកភ្លើងទៀន យើងមានលិខិតមួយទៀត លេខ២០២៤ យើងបានបញ្ជាក់ពីក្រសួងមហាផ្ទៃដែលចេញឱ្យដែរ។ ហើយថ្មីៗ នេះ ក្រសួងក៏បានបញ្ជាក់ហើយដែរ គណបក្សភ្លើងទៀន ជាគណបក្សបានចុះបញ្ជីផ្លូវការហើយ។ អ៊ីចឹង! មិនដឹងគាត់ (គ.ជ.ប) ចង់បានអីទៀត»។
ការលើកឡើងពីមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងនេះធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីអគ្គលេខាធិការ គ.ជ.ប លោក ទេព នីថា ចេញលិខិត កាលពីថ្ងៃទី៩ឧសភា តម្រូវឱ្យគណបក្សភ្លើងទៀនត្រូវបំពេញចំណុចខ្វះខាត៣ចំណុច ក្នុងនោះត្រូវដាក់សេចក្ដីចម្លងលិខិតបញ្ជាក់ការចុះបញ្ជីគណបក្សនៅក្រសួងមហាផ្ទៃ ដែលមានការបញ្ជាក់នីត្យានុកូលកម្មឬភាពស្របច្បាប់បន្ថែម ពីរដ្ឋបាលរាជធានី ខេត្ត ក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ ចំនួន១ច្បាប់ទៀត។ ចំណុចពីរទៀត គឺទាមទារឱ្យផ្លាស់ប្ដូរលោក រ៉ុង ឈុន ចេញពីបេក្ខជនឈរឈ្មោះ និងត្រូវដាក់បង្កាន់ដៃបង់ប្រាក់១៥លានរៀល ដែលចេញដោយនាយកដ្ឋានរតនាគារជាតិ។
ប៉ុន្តែលោក គីមសួរ ភីរិទ្ធ បញ្ជាក់ថា ច្បាប់ស្ដីពីការបោះឆ្នោត មិនបានចែងលម្អិត ដូចនៅក្នុងសេចក្ដីណែនាំរបស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតឡើយ ដូច្នេះ សេចក្ដីណែនាំរបស់ គ.ជ.ប គឺខុសទៅនឹងច្បាប់ស្ដីពីការបោះឆ្នោត ហើយវាមិនអាចធំជាងច្បាប់និងនីតិវិធីឡើយ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោកលើកឡើងថា ចំណុចចំនួន២ គណបក្សបានដោះស្រាយតាមការចង់បានពី គ.ជ.ប គឺការឱ្យតម្រូវភ្ជាប់នូវបង្កាន់ដៃបង់ប្រាក់១៥លានរៀល និងការតម្រូវឱ្យផ្លាស់ប្ដូរបេក្ខជន។ លោក គីមសួរ ភីរិទ្ធ ថ្លែងថា អនុប្រធានគណបក្សលោក រ៉ុង ឈុន សម្រេចឈប់ឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនតំណាងរាស្ត្រ និងដាក់លោក ចាន់ ចេង ប្រធានក្រុមការងារគណបក្សខេត្តកណ្ដាល ឱ្យឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនពេញសិទ្ធិលេខរៀងទី១ជំនួសលោកវិញ។
ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានេះ អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតលោក ហង្ស ពុទ្ធា ឆ្លើយតបថា គ.ជ.ប មិនបានបង្កភាពស្មុគស្មាញដល់គណបក្សភ្លើងទៀនឡើយ ហើយលក្ខខណ្ឌតម្រូវនេះ បានអនុវត្តលើគណបក្សទូទៅទាំងជាង២០ ដែលបានសុំចុះបញ្ជីចូលរួមការបោះឆ្នោតខាងមុខ។ លោកបន្តថា គណបក្សភ្លើងទៀន គ្រាន់តែយកលិខិតចម្លងពីច្បាប់ដើមដែលបានចុះបញ្ជីនៅក្រសួងមហាផ្ទៃ ទៅបញ្ជាក់ភាពស្របច្បាប់បន្ថែមពីអាជ្ញាធររាជធានី ប៉ុណ្ណោះ គឺ គ.ជ.ប អាចទទួលយកបានហើយ។
លោក ហង្ស ពុទ្ធា ព្រមានថា ប្រសិនបើក្នុងរយៈពេល៥ថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី៩ឧសភា ដល់ថ្ងៃទី១៤ឧសភា គណបក្សភ្លើងទៀន មិនអាចបំពេញចំណុចខ្វះខាតតាមលក្ខខណ្ឌទាមទារ នោះ គ.ជ.ប អាចបដិសេធការចុះបញ្ជីចូលរួមបោះឆ្នោតពីគណបក្សនេះ។
លោកថា៖ «បើសិនជារហូតដល់៥ថ្ងៃហើយ គណបក្សមិនអាចបំពេញចំណុចខ្វះខាតរបស់ខ្លួនបាន គ.ជ.ប នឹងធ្វើការបដិសេធ។ ប៉ុន្តែគណបក្សអាចមានហេតុផលរបស់ខ្លួន ប្ដឹងទៅក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញបន្តទៀត យ៉ាងយូរបំផុត នៅពេល គ.ជ.ប ឆ្លើយថា មិនអាចទទួលយកការបញ្ជីបាន គឺយ៉ាងយូរ៥ថ្ងៃ គាត់ត្រូវប្ដឹងទៅក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ»។
ជុំវិញការបដិសេធមិនឱ្យលោក រ៉ុង ឈុន ឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនតំណាងរាស្ត្រវិញ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌លោក កើត រិទ្ធ ក៏បានចេញលិខិតមួយកាលពីថ្ងៃទី៨ឧសភា ឆ្លើយតបទៅលោក ប្រាជ្ញ ចន្ទ ប្រធានគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតថា លោក រ៉ុង ឈុន ពុំទាន់មាននីតិសម្បទាឡើងវិញពេញលក្ខណៈច្បាប់ឡើយ ដរាបណាលោកមិនទាន់ផុតរយៈពេល៥ឆ្នាំគិតចាប់តាំងពីការអនុវត្តទោសរួច។
លោក រ៉ុង ឈុន ត្រូវបានតុលាការដោះលែងពីពន្ធនាគារកាលពីខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ២០២១ បន្ទាប់ពីជាប់ពន្ធនាគារជាង១៥ខែតាមការកំណត់ ក្នុងការផ្ដន្ទាទោសឱ្យលោកជាប់ពន្ធនាគារ២ឆ្នាំ ពីបទញុះញង់បង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម ពាក់ព័ន្ធនឹងការចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ជុំវិញការបោះបង្គោលព្រំដែនរវាងកម្ពុជានិងវៀតណាម ប៉ុន្តែតុលាការបានសម្រេចព្យួរទោសលោកដែលនៅសល់កំណត់ចំនួន៣ឆ្នាំទៀត។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អង្គការសិទ្ធិមនុស្សជាតិនិងអន្តរជាតិ ចាត់ទុកការឃុំខ្លួនលោក រ៉ុង ឈុន ថាជារឿងអយុត្តិធម៌ គ្មានមូលដ្ឋានច្បាប់ និងដើម្បីបំបាក់ស្មារតីសំឡេងរិះគន់ប៉ុណ្ណោះ។
ប្រធានសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (Adhoc) លោក នី សុខា លើកឡើងថា អ្វីដែលលោក រ៉ុង ឈុន លើកឡើងពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាព្រំដែនកន្លងទៅ វាគឺជាសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ ដែលត្រូវឈឺឆ្អាលចូលរួមចំណែកការពារប្រទេសជាតិរបស់ខ្លួន ស្របទៅតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងមិនគួរមានការចាប់ចងលោក រហូតធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ការអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពខាងនយោបាយរបស់លោកនៅពេលនេះទេ។ ប៉ុន្តែលោកបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងសាលក្រមរបស់តុលាការ ដែលផ្ដន្ទាទោសលើលោក រ៉ុង ឈុន ពាក់ព័ន្ធនឹងការសម្ដែងមតិពីបញ្ហាព្រំដែននោះ មិនបានភ្ជាប់លក្ខខណ្ឌណាមួយ មិនឱ្យលោកឈរឈ្មោះឱ្យគេបោះឆ្នោត ដូចជាករណីតុលាការដែលបានភ្ជាប់លក្ខខណ្ឌរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពខាងនយោបាយលើលោក កឹម សុខា ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិឡើយ។
លោកថា៖ «ការប្រកួតប្រជែងនយោបាយ វាត្រូវបើកលទ្ធភាពឱ្យ អ្នកនយោបាយទាំងអស់ មានសេរីភាពឱ្យបានពេញលេញ ឱ្យបានស្មើភាពគ្នា ក្នុងការធ្វើនយោបាយ ចៀសវាងកុំឱ្យមានការដាក់សម្ពាធ ឬក៏ការដាក់ឱ្យជាប់បម្រាម ឬក៏លក្ខខណ្ឌណាមួយទៅដល់អ្នកនយោបាយ។ វាអាចធ្វើឱ្យមានការប៉ះពាល់ ទៅដល់លំហសេរីភាព ក្នុងការធ្វើនយោបាយ មិនបានពេញលេញហើយមិនសមភាពគ្នា រវាងគណបក្សនយោបាយមួយទៅគណបក្សនយោបាយមួយ អានេះជាការព្រួយបារម្ភរបស់យើង»។
លោក រ៉ុន ឈុន ចាត់ទុកការតម្រូវពី គ.ជ.ប ឱ្យដកឈ្មោះចេញពីបេក្ខជនឈ្មោះតំណាងរាស្ត្រ ថាជាការអនុវត្តខុសពីរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដោយលោកសំអាងថា លោកមានឈ្មោះនៅក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោតរបស់ គ.ជ.ប និងធ្លាប់បានបោះឆ្នោតឃុំ សង្កាត់កាលពីខែមិថុនាឆ្នាំ២០២២។ ដូច្នេះ តាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ នៅពេលលោកមានសិទ្ធិបោះឆ្នោត លោកក៏មានសិទ្ធិឈរឈ្មោះឲ្យគេបោះឆ្នោតវិញដែរ។
កាលពីថ្ងៃទី៩ ឧសភា លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានស្ដីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានផ្ញើសារជំរុញសហគមន៍អន្តរជាតិ មិនត្រូវទទួលស្គាល់ការបោះឆ្នោតដ៏អាក្រក់បំផុតនៅកម្ពុជាខាងមុខនេះទេ ហើយក៏មិនត្រូវទទួលស្គាល់រដ្ឋាភិបាលថ្មី ដែលកើតចេញមកពីការបោះឆ្នោតក្លែងក្លាយនោះដែរ។ លោកបញ្ជាក់ថា ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រអាណត្តិទី៧ ក្នុងខែកក្កដាខាងមុខនេះ នឹងមានការក្លែងបន្លំដូចរាល់ដង ព្រោះគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) នៅតែស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងយ៉ាងតឹងរ៉ឹងពីខាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដើម្បីធានាពីជ័យជំនះដោយគ្មានហានិភ័យសម្រាប់លោក ហ៊ុន សែន៕
1 comment:
Samdach PORNG Hun Sen is afraid of everything that moves.
Post a Comment