ដោយ មួង ណារ៉េត
2018-07-05
rfa
អ្នកស្រី Federica Mogherini នាយិការងគណៈកម្មការអឺរ៉ុប ឬតំណាងជាន់ខ្ពស់របស់សហភាពអឺរ៉ុប សម្រាប់កិច្ចការការបរទេស និងគោលនយោបាយសន្តិសុខ និងជាតំណាងពិសេសរបស់សហភាពអឺរ៉ុប ដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស។
Photo courtesy of her Facebook
សមាជិកសភាអឺរ៉ុបអ្នកស្រី បាបារ៉ា ឡុចប៊ីល័រ (Babara Lochbihler) សរសេរនៅលើបណ្ដាញសង្គមធ្វីតធើ (Twitter) ថា សហភាពអឺរ៉ុបបានបញ្ជូនគណៈប្រតិភូមួយក្រុមទៅបំពេញបេសកកម្មស្វែងរកការពិត រយៈពេលមួយសប្ដាហ៍នៅកម្ពុជា ចាប់ពីថ្ងៃទី៥ ដល់ថ្ងៃទី១១ កក្កដា។ បេសកកម្មនេះធ្វើឡើង ដើម្បីវាយតម្លៃពីកាតព្វកិច្ចរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ដូចមានចែងក្នុងប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធរបស់សហភាពអឺរ៉ុប ចំពោះទំនិញនាំចូលពីកម្ពុជា។ អ្នកស្រី បាបារ៉ា និងសមាជិកសភាអឺរ៉ុប ១៧រូបទៀត ក៏បានសម្ដែងការពេញចិត្តចំពោះចំណាត់ការរបស់គណៈកម្មការអឺរ៉ុបនៅពេលនេះ ហើយទាមទារអោយមានការបង្ហាញលទ្ធផលជាសាធារណៈទៅកាន់ប្រជាពលរដ្ឋនិងសភាអឺរ៉ុប នៅចុងបញ្ចប់នៃបេសកកម្មស្វែងរកការពិតនោះដើម្បីឲ្យមានតម្លាភាព។
ក្រុមសមាជិកសភាអឺរ៉ុបចំនួន១៨រូប ចាត់ទុកការសម្រេចបញ្ជូនគណៈប្រតិភូទៅត្រួតពិនិត្យ និងវាយតម្លៃ ពីការបំពេញកាតព្វកិច្ច របស់របបលោក ហ៊ុន សែន ក្នុងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅពេលនេះ ថាជា «ជំហានវិជ្ជមានមួយ» ស្របតាមសេចក្ដីសម្រេច នៃកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាសហភាពអឺរ៉ុបស្ដីពីកម្ពុជាកាលពីចុងខែកុម្ភៈ។
ការលើកឡើងរបស់ក្រុមសមាជិកសភាអឺរ៉ុបនេះ ធ្វើឡើងតាមរយៈលិខិតចំហមួយចុះថ្ងៃទី៤ ខែកក្កដា ផ្ញើទៅកាន់តំណាងជាន់ខ្ពស់ នៃសហភាពអឺរ៉ុប និងជាអនុប្រធានគណៈកម្មការអឺរ៉ុបទទួលបន្ទុកកិច្ចការការបរទេស និងគោលនយោបាយសន្តិសុខ អ្នកស្រី ហ្វេដេរីកា ម៉ូហ្គារីនី (Federica Mogherini) ព្រមទាំងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ពីររូបទៀតនៃស្ថាប័ននីតិប្រតិបត្តិ មួយនេះ។
ក្រុមសមាជិកសភាអឺរ៉ុបទាំង១៨រូប បញ្ជាក់នៅក្នុងលិខិតរបស់ខ្លួនថា ពួកគេស្វាគមន៍ចំពោះការសម្រេចចិត្ត ដ៏ទាន់ពេលវេលារបស់សហភាពអឺរ៉ុប ក្នុងការដកជំនួយគ្រប់រូបភាពពីគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត របស់រដ្ឋាភិបាលលោកហ៊ុន សែន ហើយពួកគេរំពឹងថា គណៈប្រតិភូសហភាពអឺរ៉ុប និងបុគ្គលិកស្ថានទូត នៃប្រទេសជាសមាជិកសហភាពអឺរ៉ុប នឹងដកខ្លួនចេញពីសកម្មភាពនានា ដែលអាចឲ្យរបបលោកហ៊ុន សែន យកទៅបកស្រាយថា សហភាពអឺរ៉ុប ផ្ដល់ភាពស្របច្បាប់ណាមួយ ដល់ដំណើរការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា។
នាយករងនៃអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) ប្រចាំតំបន់អាស៊ី លោក ហ្វីល រ៉ូប៊ឺតសុន (Phil Robertson) សរសេរនៅលើបណ្ដាញសង្គមធ្វីតធើ (Twitter) របស់លោកថា «វាជាដំណឹងដ៏ល្អប្រសើរមួយ ដែលទីបំផុតសហភាពអឺរ៉ុប ងើបតតាំងដើម្បីបើកការត្រួតពិនិត្យអោយបានពេញលេញ នូវបរាជ័យដ៏អាក្រក់របស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្នុងការបំពេញកាតព្វកិច្ចគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ក្រោមប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធរបស់អឺរ៉ុប»។ លោកបន្តថា ចំណាត់ការនេះ«គួរតែជាការបញ្ជូនសារដាស់តឿនដល់ម្ចាស់រោងចក្រនៅរបបក្រុងភ្នំពេញ និងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន»។
ទោះយ៉ាងណា អ្នកនាំពាក្យទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ផៃ ស៊ីផាន យល់ថា ការចាត់បញ្ជូនប្រតិភូរបស់សហភាពអឺរ៉ុបនេះមកកម្ពុជា ថាជារឿងល្អសម្រាប់របបលោក ហ៊ុន សែន ទៅវិញទេ ព្រោះលោកអះអាងថា នៅមានរឿងច្រើនណាស់ ដែលសហភាពអឺរ៉ុប មិនបានទទួលព័ត៌មានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ អំពីបច្ចុប្បន្នភាពកម្ពុជា ដែលលោកអះអាងថា មានភាពល្អប្រសើរជាងមុន ដូចជាដំណោះស្រាយរឿងដីធ្លី និងការយកចិត្តទុកដាក់លើកម្មកររោងចក្រ ជាដើម។
លោកជឿថា ដំណើរបេសកកម្មមួយនេះ ធ្វើឡើងក្នុងក្របខ័ណ្ឌសហប្រតិបត្តិការរវាងកម្ពុជានិងអឺរ៉ុប ហើយជាឱកាសល្អ របស់របបក្រុងភ្នំពេញ ក្នុងការពន្យល់ដល់ភាគីអឺរ៉ុប ឲ្យបានជ្រាបច្បាស់ អំពីការអនុវត្តច្បាប់នៅកម្ពុជា ជុំវិញចំណាត់ ការក្នុងការរម្លាយសំឡេងប្រឆាំងនៅកម្ពុជា។ លោក ផៃ ស៊ីផាន បន្តទៀតថា លោកសង្ឃឹមថា សហភាពអឺរ៉ុប នឹងមិនផ្ដាច់ការអនុគ្រោះពន្ធ បើផ្អែកទៅលើការវាយតម្លៃស្ថានការណ៍ជាក់ស្ដែង ជាជាងការសម្រេចណាមួយ ដែលឈរលើទិដ្ឋភាពនយោបាយ៖ «អឺរ៉ុបធ្វើការតាមគោលការណ៍ និងនីតិវិធីរបស់គេ រវាងស្ថាប័ននីតិបញ្ញត្តិ និងស្ថាប័ននីតិប្រតិបត្តិ គឺមិនមែនឈរទៅលើបញ្ហានយោបាយទេ គឺឈរទៅលើការអនុវត្តគោលការណ៍ និង នីតិវិធីរវាងកម្ពុជា និង EU។ ដូច្នេះ ការជួបជុំគ្នានេះ មិនមែនជាការបង្ហាញភាពជាម្ចាស់របស់ EU មកលើកម្ពុជាទេ គឺបង្ហាញភាពជាដៃគូ ដោយយើងជជែកគ្នា ពាក់ព័ន្ធនឹងអ្វីដែលបានសន្យាគ្នាជាមួយ EU»។
បើតាមអ្វីដែលកម្ពុជាបានសន្យាជាមួយសហភាពអឺរ៉ុប មុននឹងអាចទទួលបានការអនុគ្រោះពន្ធនេះ គឺ កម្ពុជាត្រូវគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យ។ ប៉ុន្តែ សហភាពអឺរ៉ុប បានដាក់ទណ្ឌកម្មរបបលោក ហ៊ុន សែន ខ្លះរួចទៅហើយ ក្រោយរបបនេះ បានរម្លាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និង ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ។ ទណ្ឌកម្មដំបូងនោះ គឺការកាត់ផ្ដាច់ជំនួយទាំងស្រុងដល់គ.ជ.ប។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ សហភាពអឺរ៉ុបក៏បានព្រមានតាំងពីដំបូង ថានឹងដកការអនុគ្រោះពន្ធ ប្រសិនបើរបបក្រុងភ្នំពេញ មិនស្តារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ឡើងវិញនោះ។
ដោយសារតែការព្រមាននេះ របបលោក ហ៊ុន សែន ក៏បានចាត់បញ្ចូនប្រតិភូមួយក្រុម ទៅសហភាពអឺរ៉ុបដែរ ពីថ្ងៃទី១៨ មិថុនា ដល់ថ្ងៃទី១ ខែកក្កដា ក្នុងបំណងបញ្ចុះបញ្ចូលស្ថាប័នកំពូលមួយនេះ កុំអោយដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ «គ្រប់មុខទំនិញលើកលែងតែសព្វាវុធ» (Everything-But-Arms Scheme) ចំពោះទំនិញនាំចូលពីកម្ពុជា។
ទោះជាមានកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង ពីរបបក្រុងភ្នំពេញ ក្នុងការបញ្ជូនគណៈប្រតិភូ ទៅបញ្ចុះបញ្ចូលសហភាពអឺរ៉ុប កុំឲ្យដកការអនុគ្រោះពន្ធនេះក៏ដោយ ក៏មន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំង និងជាប្រធានចលនាសង្គ្រោះជាតិលោក សម រង្ស៊ី យល់ថា គ្មានប្រយោជន៍នោះដែរ ដោយសារតែទំហំនៃការរំលោភសិទ្ធិ មនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យ មានលក្ខណៈធំធេង ដែលតម្រូវឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិ មិនអាចអត់ឱនឲ្យរបបលោក ហ៊ុន សែន បាននោះឡើយ៖ «មានគណៈប្រតិភូពីកម្ពុជា មកអឺរ៉ុបដែរ ប៉ុន្តែមកជាឡប់ឡែ អត់មាននរណាគេឲ្យតម្លៃ ពីព្រោះមកហ្នឹង គឺគ្រាន់តែសូត្រការឃោសនា ដូចអ្វីដែលលោក ហ៊ុន សែន និយាយពីស្រុកខ្មែរមក គេឮអស់ហើយ។ អត់ចូលត្រចៀកទេ មកសូត្រនៅអឺរ៉ុប ក៏គ្មានអ្នកណាស្ដាប់ដែរ។ តែអ្វីដែលសំខាន់ គឺគណៈប្រតិភូអឺរ៉ុប នឹងទៅប្រមូលព័ត៌មាន ហើយចង់ទទួលការបញ្ជាក់ថាតើរបបលោក ហ៊ុន សែន បានសម្លាប់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ មែនឬក៏យ៉ាងដូចម្តេច? ហើយបើឃើញថាការបោះឆ្នោត អត់មានការចូលរួមពីគណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំជាងគេ ដែលអាចដណ្ដើមយកជ័យជំនះលើគណបក្សកាន់អំណាច ហើយបើពេលនោះ លោក ហ៊ុន សែន នៅតែបញ្ជាក់ថា មិនឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតទេ ហើយបើគាត់នៅតែទទូច បោះឆ្នោតបែកក្លែងក្លាយ បែបបាយឡុកបាយឡ នោះអឺរ៉ុបនឹងចាត់វិធានការហើយ»។
តួលេខពាណិជ្ជកម្មរបស់សហភាពអឺរ៉ុប និងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបង្ហាញថា ក្រោមប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនេះ ទំនិញកម្ពុជានាំចូលទៅទីផ្សារអឺរ៉ុបមានទឹកប្រាក់សរុបប្រមាណជាង ៦ពាន់លាន ដុល្លារអាមេរិកក្នុងឆ្នាំ២០១៧ ភាគច្រើនជាផលិតផលវាយនភណ្ឌ ស្បែកជើង និងផលិតផលកសិកម្ម។ ប៉ុន្តែលក្ខខណ្ឌចម្បងនៃប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនេះ គឺការបំពេញកាតព្វកិច្ចគោរពសិទ្ធិសេរីភាព ជាមូលដ្ឋានរបស់ពលរដ្ឋ។
មួយខែក្រោយការរម្លាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ សភាសហភាពអឺរ៉ុបបានចេញសេចក្ដីសម្រេចមួយ ចុះថ្ងៃទី១៤ ធ្នូ ឆ្នាំ២០១៧ ថ្កោលទោសរបបក្រុងភ្នំពេញដោយប្រើភាសាធ្ងន់ៗ ជុំវិញការចាប់ខ្លួនប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា ការរម្លាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ និងសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិជាដើមនោះ។ លើសពីនេះទៅទៀត សភាសហភាពអឺរ៉ុប ក៏បានអំពាវនាវឱ្យអនុប្រធានគណៈកម្មការអឺរ៉ុប និងជាតំណាងជាន់ខ្ពស់របស់សហភាពអឺរ៉ុប សម្រាប់កិច្ចការការបរទេស និងគោលនយោបាយសន្តិសុខ អ្នកស្រី ហ្វេដេរីកា ម៉ូហ្គឺរីនី (Federica Mogherini) ប្រើប្រាស់គ្រប់វិធានការណ៍ទាំងអស់ដែលមាន ដើម្បីការពារសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា និងធានាអំពីគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស ឱ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួនស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា។
អ្នកវិភាគស្ថានការណ៍នយោបាយកម្ពុជា ធ្លាប់លើកឡើងថា របបលោក ហ៊ុន សែន ពិបាកនឹងគេចផុតពីការដាក់ទណ្ឌកម្មបន្ថែម ពីសហគមន៍អន្តរជាតិបានណាស់ លើកលែងតែរបបនេះ ស្តារវិបត្តិនយោបាយ និងស្ថានភាពរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យបច្ចុប្បន្ន ទៅរកសភាពដើមវិញ៕
No comments:
Post a Comment