ដោយ មាន ឫទ្ធិ
2022-01-18
(ស្តាំ) លោក តេ អ៊ុង (Htay Aung) រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសណ្ឋាគារ និងទេសចរណ៍តែងតាំងដោយរបបសឹកភូមាត្រូវបានទទួលស្វាគមន៍ដោយលោក ថោង ខុន រដ្ឋមន្ត្រីទេសចរណ៍កម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២។
រូប៖ AKP
អ្នកជំនាញលើកឡើងថា កម្ពុជាកំពុងចង់ធ្វើតេស្តអាស៊ាន (ASEAN) ម្តងទៀតជុំវិញជំហរទទួលស្គាល់របបរដ្ឋប្រហារនៅភូមាឱ្យអាចមកចូលរួមកិច្ចប្រជុំអាស៊ានឡើងវិញបានដោយពេញមុខពេញមាត់។ ការលើកឡើងនេះ កើតមានឡើងស្របពេលដែលកម្ពុជាអញ្ជើញរដ្ឋមន្ត្រីទេសចរណ៍តែងតាំងដោយរបបសឹកភូមាឱ្យមកចូលរួមវេទិកាទេសចរណ៍អាស៊ាន (ASEAN Tourism Form) លើកទី៤០ ដែលកំពុងប្រព្រឹត្តិទៅនៅខេត្តព្រះសីហនុ។
អ្នកជំនាញវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ និងកិច្ចការអន្តរជាតិលោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា វាយតម្លៃថា តាមរយៈទង្វើនាពេលកន្លងមក ជាគោលការណ៍កម្ពុជាឱ្យតម្លៃទៅលើរដ្ឋាភិបាលនៃរបបសឹកមីយ៉ាន់ម៉ា (Myanmar) ឬភូមា(Burma) ឱ្យធ្វើជាតំណាងរបស់ប្រទេសនិងប្រជាជនភូមា។ ក៏ប៉ុន្តែលោកថា ការឱ្យតម្លៃទៅលើរបបសឹកភូមានេះ មិនត្រូវបានប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានមួយចំនួនទៀតឱ្យតម្លៃនោះទេ។
លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា មើលឃើញថា ការព្យាយាមអញ្ជើញរដ្ឋមន្ត្រីទេសចរណ៍ភូមាតែងតាំងដោយរបបសឹក ឱ្យមកចូលរួមកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីទេសចរណ៍អាស៊ាន និងវេទិកាទេសចរណ៍អាស៊ាននាពេលនេះ ឆ្លុះបញ្ចាំងឱ្យឃើញថា កម្ពុជាកំពុងសាកល្បង ឬធ្វើតេស្តចង់ដឹងប្រតិកម្មពីអាស៊ានម្តងទៀត ចំពោះការណ៍ដែលខ្លួននៅតែប្រកាន់ជំហរទទួលស្គាល់របបសឹកនេះ៖ «ជាការប្រកាន់ជំហរ [ទទួលស្គាល់របបសឹកភូមា] នេះមួយ ហើយក៏ជាការតេស្តសាកល្បងដែរ។ ប្រសិនបើអាស៊ានដំណើរការទៅបាន អញ្ចឹងកំហុសកន្លងមកក៏មិនធ្ងន់ធ្ងរទេសម្រាប់កម្ពុជា។ វាអាចលុបបំបាត់ការបន្ទោសដែរ។ ក៏ប៉ុន្តែ វាសំខាន់ជាងគេទៅលើរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស ដែលប្រជុំបានឬក៏មិនបាន គឺយើងចាំមើលទិដ្ឋភាពជាក់ស្តែងទៀត។ បើធ្វើទៅបាន នោះគឺថា អាស៊ានទទួលយករដ្ឋាភិបាលយោធាពេញលេញហើយ។ ប៉ុន្តែ បើធ្វើទៅមិនបាន គឺមិនទាន់ទទួលស្គាល់ទេ»។
យ៉ាងណាក៏ដោយលោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា យល់ថា គេត្រូវនៅរង់ចាំមើលបន្តទៀតជាពិសេសនៅពេលដែលអាស៊ានផ្តោតលើកិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស និងរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាស៊ាននាពេលខាងមុខនេះ ដែលក្រុមមេដឹកនាំអាស៊ានមួយចំនួនអាចនឹងមានប្រតិកម្មខ្លាំង បើកម្ពុជានៅតែជម្នះអញ្ជើញរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស ឬរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិភូមាដែលត្រូវបានតែងតាំងដោយរបបសឹក។ ដោយសារតែមានការជំទាស់ និងការមិនពេញចិត្តក្នុងចំណោមប្រទេសសមាជិកអាស៊ានមួយចំនួននេះហើយ ទើបកម្ពុជាមិនអាចរៀបចំកិច្ចប្រជុំចង្អៀតថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានជាលើកដំបូងបាន ក្រោយឡើងកាន់តំណែងជាប្រធានប្តូរវេនអាស៊ានជាលើកទីបី។ កម្ពុជាបានសម្រេចលើកពេលកិច្ចប្រជុំនេះដោយគ្មានកាលកំណត់។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាដែលទើបបញ្ចប់តំណែងលោក កុយ គួង បដិសេធមិនបកស្រាយលម្អិតពីជំហរជាក់លាក់របស់កម្ពុជាក្នុងការកំណត់គោលការណ៍ជារួមនៃការទទួលស្គាល់រដ្ឋាភិបាលនៃរបបសឹកភូមានេះទេ។ លោកជំរុញឱ្យវិទ្យុអាស៊ីសេរី ទៅសួរនាំអ្នកនាំពាក្យនៃក្រសួងពាក់ព័ន្ធនីមួយៗជុំវិញការអញ្ជើញតំណាងមន្ត្រីរបស់ភូមាមកចូលរួមកិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីអាស៊ានតាមវិស័យជាក់លាក់។
ដោយឡែក អ្នកនាំពាក្យក្រសួងទេសចរណ៍លោក តុប សុភ័ក បញ្ជាក់ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែមករា ថា កម្ពុជាពិតជាបានអញ្ជើញរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសណ្ឋាគារ និងទេសចរណ៍តែងតាំងដោយរបបសឹកភូមា គឺលោក តេ អ៊ុង (Htay Aung) ឱ្យមកចូលរួមផ្ទាល់ក្នុងវេទិកាទេសចរណ៍អាស៊ាន ដែលក្រសួងទេសចរណ៍ជាអ្នករៀបចំមែន។ នៅពេលចោទសួរថា តើការអញ្ជើញនេះ កម្ពុជាអាចបារម្ភចំពោះបញ្ហាចម្រូងចម្រាសក្នុងចំណោមប្រទេសសមាជិកអាស៊ានដទៃទៀតឬយ៉ាងណានោះ ជុំវិញភាពជាអ្នកតំណាងស្របច្បាប់របស់ប្រទេសភូមានេះ លោក តុប សុភ័ក មានប្រសាសន៍ថា ប្រទេសនីមួយៗមានសិទ្ធិស្មើមុខស្មើមាត់ដូចគ្នា ហើយកម្ពុជាប្រកាន់ជំហរអាស៊ានជាសហគមន៍សន្តិភាព ដូចតាមប្រធានបទនៃវេទិកាទេសចរណ៍អាស៊ានឆ្នាំ២០២២នេះ៖ «ជារួម គឺកម្ពុជានៅក្នុងគោលការណ៍មួយដែលយើងគិតអំពីសុខសន្តិភាពរួមគ្នា មានន័យថា សហគមន៍អាស៊ានគឺជាសហគមន៍សន្តិភាព វាសនាតែមួយ។ អ៊ីចឹង ប្រទេសនីមួយៗមានសិទ្ធិស្មើមុខស្មើមាត់ដូចគ្នា»។
ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានកម្ពុជា (AKP) របស់រដ្ឋាភិបាល រាយការណ៍ថា នៅថ្ងៃទី១៨ ខែមករា រដ្ឋមន្ត្រីទេសចរណ៍នៃរបបសឹកភូមាលោក តេ អ៊ុង បានមានជំនួបទ្វេភាគីមួយជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីទេសចរណ៍កម្ពុជា គឺលោក ថោង ខុន នៅក្នុងឱកាសអញ្ជើញចូលរួមវេទិកាទេសចរណ៍អាស៊ានលើកទី៤០នេះ។ ប្រភពដដែលឱ្យដឹងថា រដ្ឋមន្ត្រីទេសចរណ៍នៃរបបសឹកភូមា បានអបអរសាទរ និងកោតសរសើរខ្ពស់ដល់កម្ពុជា ក្នុងការបើកវិស័យទេសចរណ៍ឡើងវិញ ប្រកបដោយសុវត្ថិភាព និងការទទួលខុសត្រូវ។ លោក តេ អ៊ុង បន្ថែមថា ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា នឹងងយកគំរូកម្ពុជា ដើម្បីស្តារវិស័យទេសចរណ៍របស់ខ្លួនឡើងវិញ។ ភាគីទាំងពីរ ក៏បានពិភាក្សាគ្នាពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទេសចរណ៍រវាងប្រទេសទាំងពីរ រួមមានការតភ្ជាប់ជើងហោះហើរត្រង់ ការសិក្សាទីផ្សារ និងផ្សព្វផ្សាយរួមគ្នា និងការផ្លាស់ប្តូរដំណើរទស្សនកិច្ចស្វែងយល់សម្រាប់ផ្នែករដ្ឋ ឯកជន និងសារព័ត៌មានជាដើម។
ថ្លែងពីខេត្តព្រះសីហនុក្នុងពិធីបើកវេទិកាទេសចរណ៍អាស៊ានលើកទី៤០ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានគូសបញ្ជាក់ថា អាស៊ានមិនមែនជាចំណាប់ខ្មាំងនៃបញ្ហារបស់មីយ៉ាន់ម៉ានោះទេ៖ «កិច្ចការរបស់អាស៊ានឆ្នាំ២០២២ មិនមែនមានតែបញ្ហាមីយ៉ាន់ម៉ាតែមួយនោះទេ ដូចដែលអ្នកទាំងឡាយបាននិយាយយ៉ាងច្រើនក្នុងរយៈពេលប្រមាណជិត ៣សប្តាហ៍នេះ។ ខ្ញុំសូមនិយាយថា យើងមានកិច្ចការជាច្រើនដែលត្រូវធ្វើក្រៅពីមីយ៉ាន់ម៉ា ហើយអាស៊ានមិនមែនជាចំណាប់ខ្មាំងនៃបញ្ហារបស់មីយ៉ាន់ម៉ានោះទេ។ នេះជាការបញ្ជាក់យ៉ាងខ្លីដោយសង្ខេបដើម្បីចង្អុលបង្ហាញទិសទៅលើអ្នកតាមដានសភាពការណ៍ទាំងឡាយសម្រាប់ការគិតគូររបស់យើងនៅក្នុងក្របខណ្ឌតំបន់»។
កន្លងមក ក្រោយបញ្ចប់ដំណើរទស្សនកិច្ចរយៈពេលពីរថ្ងៃរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ទៅជួបមេដឹកនាំរដ្ឋប្រហារយោធាភូមាលោក មីន អ៊ុងល្លាំង ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា បានប្រកាសទទួលស្គាល់លោក មីន អ៊ុងល្លាំង ថាជា «នាយករដ្ឋមន្ត្រី» នៃប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ឬភូមា នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមរបស់ប្រទេសទាំងពីរ។ ប្រទេសចិនដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តជិតស្និទ្ធរបស់ប្រទេសភូមា បានចេញមុខប្រកាសគាំទ្រជំហររបស់កម្ពុជានេះ។
វេទិកាទេសចរណ៍អាស៊ាន ដែលនឹងរួមមានកិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីទេសចរណ៍អាស៊ាននេះ ក្លាយជាកិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីអាស៊ានដំបូងដែលកម្ពុជាបានរៀបចំក្នុងនាមជាប្រធានប្តូរវេនអាស៊ាន ក្រោយពីបានបរាជ័យមិនអាចរៀបចំកិច្ចប្រជុំចង្អៀតថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានបាន ដោយសារសមាជិកអាស៊ានមួយចំនួនមិនពេញចិត្តទៅនឹងទង្វើរបស់កម្ពុជា ដែលព្យាយាមទទួលស្គាល់របបសឹកភូមា និងចង់អញ្ជើញរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសភូមាតែងតាំងដោយរបបសឹកមកចូលរួមកិច្ចប្រជុំអាស៊ាន។
ក្រៅពីវេទិកាទេសចរណ៍អាស៊ាននេះ កម្ពុជានឹងរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍កិច្ចប្រជុំអាស៊ានសំខាន់ៗបី ដែលពិភពលោកកំពុងរង់ចាំមើល ថាតើនឹងមានវត្តមានមេដឹកនាំ និងមន្ត្រីរបបសឹកភូមាអាចចូលរួមបានដែរឬទេ។ ក្នុងនោះ រួមមាន កិច្ចប្រជុំចង្អៀតថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានដែលគ្រោងនឹងធ្វើនៅថ្ងៃទី១៨ ដល់ថ្ងៃទី១៩ ខែមករានេះតែត្រូវបានលើកពេលដោយគ្មានកាលកំណត់ កិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានលើកទី៥៥នៅចុងខែកក្កដា និងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី ៤០ និងទី៤១ នៅចុងខែតុលាខាងមុខ។ ចាប់តាំងពីខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ មក ក្រុមមេដឹកនាំអាស៊ានបានសម្រេចចិត្តដ៏គួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើលមួយ មិនអនុញ្ញាតឱ្យមេដឹកនាំរបបសឹកយោធាភូមាចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានបានឡើយ៕
No comments:
Post a Comment