ដោយ មួង ណារ៉េត
2020-02-01
កងកម្លាំងចម្រុះប្រមូលផ្ដុំនៅទីរួមខេត្តឧត្ដរមានជ័យត្រៀមចេញទៅព្រំដែន កាលពីថ្ងៃទី៦ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ ដើម្បីទប់ស្កាត់លោក សម រង្ស៊ី វិលចូលស្រុកវិញ។
រូបពីហ្វេសប៊ុកប៉ូលិសខេត្តបន្ទាយមានជ័យ
អ្នកវិភាគថា សារគំរាមប្រើអំពើហិង្សា និងបង្ក្រាបប្រជាពលរដ្ឋស៊ីវិល ដែលក្រោកតវ៉ាដោយអហិង្សា ដោយសាររងភាពអយុត្តិធម៌សង្គម ដូចជារឿងរំលោភដីធ្លី ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងបំផ្លាញប្រជាធិបតេយ្យ និងការបារម្ភអំពីការបាត់បង់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ជាដើមនោះ គឺមិនល្អដល់កម្ពុជា ទាំងលើឆាកជាតិ និងអន្តរជាតិ។
អ្នកវិភាគ និងជាប្រធានក្រុមអ្នកវិភាគវ័យក្មេង កញ្ញា លី ស្រីស្រស់ ថារដ្ឋជាអ្នកទទួលខុសត្រូវនៅចំពោះមុខច្បាប់ និងចំពោះមុខប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនឯង ក្នុងករណីដែលមានអំពើហិង្សាណាមួយកើតឡើង ដែលប្រព្រឹត្តឡើងដោយអាជ្ញាធររដ្ឋ។
កញ្ញាបន្ថែមថា បើទោះបីជាការអនុវត្តច្បាប់ជាតិ ក្រោមការគ្រប់គ្រងនៃរដ្ឋាភិបាល ដែលមានគណបក្សតែមួយដឹកនាំប្រទេសបែបនេះ ដែលខ្វះប្រព័ន្ធត្រួតពិនិត្យលើតុល្យភាពនៃអំណាច ក្នុងការយកមេដឹកនាំ ដែលប្រព្រឹត្តខុស មកកាត់ទោសក្នុងពេលបច្ចុប្បន្នយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ការប្រព្រឹត្តទាំងឡាយមន្ត្រី និងមេដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល មិនអាចរួចខ្លួនពីការទទួលខុសត្រូវនោះឡើយ អាចក្នុងទម្រង់នៃការទទួលទណ្ឌកម្មតាមរូបភាពផ្សេង៖ «ចំណុចមួយមេដឹកនាំទទួលខុសត្រូវ គឺពាក់ព័ន្ធនឹងតុលាការអន្តរជាតិ។ ទីពីរគឺការទទួលខុសត្រូវ នៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ និងទីបីបើសិននៅក្នុងករណីប្រទេសយើងប្រកាន់ប្រជាធិបតេយ្យ បើគណបក្សកាន់អំណាចនៅតែប្រកាន់ឥរិយាបថបែបនេះ គឺខ្ញុំជឿជាក់ថា មិនមានផលល្អសម្រាប់អ្នកនយោបាយជំនាន់ក្រោយទៀតទេ»។
ប្រតិកម្មរបស់អ្នកវិភាគវ័យក្មេងរូបនេះ ធ្វើឡើងក្រោយ អគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ និងដែលត្រូវជាក្មួយប្រសារបស់លោក ហ៊ុន សែន គឺលោក នេត សាវឿន ចាប់ផ្ដើមបញ្ចេញសារគំរាមបង្ក្រាបប្រជាពលរដ្ឋទុកជាមុន ដើម្បីបង្ការការក្រោកតវ៉ាណាមួយ របស់ប្រជាពលរដ្ឋ នៅមុនពេលដែលគណៈកម្មការអឺរ៉ុប នឹងចេញសេចក្ដីសម្រេចចុងក្រោយ អំពីការព្យួរប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ពីកម្ពុជា នៅខែកុម្ភៈ ខាងមុខនេះ។
ថ្លែងក្នុងពិធីប្រគល់រថយន្ត ជូនស្នងការដ្ឋាននគរបាលរាជធានី-ខេត្ត កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែមករា នៅទីស្ដីការក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក នេត សាវឿន ចាត់ទុកការតវ៉ាណាមួយ រឿងជម្លោះដីធ្លី ការតវ៉ាទាមទារការស្តារសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ និងការតវ៉ារឿងបាត់ការអនុគ្រោះពន្ធ ជាដើមនោះ ទោះដោយសន្តិវិធី ក៏ជាអំពើដែលត្រូវបង្ក្រាប ដោយលោកចាត់ទុកថា នោះជាបញ្ហាប្រឈមមួយ ក្នុងចំណោមបញ្ហាប្រឈមជាច្រើន របស់របបក្រុងភ្នំពេញ៖ «សភាពការណ៍សន្តិសុខផ្ទៃក្នុងអាចប្រឈមទៅនឹងការវាយប្រហាររបស់ក្រុមអមិត្ត ទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេស ជាពិសេសញុះញង់ប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមមូលដ្ឋាន ឱ្យតវ៉ាពាក់ព័ន្ធទំនាស់ដីធ្លី សិទ្ធិសេរីភាព ប្រជាធិបតេយ្យ និងលើកយកបញ្ហា EBA និង GSP ដើម្បីញុះញង់កម្មករឱ្យធ្វើបាតុកម្មបង្កចលាចល ប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខសង្គម»។
លោក នេត សាវឿន អគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ ចូលរួមសិក្ខាសាលាស្ដីពីប្រព័ន្ធសន្តិសុខ ដើម្បីធានានូវសុវត្ថិភាព និងសន្តិសុខ ចំពោះអាយុជីវិត និងទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ពលរដ្ឋ នារាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៥។ RFA
ជុំវិញបញ្ហាប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA គិតមកត្រឹមថ្ងៃទី១ ខែកុម្ភៈនេះ គឺនៅសល់តែ ១១ ថ្ងៃទៀតប៉ុណ្ណោះ ដល់ថ្ងៃដែលគណៈកម្មការអឺរ៉ុប ចេញសេចក្តីសម្រេចអំពីការព្យួរការអនុគ្រោះពន្ធនេះ ពីកម្ពុជា។ គណៈកម្មការអឺរ៉ុប ទាមទារឱ្យរបបក្រុងភ្នំពេញ ស្ដារសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ ជាថ្នូរនឹងការបន្តរក្សាបាន EBA តទៅទៀត។ ប៉ុន្តែ របបក្រុងភ្នំពេញបដិសេធ។
ប្រធានស្តីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក សម រង្ស៊ី ដែលកំពុងរស់នៅនិរទេសខ្លួនក្រៅប្រទេស កាលពីចុងខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៩ បានអំពាវនាវឱ្យកម្មកររោងចក្រ ថា បើនៅថ្ងៃទី ១២ ខែ កុម្ភៈនោះ គណៈកម្មការអឺរ៉ុបព្យួរការអនុគ្រោះពន្ធមែន គឺកម្មករនឹងជួបការលំបាក ដាច់ប្រាក់ខែ មិនដឹងជាចិញ្ចឹមជីវិត និងផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពសមាជិកគ្រួសារយ៉ាងម៉េច ដែលធ្វើឱ្យស្ថានការណ៍ផ្លាស់ប្ដូរទៅរកហានិភ័យ ដែលលោកថា លោកនឹងបំផុសឱ្យមានការតវ៉ា៖ «តវ៉ាប្រឆាំងនឹងរបប ហ៊ុន សែន។ ថារបប ហ៊ុន សែន ហ្នឹងដែលទទួលខុសត្រូវ។ ថារបប ហ៊ុន សែន នេះហើយអ្នកជំរុញឱ្យកម្មករទទួលទណ្ឌកម្មទាំងអស់នេះ គឺដោយសារតែរបប ហ៊ុន សែន។ ហើយឱ្យទទួលទណ្ឌកម្មទាំងអស់នេះ ជំនួស ហ៊ុន សែន ខ្លួនឯង។ អ៊ីចឹង! ហ៊ុន សែន ជាមនុស្សចង្រៃ ពីព្រោះ ដែលនាំមកនូវបញ្ហាឱ្យគេ នាំមកគ្រោះថ្នាក់ឱ្យអ្នកដទៃ ដល់ប្រជារាស្ត្រខ្មែរទាំងមូល។ ដូច្នេះយើងត្រូវតែងើបឈរ តតាំងប្រឆាំងរបបលោក ហ៊ុន សែននេះ។ ហ៊ុន សែន វ៉ៃឆ្នាំងបាយកូនក្មួយកម្មករបែកអស់។ កូនក្មួយកម្មករត្រូវងើប។ ហើយម៉ែឳកម្មករ បងប្អូនកម្មករនៅស្រែចម្ការ ត្រូវងើបទាំងអស់គ្នា ថាយើងរងទុក្ខវេទនា គឺដោយសាររបប ហ៊ុន សែន»។
លោក សម រង្ស៊ី ចោទជាសំណួរទៅកាន់របបក្រុងភ្នំពេញថា បើគ្រាន់តែស្ដារសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ តើមានអ្វីលំបាក? ហេតុអ្វីត្រូវទុកឱ្យប្រជាពលរដ្ឋមួយនគរ រងទុក្ខដោយសារតែទង្វើរំលោភច្បាប់របស់លោក ហ៊ុន សែន?៖ «បើទទួលយកសំណើរបស់គេ ប្រជារាស្ត្រខ្មែរ បានសិទ្ធិសេរីភាពផង ប្រទេសកម្ពុជា បានស្គាល់នូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យផង ហើយកម្មករបានរក្សាការងារ ឆ្នាំងបាយកម្មករផង។ តែបើនៅតែបណ្ដោយឱ្យ ហ៊ុន សែន ធ្វើអ្វីតាមចិត្ត យើង សេរីភាពយើងក៏អត់ កម្មករក៏បាត់បង់ការងារ ហើយយើងក៏ទទួលការលំបាកធ្ងន់ធ្ងរក្នុងជីវភាពរស់នៅរបស់យើង។ គេមកវ៉ៃឆ្នាំងបាយប៉ុណ្ណឹងហើយ យើងត្រូវតែងើបតតាំងប្រឆាំង ពួកដែលបំផ្លាញជីវភាពរបស់យើង គឺ ហ៊ុន សែននេះតែម្ដង»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងលោក សម រង្ស៊ី ប្រធានស្ដីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ រូប៖ ហ្វេសប៊ុកលោក ហ៊ុន សែន និងលោក សម រង្ស៊ី
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សកាន់អំណាច ថា មិនមែនរបបក្រុងភ្នំពេញទេ ជាអ្នកវាយឆ្នាំងបាយកម្មករ។ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ និងជាអនុប្រធានគណបក្សកាន់អំណាចលោក ស ខេង ដែលគាំទ្រវិធានការបង្ក្រាបពលរដ្ឋតវ៉ារឿងសិទ្ធិសេរីភាពនេះ បានចោទប្រកាន់ថា ក្រុមគណបក្សប្រឆាំងទៅវិញទេ ដែលជានាំអាទិ៍ធ្វើឱ្យបាត់ EBA ដែលត្រូវថ្កោលទោស និងបង្ក្រាប៖ «ទាក់ទងនឹងបញ្ហា EBA នោះគឺការប៉ុនប៉ងរបស់អ្នកនយោបាយ ដែលយើងចាត់ទុកថាអគតិ មិនបានគិតផលប្រយោជន៍ប្រជាជនជាធំ ដើរឆ្កឹះឆ្កៀលបំផុសចលនាខាងក្រៅ ក៏ដូចជាខាងក្នុងមួយចំនួន ដើម្បីធ្វើយ៉ាងម៉េចរាំងខ្ទប់បញ្ហានេះ ដោយយើងលើកយកហេតុផលនេះ ហេតុផលនោះ មកសម្អាង។ នេះក៏ជាសកម្មភាពមួយ ដែលយើងចាត់ទុកថា វាមិនមែនបម្រើផលប្រយោជន៍ជាតិតែ គឺបម្រើផលប្រយោជន៍ក្រុម និងបុគ្គល»។
លោក ស ខេង ដែលផ្ទុយពីលោក ហ៊ុន សែន ទទួលស្គាល់ពីសារសំខាន់ នៃការអនុគ្រោះពន្ធនេះ ហើយថា នរណាធ្វើឱ្យបាត់ការអនុគ្រោះពន្ធ គឺក្បត់ឆន្ទៈរាស្ត្រ៖ «ការប៉ុនប៉ង ដើម្បីបំផ្លាញការអនុគ្រោះពន្ធ EBA គឺជាសកម្មភាពដែលផ្ទុយពីផលប្រយោជន៍របស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដែលផ្ទុយពីគោលបំណងដ៏ទទូច របស់ប្រជាពលរដ្ឋ»។
ទោះបីជាមន្ត្រីរបបក្រុងភ្នំពេញ ទំនងជាព្យាយាមទម្លាក់កំហុសគ្រប់យ៉ាង ទៅលើគណបក្សប្រឆាំង ដែលមន្ត្រីទាំងនេះ ចោទថា ជាអ្នកធ្វើឱ្យកម្ពុជាប្រឈមការបាត់បង់ការអនុគ្រោះពន្ធក្តី ក៏មជ្ឈដ្ឋានទូទៅ យល់ឃើញថា ដើមចមនៃការព្រមានព្យួរការអនុគ្រោះពន្ធនេះ គឺមកពីរបបក្រុងភ្នំពេញខ្លួនឯង ដែលរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងបំផ្លាញប្រជាធិបតេយ្យ ក្រោយធ្វើច្បាប់ ដើម្បីរម្លាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញប្រធានគណបក្សប្រឆាំង និងបណ្ដេញអង្គការសង្គមស៊ីវិល បិទប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ ព្រមទាំងធ្វើច្បាប់សហជីព និងច្បាប់អង្គការ រឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពសហជីព និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាដើម នោះឯង។
កញ្ញា លី ស្រីស្រស់ ថាសហគមន៍អន្តរជាតិ បានថ្កោលទោសរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាជុំទិស ដោយសារតែការដើរចាកឆ្ងាយចេញពីគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ។ ការដើរចាកឆ្ងាយនេះ មិនត្រឹមតែប៉ះពាល់ ដល់ប្រជាប្រិយភាពគណបក្សកាន់អំណាចខ្លួនឯងទេ ថែមទាំងប៉ះពាល់ដល់មុខមាត់ជាតិ និងផលប្រយោជន៍ជាតិទាំងមូលទៀតផង៖ «សួរថាការសម្រេចការព្យួរការអនុគ្រោះពន្ធហ្នឹង គឺដោយសារអ្វី? គឺមិនដោយសារការអនុវត្តខុសគន្លងប្រជាធិបតេយ្យ មានការរម្លាយគណបក្សប្រឆាំងជាដើមហ្នឹងទេអ្ហ៊ៃ? ហ្នឹងជាចំណុចមួយ ជាចំណុចសំខាន់ ដែលការដើរខុសពីគន្លងប្រជាធិបតេយ្យ គឺវាផ្ដល់ផលបែបហ្នឹង»។
ចំណែកឯមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សវិញ យល់ឃើញថា ការបញ្ឈប់វោហារសាស្ត្រ ឬសារគំរាមប្រើអំពើហិង្សា ឬការបង្ក្រាបទៅលើពលរដ្ឋស៊ីវិល និងកែទម្រង់បញ្ហាលំហសេរីភាព និងប្រជាធិបតេយ្យ គឺជារឿងចាំបាច់ ដែលរដ្ឋាភិបាលត្រូវធ្វើ។ អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងសិទ្ធិទទួលបានការជំនុំជម្រះដោយយុត្តិធម៌ នៅមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោក ហ៊ុន ស៊ាងហាក់ ថាសារផ្សេងៗ ដែលរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ គឺជាសារមួយមិនល្អ ដែលបង្អាក់ការអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ក្នុងការតវ៉ាដោយសន្តិវិធី ក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ៕
No comments:
Post a Comment