ដោយ វ៉ែន សុមេធ
2020-04-14
rfa
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងក្នុងកិច្ចប្រជុំពិសេសតាមប្រព័ន្ធវីដេអូខន់ហ្វើរែន (Video Conference) ស្ដីអំពីជំងឺកូវីដ-១៩ នៅថ្ងៃទី១៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២០។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុកលោក ហ៊ុន សែន
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន សែន និងមេដឹកនាំអាស៊ានដទៃទៀត បានបើកកិច្ចប្រជុំពិសេសមួយតាមប្រព័ន្ធវីដេអូខន់ហ្វើរែន (Video Conference) ស្ដីអំពីជំងឺកូវីដ-១៩ នៅថ្ងៃទី១៤ មេសានេះ។ កិច្ចប្រជុំកំពូលពិសេសនេះ ធ្វើឡើងស្របពេលការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ-១៩ កំពុងបង្កផលប៉ះពាល់កាន់តែខ្លាំងដល់ការអភិវឌ្ឍអាស៊ានជារួម មានជាអាទិ៍ប្រព័ន្ធសុខាភិបាល វិស័យទេសចរណ៍ ពាណិជ្ជកម្ម ហិរញ្ញវត្ថុ ឧស្សាហកម្ម និងជីវភាពរស់នៅរបស់ពលរដ្ឋអាស៊ាន។
ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន ស្នើឱ្យប្រទេសសមាជិកអាស៊ានធ្វើការរួមគ្នា ដើម្បីប្រយុទ្ធនឹងជំងឺកូវីដ-១៩ ដែលកំពុងរាតត្បាតនៅក្នុងតំបន់ និងនៅលើពិភពលោក។ លោកបានផ្ដល់នូវទស្សនៈមួយចំនួនដល់ប្រមុខដឹកនាំនៃបណ្ដាប្រទេសអាស៊ាន ក្នុងនោះរួមមាន ការចែករំលែកព័ត៌មាន ចំណេះដឹង បទពិសោធន៍ និងបច្ចេកទេសវេជ្ជសាស្ត្រដល់គ្នាទៅវិញទៅមក ដើម្បីបង្ការ និងព្យាបាលជំងឺថ្មីនេះ។ លោកស្នើឱ្យសមាជិកអាស៊ានលើកកម្ពស់ការសម្របសម្រួលនិងកិច្ចសន្ទនាជិតស្និទ្ធ នៅពេលដាក់ចេញនូវវិធានការផ្សេងៗ ដើម្បីបញ្ចៀសផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមនៅក្នុងតំបន់។
ជាមួយគ្នានេះ លោក ហ៊ុន សែន បានស្នើកុំឱ្យមានការរើសអើងពូជសាសន៍ និងការប្រកាន់ជំហរស្ដីបន្ទោស ដែលលោកហៅថា ជាល្បែងទម្លាក់កំហុសដ៏អាក្រក់នាំទៅដល់ការបែកបាក់សាមគ្គីភាពនៅក្នុងតំបន់។ លោកក៏ស្នើដល់មេដឹកនាំអាស៊ានទាំងអស់ឱ្យពង្រឹងស្មារតីជួយគ្នាទៅវិញទៅមក ជាពិសេសករណីប្រជាជនអាស៊ានដែលជាប់គាំងដំណើរ ឬរងគ្រោះដោយជំងឺកូវីដ-១៩។ ក្រៅពីនេះ លោកស្នើឱ្យអាស៊ានត្រូវគិតគូរជាយុទ្ធសាស្ត្រអំពីការស្ដារ និងជំរុញការងើបឡើងវិញនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ក្រោយពីវិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩ ត្រូវបានបញ្ចប់៖ «នាពេលកន្លងមក វិធានការនានា ប្រយុទ្ធនឹងជំងឺកូវីដ-១៩ សម្រាប់ប្រទេសទាំងអស់ភាគច្រើន គឺផ្ដោតទៅលើការអនុវត្តនៅផ្ទៃក្នុងប្រទេស។ ក្នុងបរិការណ៍សកលភាវូបនីយកម្ម និងសមាហរណកម្មតំបន់ ខ្ញុំយល់ថា ការប្រយុទ្ធនឹងជំងឺកូវីដ-១៩ នេះ គឺមិនអាចដោះស្រាយត្រឹមកម្រិតប្រទេសនីមួយៗបានឡើយ ព្រោះភាពជោគជ័យនៃការប្រយុទ្ធនឹងជំងឺនេះ ទាមទារឱ្យមានការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើគ្រប់វិស័យឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅ និងទូលំទូលាយ។ និយាយជារួម អាស៊ានត្រូវតែរួមដៃគ្នា និងប្រែក្លាយការប្រយុទ្ធនឹងជំងឺកូវីដ-១៩ ទៅជាសមរភូមិរួម»។
លោក ហ៊ុន សែន បានប្រើពេល ១១នាទី ដើម្បីឈ្ងោកអានសុន្ទរកថាកម្រាស់ ៣ទំព័រ ដោយមិនបានងើបមុខមើលកាមេរ៉ា និងមេដឹកនាំអាស៊ានដទៃទៀតឡើយ។
ក្រៅពីបញ្ចេញទស្សនៈអំពីការប្រយុទ្ធនឹងជំងឺកូវីដ-១៩ ហើយ លោកក៏បានឆ្លៀតសរសើរថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកគោរពស្មារតីមនុស្សធម៌ និងសាមគ្គីភាពអន្តរជាតិ ដោយអនុញ្ញាតឱ្យនាវាទេសចរណ៍ខ្នាតធំវេស្ទើដាម (Westerdam) ចូលចត ព្រមទាំងជួយព្យាបាលជនបរទេសចម្រុះជាតិសាសន៍នៅកម្ពុជា ដែលកើតជំងឺកូវីដ-១៩ ដោយមិនគិតថ្លៃផងដែរ។
ទោះជាលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ផ្ដល់ទស្សនៈច្រើនដល់មេដឹកនាំអាស៊ានបែបនេះក្តី ក៏ចំណុចមួយចំនួន លោកខ្លួនឯង ធ្វើមិនទាន់បាននៅឡើយទេ ហើយលោករងការរិះគន់ខ្លាំងពីសាធារណជនថែមទៀត។ ករណីទាំងនោះ មានជាអាទិ៍ ការបរិហារអាជ្ញាធរម៉ាឡេស៊ីជាសាធារណៈនៅពេលប្រទេសនេះរកឃើញស្ត្រីអាមេរិកកាំងមួយរូបដែលជាអ្នកដំណើរលើនាវាវេស្ទើដាម (Westerdam) មានផ្ទុកជំងឺកូវីដ-១៩។ ពេលនោះ លោក ហ៊ុន សែន បានបញ្ចេញឥរិយាបថខឹងសម្បារចំពោះមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ម៉ាឡេស៊ី រហូតដល់បញ្ជាឱ្យរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស លោក ប្រាក់ សុខុន កោះហៅមន្ត្រីទូតម៉ាឡេស៊ីប្រចាំនៅកម្ពុជាមកឆ្លើយបំភ្លឺករណីនេះទៀតផង។ ក្រៅពីនេះ មជ្ឈដ្ឋានមួយចំនួនបានរិះគន់ រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ថា ហាក់ព្យាយាមបិទបាំងព័ត៌មានអំពីករណីអ្នកកើតជំងឺកូវីដ-១៩។ ចំណែកយន្តការតាមដានសុខភាពនៅច្រកចេញចូលវិញ មានលក្ខណៈអន់ខ្សោយ ដោយរកមិនឃើញអ្នកសង្ស័យកើតជំងឺកូវីដ-១៩ ស្របពេលប្រទេសដទៃរកឃើញអ្នកដំណើរខ្លះ កើតជំងឺនេះពេលទៅដល់ប្រទេសគេ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន មិនបានហាមឃាត់អ្នកដំណើរពីប្រទេសចិនដែលជាប្រភពផ្ទុះជំងឺនេះនោះទេ ជាហេតុធ្វើឱ្យប្រទេសមួយចំនួនក្នុងតំបន់ រឹតបន្តឹងលើការធ្វើដំណើរពីកម្ពុជា។ សំខាន់ជាងនេះទៅទៀត គឺលោក ហ៊ុន សែន ខ្លួនលោកផ្ទាល់ មិនព្រមទទួលយកពលរដ្ឋខ្មែរចំនួន ១៥០នាក់ ដែលកំពុងជាប់ផុងនៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ីនោះ ត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញឡើយ ទោះជាពួកគាត់បានដង្ហោយសុំជំនួយ និងអង្វរករលោកយ៉ាងណាក៏ដោយ។
នាយករងទទួលបន្ទុកកិច្ចការតំបន់អាស៊ីនៃអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃស៍វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) លោក ហ្វីល រ៉ូបឺតសុន (Phil Robertson) សង្កេតឃើញថា អំឡុងខែកុម្ភៈ និងខែមីនា ពេលដែលវិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩ កំពុងតែចាប់ផ្តើម លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន រវល់តែពីរឿងធ្វើនយោបាយជាមួយប្រទេសចិន។ មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិរូបនេះបន្ថែមថា ទាល់តែកម្ពុជាប្រឈមមុខនឹងការឆ្លងរាលដាលខ្លាំងដូចពេលនេះ ទើបលោក ហ៊ុន សែន ខំប្រឹងដុតដៃដុតជើងដោះស្រាយរឿងនេះ ហើយជាមួយគ្នានេះ គាត់បែរទៅជាគិតឃើញរឿងធ្វើច្បាប់គ្រប់គ្រងប្រទេសក្នុងភាពអាសន្ន ដើម្បីពង្រឹងអំណាចផ្ដាច់ការគ្មានដែនកំណត់របស់គាត់ទៅវិញ។
ចំណែក អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ (Amnesty International) ពិនិត្យឃើញថា មេដឹកនាំអាស៊ានមួយចំនួនបានឆ្លៀតយកវិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩ នេះ ជាលេសពង្រឹងអំណាចរបស់ខ្លួន។ អ្នកទាំងនោះ រួមមាន ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន លោក ឌូទែតេ (Duterte) នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ លោក ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូឆា (Prayut Chan-o-cha) និងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។ អង្គការដដែលនេះរកឃើញថា ជំនួសឱ្យការគិតគូរជួយដល់ក្រុមវេជ្ជបណ្ឌិត និងមន្ត្រីសុខាភិបាល មេដឹកនាំទាំងនេះបានពង្រីក និងរំលោភអំណាចកាន់តែខ្លាំង តាមរយៈការចាប់ឃុំខ្លួនអ្នកសារព័ត៌មាន អ្នកនយោបាយបក្សប្រឆាំង អ្នករិះគន់ និងអ្នកបញ្ចេញព័ត៌មានសម្ងាត់ជាដើម៕
1 comment:
Ah Prett Hun Sen should push himself to protect Khmer welfare first before he opens his stinky mouth to push others to do something good for their respective country.
Post a Comment