Khmer Circle:
Only illegal loggers are allowed to enter the forests; likewise,
only land encroachers are permitted near encroached areas?
^^^
ដោយ ហេង រស្មី
2020-05-02
rfa
អាជ្ញាធរបានរារាំងលោក រ៉ុង ឈុន តំណាងក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា មិនឱ្យពិនិត្យតំបន់ព្រំដែន ដែលយោធាវៀតណាមបោះតង់ចំនួន៩ លើតំបន់ស នៅថ្ងៃទី២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២០។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុក
តំណាងក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី២ មេសានេះ បានចុះពិនិត្យតំបន់ព្រំដែន ដែលយោធាវៀតណាមបោះតង់ចំនួន៩ លើដីខ្មែរ ក៏ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរបានរារាំងមិនឱ្យពួកគេចូលទៅទីនោះឡើយ ដោយលើកហេតុផលថា ដើម្បីការពារសុវត្ថិភាព។
សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា លោក រ៉ុង ឈុន ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា នគរបាលប៉ុស្តិ៍ដំបូកចែវ ក្នុងភូមិព្រែកស្បូវ ឃុំសំពៅពូន បានហាមមិនឱ្យពួកលោក ៤នាក់ចូលពិនិត្យតង់ចំនួន៩ ដែលវៀតណាម បោះរំលោភចូលដីខ្មែរ ជិតវត្តព្រែកស្បូវនោះឡើយ។ លោកបញ្ជាក់ថា មន្ត្រីនគរបាលទាំងនោះអះអាងថា ពួកគេមិនអនុញ្ញាតឱ្យចូល ព្រោះខ្លាចអាជ្ញាធរវៀតណាមចាប់ខ្លួនពួកលោក ហើយការចូលតំបន់នោះ ត្រូវមានការអនុញ្ញាតពីថ្នាក់លើសិន។
ទោះជាបែបនេះក្តី លោក រ៉ុង ឈុន មានប្រសាសន៍ថា ក្រុមការងាររបស់លោក នឹងរកវិធីចុះទៅតំបន់នោះម្ដងទៀត ដើម្បីប្រមូលព័ត៌មានពិស្ដារអំពីរឿងនេះ រួចជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលដោះស្រាយ តាមរយៈមធ្យោបាយការទូតជាមួយវៀតណាម។ ជាពិសេសលោកស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាយកកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសឆ្នាំ១៩៩១ ជាគោល ដើម្បីស្នើទៅប្រទេសម្ចាស់ហត្ថលេខី ឱ្យដឹងឮ និងជួយដោះស្រាយរឿងនេះ៖ «ពួកគាត់អះអាងថា គាត់មិនអនុញ្ញាតឱ្យចូលខ្លាចអាជ្ញាធរយួនចាប់ ពួកយើងដែលចុះទៅមើលហ្នឹង។ យើងចុះទៅមើល ហើយយើងនឹងលើកបញ្ហាហ្នឹង ដើម្បីឱ្យរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែគិតពិចារណា ជុំវិញអ្វីដែលអាជ្ញាធរយួន បោះតង់មកលើកទឹកដីកម្ពុជាយើងហ្នឹង។ រដ្ឋាភិបាលមានវិធានការ មានជំហរច្បាស់លាស់។ ពលរដ្ឋយើងត្រូវការពារបូរណភាព យើងត្រូវចូលរួម»។
អាស៊ីសេរីបានព្យាយាមទាក់ទងស្នងការនគរបាលខេត្តកណ្ដាល លោក ឈឿន សុចិត្រ និងអភិបាលខេត្តកណ្ដាល លោក គង់ សោភណ្ឌ ដើម្បីសុំការបំភ្លឺបញ្ហានេះ តែទូរស័ព្ទហៅចូលច្រើនដងគ្មានអ្នកទទួល នៅថ្ងៃទី២ ឧសភា។
ចំណែកអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេស លោក កុយ គួង ក៏មិនអាចទាក់ទងបានដែរ នៅថ្ងៃដដែលនេះ ដោយលោកមិនលើកទូរស័ព្ទ។
ថ្មីៗ នេះ យោធាវៀតណាម បានបោះតង់ និងចងអង្រឹងចំនួន ៩កន្លែងឆ្លងចូលទឹកដីកម្ពុជា ក្រោមហេតុផលថា ទប់ស្កាត់ជំងឺកូវីដ-១៩។ តង់នីមួយៗ មានយោធាវៀតណាមពី ៥ ទៅ ៦នាក់ ដាក់ទង់ជាតិវៀតណាម មានឧបករណ៍វាស់កម្ដៅរកជំងឺកូវីដ-១៩ មានគ្រែ មានកៅអី និង អង្រឹង។ អាជ្ញាធរខ្មែរអះអាងថា យោធាវៀតណាម ប្រើប្រាស់កាំភ្លើងខ្លី ហើយតំបន់នោះ មានប្រជាជនខ្មែររស់នៅដាច់ៗ ពីគ្នាពីភូមិមួយ ទៅភូមិទៀត សំបូរព្រៃល្បោះ និងមានចម្ការចេក រួមទាំងដំណាំផ្សេងៗ ។
តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក អ៊ុំ សំអាន សង្កេតឃើញថា រដ្ឋាភិបាលហាក់ស្ទាក់ស្ទើរ ដោះស្រាយវិវាទព្រំដែន ជាមួយវៀតណាម ខុសពីពេលកន្លងទៅដែលរដ្ឋាភិបាលបានប្រើកម្លាំងយោធា ដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែនជាមួយឡាវ នៅខេត្តស្ទឹងត្រែង កាលពីឆ្នាំ២០១៧ និងជាមួយយោធាថៃ នៅខេត្តព្រះវិហារ កាលពីជិត ១០ឆ្នាំមុន។ លោកជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាល ប្ដឹងទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ (ICJ) ក្នុងការកំណត់ បន្ទាត់ព្រំដែន ដើរតាមព្រែកស្បូវ ឬដៃទន្លេបាសាក់ ក្នុងស្រុកកោះធំ ខេត្តកណ្តាល ជាប់ខេត្ត អាន យ៉ាង (An Giang) ប្រទេសវៀតណាម អតីតខេត្តមាត់ជ្រូក ទឹកដីកម្ពុជាក្រោម៖ «ហ៊ានលើកទ័ពទៅតទល់ជាមួយយួន ដូចលើកទ័ពតទល់ជាមួយឡាវកន្លងមក តទល់ជាមួយថៃ កាលរឿងប្រាសាទព្រះវិហារ កាលពីឆ្នាំ២០០៨ កន្លងមក។ យើងចង់ឱ្យរដ្ឋាភិបាល គាត់បង្ហាញជំហរអ៊ីចឹង បើសិនជាយួន គាត់មិនព្រមរុះរើ តង់ហ្នឹងចេញនោះទេ។ យើងចង់ឱ្យរដ្ឋាភិបាលហ្នឹង ប្ដឹងទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ ICJ ប្រសិនបើយួននៅតែរំលោភទឹកដីខ្មែរ យើងនៅតំបន់ហ្នឹង ព្រោះរំលោភច្រើនដងហើយ»។
ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា ចង់ឃើញ រដ្ឋាភិបាលដោះស្រាយរឿងព្រំដែននៅតំបន់នោះ ផ្អែកតាម អនុសាសន៍ របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីឆ្នាំ២០១២។
លោក ហ៊ុន សែន បានថ្លែងក្នុងរដ្ឋសភាកាលពីឆ្នាំ២០១២ ថា ភាគីប្រទេសទាំងពីរ បានឯកភាពចុះហត្ថលេខាប្រើប្រាស់សន្ធិសញ្ញាកំណត់ព្រំដែនរដ្ឋឆ្នាំ១៩៨៥ និងសន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែមឆ្នាំ២០០៥ គឺសំដៅប្រើប្រាស់ខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនដើរតាមទន្លេ ព្រែក បឹង និងស្ទឹងជាដើម ស្របតាមគោលការណ៍ ច្បាប់អន្តរជាតិ៖ «សន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែមនេះ គឺសំដៅ កែសម្រួលទិសដើរនៃខ្សែព្រំដែនគោក ដើរតាមទន្លេ ដើម្បីកំណត់ខ្សែព្រំដែន ដើរតាមទន្លេ ឬផ្លូវទឹក ស្របតាមគោលការណ៍ និងការអនុវត្តអន្តរជាតិ ពោលគឺ យើងត្រូវពុះទ្រូងព្រែកហ្នឹងតែម្ដង ចំពាក់កណ្ដាលហ្នឹងតែម្ដង។ ពលរដ្ឋកម្ពុជា ដែលរស់នៅបណ្ដោយខ្សែព្រំដែនទឹក ក៏មានសិទ្ធិប្រើប្រាស់ទឹកទន្លេ ព្រែក ស្ទឹងទាំងនោះ»។
ទេសរដ្ឋមន្ត្រី ទទួលបន្ទុកបេសកកម្មពិសេសកិច្ចការព្រំដែន លោក វ៉ា គឹមហុង មានប្រសាសន៍ថា ជំហររបស់ រដ្ឋាភិបាល គឺទាមទារខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែន ដើរតាមព្រែក ឬពុះចំកណ្ដាលព្រែកស្បូវ អនុលោមតាមច្បាប់អន្តរជាតិ និងសន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែមឆ្នាំ២០០៥។ លោកអះអាងថា សន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែមឆ្នាំ២០០៥ គឺជាគុណសម្បត្តិ ដែលភាគីប្រទេសទាំងពីរឯកភាពគ្នា យកខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែន ដើរតាមផ្លូវខ្សែទឹកមានជាង ១៩២គីឡូម៉ែត្រ។
ទោះជាយ៉ាងណា ក្រុមយុវជន ពលរដ្ឋ អាជ្ញាធរ និងគណបក្សប្រឆាំង សង្កេតឃើញថា ព្រែកស្បូវ ឬដៃទន្លេបាសាក់ ដែលកំពុងចម្រូងចម្រាសនោះ វៀតណាមបានគ្រប់គ្រងព្រែកនោះទាំងស្រុងនៅរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ៕
No comments:
Post a Comment